Не топография негіздері



Pdf көрінісі
бет32/94
Дата09.12.2022
өлшемі5.58 Mb.
#466931
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   94
7261 (1)

 
10.1
Топографиялық түсірілім аспаптары мен құралдар 
Астрономиялық-геодезиялық және нивелирлік торларды құру 
кезінде, жердің топографиялық пландары мен карталарын жасағанда, 
инженерлік құрылысты салғанда және пайдаланғанда жасалатын 
геодезиялық өлшеулерді орындау үшін қолданылады. Жер бетінде 
Геодезиядық және картографиялық аспаптар мен құралдар көмегімен 
сызықтық, бұрыштық және биіктік өлшеулер жүргізіледі, осыған 
байланысты олар қашықтық, бұрыш, бағыт және биіктік өлшегіш 
аспаптары болып топтастырылады.
Ұзындықты анықтау үшін:  

тікелей әдіспен  

жанама әдістермен өлшейтін аспаптар қолданылады.
Тікелей өлшейтін аспаптарға ұзындығы 20, 24 және 50 м 
болатын өлшеу ленталары жатады. Олар:  

штрихты (маркалары ЛЗ-20, ЛЗ-24, ЛЗ-50)  

шкалалы (маркалары ЛЗШ-20, ЛЗШ-24, ЛЗШ-50) болып бөлінеді. 
Бұлардың өлшеу дәлдіктері 1:1000 – 1:10000-ға дейін болады. 
Сондай-ақ, бұл топқа: 

болат рулеткалар (ұз. 10, 20, 30, 50 және 100 м; өлшеу дәлдігі 
1:50000 және одан да жоғары), 

таспа рулеткалар (5, 10 және 20 м; 1:500 – 1:1000),  

өлшегіш болат сымдар (24 және 48 м; 1:30000 – 1:1000000) 
жатады. 


45 
Жанама әдіспен өлшейтін аспаптарға, геометриялық арақатынас 
принципіне негізделген аспаптарға оптикалық қашықтық өлшегіштер 
(маркалары Д-2, ДНР-8, ДН-8) жатады. Қашықтық өлшегіштің құрамына 
арнаулы рейкалар да кіреді. Электромагниттік толқынның таралу 
уақытын электрондық өлшеуге негізделген аспаптар электрофизикалық 
аспаптарды құрайды.  
Электромагниттік толқынның түріне байланысты аспаптар: 

жарық қашықтық өлшегіш  

радио қашықтық өлшегіш болып бөлінеді. 
Жарық қашықтық өлшегіштер жоғары триангуляция мен 
полигонометрия торларында базистік қабырғаларды өлшеуге арналған. 
Олар инженерлік геодезия мен маркшейдерлік жұмыстарда қолданылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   94




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет