Наманган давлат университети ҳузуридаги илмий даражалар берувчи phD

5 
КИРИШ (Фалсафа доктори (PhD) диссертацияси аннотацияси) 
Диссертация мавзусининг долзарблиги ва зарурати. Жаҳоннинг 
ривожланган мамлакатларида илм-фан, техника ва технологияларнинг 
тараққиёти муайян даражада график таълимни хусусан, чизмачилик 
ўқитишни янгича ёндашувлар асосида такомиллаштириш, таълимнинг 
сифати ва самарадорлигини оширишда, педагогик назария ва таълимотда 
муҳим аҳамият касб этмоқда. Бугунги кунда бу соҳада жаҳоннинг бир қатор 
тараққий этган мамлакатлари, жумладан, АҚШ, Германия, Хитой, Россия, 
Корея, Буюк Британия, Канада, Ҳиндистон, Малайзия, Япония каби 
давлатларида таълим технологияларини график таълим жараёнига амалий 
қўллаш асосида ўқувчиларнинг фазовий тасаввурларини ривожлантириш, 
график билим даражалари натижавийлигини ошириш, уларда фан бўйича 
назарий билим ҳамда амалий компетенцияларни ривожлантиришга 
йўналтирилган ишларда ўз аксини топмоқда. Бу жараёнда, айниқса ўқув 
фанларининг интеграциясига асосланган таълимий технологияларнинг 
дидактик имкониятларидан фойдаланиш педагогика фанининг долзарб 
муаммолари сирасига киради. 
Дунё миқёсида график таълим соҳасида “таълимни интеграциялаш”, 
“таълимни технологиялаштириш”, “тасвир турларини классификациялаш”, 
“фанлараро алоқадорлик”, “фанлараро интеграция”, “ягона графикавий 
тартибни таъминлаш технологияси” сингари дидактик ёндашувларни 
педагогик 
амалиётга 
жорий 
этиш, 
чизмачиликни 
ўқитишнинг 
методологиясини замонавий тенденциялар асосида такомиллаштириш, 
умумий ўрта таълим мактаблари ўқувчиларида график салоҳиятни, илмий-
ижодий қобилиятларини ривожлантиришга ҳамда график таълим 
самарадорлигини оширишга қаратилган самарали илмий-тадқиқот ишлари 
олиб борилмоқда. Тадқиқот натижалари ўқувчиларда чизмачиликка оид 
зарур компетенцияларни шакллантириш, фанлараро боғликлик моҳиятини 
очиб бериш, фанни ўқитишнинг интегратив қонуниятларига кўра назарий 
асосларини мустаҳкамлашга хизмат қилмоқда. 
Мамлакатимизда Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш 
бўйича Ҳаракатлар стратегиясида
1
белгиланган вазифалар асосида умумий 
ўрта таълим сифатини тубдан оширилиши, муҳим ва талаб юқори бўлган 
фанлар, чет тиллар, информатика, математика, физика, кимё ва биология 
фанларини чуқурлаштирилган тарзда ўрганишни ташкил этилишида 
фанлараро алоқадорлик ва интегратив ёндашувдан фойдаланиш муҳим 
аҳамият касб этади. Бу, ўз навбатида, чизмачиликнинг турли элементлари 
математика, физика, география, кимё каби фанларни ўқитиш жараёнида 
қўлланиладиган дидактик-иллюстратив материаллар ўқувчиларнинг умумий 
ўрта таълим предметлари асосларини ўзлаштириш даражасини оширишнинг 
самарали технологик воситасидир. Шунингдек, бу омил акс алоқа принципи
1
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги «Ўзбекистон Республикасини янада 
ривожлантириш бўйича Ҳаракатлар Стратегияси тўғрисида»ги ПФ-4947-сон Фармони. Ўзбекистон 
Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами. 2017 йил, 6-сон, 70-модда. 

6 
асосида ўқувчиларга бериладиган график таълим самарадорлигини 
оширишга сезиларли таъсир этади. Бироқ, умумий ўрта таълим
мактабларида чизмачилик фанига кам вақт ажратилиши ўқувчиларнинг 
техник билим ва малакаларини шакллантиришда бир оз камчиликларни 
келиб чиқишига сабаб бўлмоқда. Шунинг учун ҳам мактабда ягона 
графикавий тартибни таъминлаш ўқувчиларнинг чизмачиликдан тайёргарлик 
даражасини ошириш, умуман график таълим самарадорлигини ошириш 
омилларидан бири эканлигини долзарб педагогик муаммо сифатида эътироф 
этиш жоиз.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги ПФ-
4947-сонли “Ўзбекистон Республикасини янада ривожлантириш бўйича 
Ҳаракатлар 
стратегияси 
тўғрисида”ги, 
Ўзбекистон 
Республикаси 
Президентининг 2018 йил 25 январдаги ПФ-5313-сонли “Умумий ўрта, ўрта 
махсус ва касб-ҳунар таълими тизимини тубдан такомиллаштириш чора-
тадбирлари тўғрисида”ги Фармонлари, Вазирлар Маҳкамасининг 2017 йил 6 
апрелдаги 187-сонли “Умумий ўрта, ўрта махсус ва касб-ҳунар таълимининг 
давлат таълим стандартларини тасдиқлаш тўғрисида”ги Қарорлари ҳамда 
мазкур соҳага тегишли бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларда белгиланган 
вазифаларни амалга оширишда ушбу тадқиқот иши муайян даражада хизмат 
қилади.

жүктеу/скачать 0.83 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: