Қожа Ахмет Ясауи – 1093 жылы туылған түркістандық ғұлама, әулие
Қазақ халқының Руларының ішінде, "Қожа"-атты жүзге кірмейтін руы бар
жүктеу/скачать 37.1 Kb.
|
| Қазақ халқының Руларының ішінде, "Қожа"-атты жүзге кірмейтін руы бар. Бұрын Қазақ руларын жүзге жіктеп отырған кезде. Төре, Қожа, Сунақ руын қоспаған. Оған себеп: Төре Хан әулетінен болған. Қожа руын Пайғамбарымыз (С.А.В) ұрпақтары, Сунақ Сахабаларымыздың ұрпақтары деп есептеген. Қожа руын, Қазақтың үш жүзінің құрамының біріне кіретін болса, сол кірген жүздің Руларының мүддесіне қызмет етіп. Қалған жүздің Рулары діни ілімсіз қалады деп есептеген. Қазақ Халқының құрамына сіңіп кеткен Қожа руы, Ислам дінінің шеңберінде қызмет етіп, Қазақ Халқының рухани дамуына орасан зор үлес қосқан
Сафи ад дин Орың Қойлақы туралы айтыңыз …) Ибраһим шайық атадан екі бала болады. Сол баланың бірінің аты – Садыр шайық. Садыр шайықтан екі бала тараған: бірінің аты Абд ал-Малік, екіншісінің аты Данышманд қожа (лақап аты Орұң Қойлақы). Данышманд қожадан Маулана Сафи ад-дин Орұң Қойлақы дүниеге келеді. Бұл кісі Қожа Ахмет Ясауидің немере інісі әрі ізбасары саналады. Шежірені ақырғы ұстаған кісі, осы Қойлақы. Осы аңыз-әңгімелер желісі сол аталмыш шежірені пайдалана отырып жазылды. Әрі онда айтылған, көрсетілген жерлерге арнайы барып, көзбен көріп, ой желісін жалғастарып отырмыз. Бұл кісі тоқсан үш жыл өмір сүрген, ғұмыр бойы тәуіпшілікпен айналысқан. Маулана Сафи ад-дин Орұң Қойлақы бабамыздың сүйегі Қызылорда облысының Жаңақорған ауданындағы Өзгент деген жерде жатыр. Ол жоғарыда айтып өткендей, Қожа Ахмет Ясауидің немере інісі, әрі ізбасары. (…) Ясауи ұрпақтарының шежіресін жазған да осы кісі. Басқа әулие кісілерден бұл кісінің де өзіндік ерекшеліктері туралы аңыз-әңгімелері баршылық. Соның бірі мынадай: бірде оған Сырдарияның жоғарғы ағысында тұратын әулие кісі түсінде аян береді. Әлгі кісі: «Ей, Маулана Сафи ад-дин Орұң Қойлақы, мен саған мөрі бар тас жібердім, ол пәлен иірімде тұр, сен барып соны ал»,- депті. Орнынан тұрып, жігіттеріне әлгі тас тұрған жерді сілтеп жіберіп алдыртады. Шынында да, әлгі тас иірімде шыркөбелек айналып тұрған екен. Енді бұған жауап берейін деп ойланады. Содан ішіне су өтпейтін мықты бір сандықты жасатып, табанына ақ мата төсеп, ортасынан май шырағдан жағып қояды. Сырдың суын кері ағызып, әлгі сандығын суға жібереді де, өзі әлгі кісіге аян береді. Ол кісімен ертемен тұрып дарияға барса, айтқан жерінен сандықты көреді. Ашып қараса, шырағдан, әлі жанып бітпеген, мақтасы да құп-құрғақ, сол күйінде. Содан әулие кісі қайта аян беріп: «Мен сені мойындадым, әулиелігіңе күмәнім жоқ»,- деген екен. Қойлақының басына қам кесектен соғылған мазараты бар, әлгі тас сол жерде әлі де тұр. Қасында әкесі Данышманд шайық жатыр. Сәл әріде бабасы жатыр. Қожа Ахмет Ясауи баласы Ибрахим шайық туралы не білесіз? Мақалдардың шығу тарихы туралы баяндаңыз Түркістан маңындағы Ясауиге туыстас адамдардың кесенесі мен өмірі жайлы не білесіз? Қандай оқиғадан кейін Қожа Ахметтің есіміне Ясауи деген тіркес жалғанып айтылатын болды? Салауат сөзінің мағынасы қандай? Қожа Ахмет Ясауи хикметтерде пайғамбардың қасиеттерін қалай сипаттайды? Хикметтерде адамның рухани кемшіліктері туралы не айтылады? Хикметтерде қай сахабалар мен пайғамбарлардың аттары аталады? «Насабнама» қолжазбасының авторы? Ол қолжазбада не айтылады? Шопан ата туралы баяндаңыз Бекет ата туралы баяндаңыз Ясауидің ұлы Ибраһим шайықтың өмірден өтуі жайлы баяндаңыз. Гауһар ана ғұмырнамасы мен кесенесі туралы баяндаңыз Рабия Сұлтан Бегім және оның кесенесінің тарихы? Қылует жерасты мешіті туралы айтыңыз Вакуфтық құжат туралы не білесіз? Ақсарай бөлмесі қандай қызмет атқарды? Түркістандағы «Хан Ордасы» туралы баяндаңыз? Түркістандағы Сейіт ханның ордасы туралы не білесіз? Ясауи кесенесіндегі Тайқазан қай жылы жасалды? Ұстаның аты-жөні, сыртындағы жазулардың мағынасы Тайқазан Санкт-Петербор қаласына не үшін жіберілді? Кесенедегі шырағдандар туралы баяндаңыз? Кесенедегі есіктер туралы не білесіз? Лауһа және ондағы жазулардың мәні. Кесене сыртындағы жазулардың қазақша мағынасы? Шығыс моншасы туралы айтыңыз? Жұма мешіті туралы баяндаңыз? Сегіз қырлы сағана туралы не білесіз? Әулие Құмшық ата туралы не білесіз? Әлқожа ата кесенесі туралы айтыңыз Жүсіп ата туралы не білесіз? Укаша ата туралы баяндаңыз Қарахан ата туралы баяндаңыз Атлах шайқасының тарихи маңызы Қазақстан тарихындағы алғашқы ислам мемлекеті, астанасы, қысқаша тарихы? Ортағасырлық қалалар қандай бөліктерге бөлінеді? Ұлы Жібек жолындағы қалалар туралы айтыңыз Ұлы Жібек жолыныңҚазақстан тарихындағы маңызын айтыңыз Әл-Идриси, Әл-Марвази араб авторлары Қазақстан тарихы туралы қандай құнды мағлұматтар қалдырған ЮНЕСКО-ның «Жібек жолы» бағдарламасы жайлы айтыңыз Орта ғасырларда сәулет өнеріндегі өзгерістерді мысал келтіре отырып баяндаңыз Түркі мәдениетінің «Алтын ғасыры» жайлы атаңыз, түсіндіріңіз «Даналық» кітабының авторы және мазмұны Екінші ұстаз Әл-Фараби жайлы баяндаңыз Ахмет Игүнеки туралы атаңыз Әмір Темірдің Алтын Ордаға жорық жасау себебі Түркістанда билік құрған қазақтың алғашқы ханы кім болды, ол туралы не білесіз? Салқам Жәңгір ханның билігі жөнінде қандай мәліметтер бар? Тәуке ханның Жеті жарғысы хақында не білесіз? Болат хан Тәуке хан ұлы баяндаңыз Сәмеке хан Тәуке хан ұлы баяндаңыз Жолбарыс хан Абдулла хан ұлы баяндаңыз Барақ хан Тұрсын хан ұлы баяндаңыз Сығай хан Барақ хан ұлы баяндаңыз Әбілмәмбет хан Болат хан ұлы баяндаңыз Абылай хан Уәли сұлтан ұлы баяндаңыз Әбілфейіз хан Әбілмәмбет хан ұлы баяндаңыз Қаз дауысты Қазыбек би туралы баяндаңыз Шоң би Едіге ұлы туралы не білесіз? Торайғыр би Едіге ұлы туралы айтыңыз Ондан сұлтан Сығай хан ұлы туралы баяндаңыз Қасым сұлтан Абылай хан ұлы баяндаңыз Бөгенбай батырдың «сөресі» туралы айтыңыз Кесенеде жерленген Шақшақ Жәнібек батыр туралы айтыңыз Сауран қаласы туралы баяндаңыз Сауран кәріздері туралы айтыңыз Шауғар-Шойтөбе қаласы туралы баяндаңыз Түркістан қаласының төрт қақпасын атаңыз Түркістан қаласының тарихын кезең-кезеңімен атаңыз Ясы-Күлтөбе қаласының тарихына тоқталыңыз Мемлекет және қоғам қайраткері Өзбекәлі Жәнібековтың «Әзірет Сұлтан» қорық-музейіне сіңірген еңбегі жайлы баяндаңыз Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің салыну тарихы жайында әңгімелеңіз Қожа Ахмет Ясауи кесенесі «ЮНЕСКО-ның әлемдік мұра тізіміне» қай жылы енгізілді? Қожа Ахмет Ясауи кесенесін «Ескерткіштер қаласы» деп атаған реставраторды атаңыз Қожа Ахмет Ясауи кесенесін 1928 жылы зерттеп және ол туралы екі арнайы кітап жазған ғалымды атаңыз «Әзіреттің төбесін күндік жерден көреді» бұл қандай батырлар жырында кездеседі? Түркістандағы «Хан көтеру» рәсімі туралы баяндаңыз Қожа Ахмет Ясауидің «Диуани хикмет» шығармасынан басқа қандай еңбектерін білесіз? Қожа Ахмет Ясауи кесенесінің қабірхана есігінің үстіндегі тас тақтадағы жазу туралы айтыңыз Қожа Ахмет Ясауидің құлпытасына жабылған қабіржапқыш туралы айтыңыз Қожа Ахмет Ясауи кесенесінен қолды болған жәдігерлер туралы баяндаңыз Қаңлы мемлекеті туралы баяндаңыз Түркістан өңіріндегі оғыз мемлекетінің қалалары туралы не білесіз? «Миғраж» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Мұнафық» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Құдірет» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Баязит» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Жүрек көзі» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Шапағат» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Мақшар» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Жұпар» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Раббы» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Қал» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Рахым» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Субхан» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Тозақ» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Хақиқат» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Сәжде» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Кәусар» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Тариқат» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Бұлбұл» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Құран» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Рух» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Мұса» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Ясауи» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Насихат» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? «Ғаршы» тірек сөзі хикметте неше жерде кездеседі және хикметтен үзінді келтіріңіз? жүктеу/скачать 37.1 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|