ШАБУЫЛ / КӨШЕДЕГІ ШАБУЫЛ (Нападение на улице)

Сізге көшеде шабуыл жасаса мына 2 ережені сақтау керек:

• 
  Егер мүмкіндік болса қашыңыз.
  
• 
  Егер қаша алмасаңыз қорғаңыз.
  

Бәрінен жақсысы уақытында қашып кету. Керек болса айғайлаңыз немесе жақын үйдің есігін тоқылдатыңыз.

Егерде қашуға мүмкіндік болмаса, жағдайға тез бейімделуге тырысыңыз. Біріншіден ешқандай қарсылықсыз ақшаны және басқа қымбат затты беріңіз. Екіншіден ол кісіні естен талдырыңыз. Келесі нұсқауларды тек мүмкіндік жоқта қолдаңыз.
«УКОЛ» ҚОЛШАТЫРМЕН

Қорғану кезінде қолда бар нәрсені пайдалаңыз. Егер қолыңызда үшкір қолшатыр болса, оны екі қолменұстап беті мен ішінен бар күшпен соғыңыз. Егер ол болыспаса оны қайталауға дайын болыңыз. Бар күшпен айқайлап төбелесе беріңіз сізге шабуылдаған адам құлағанша не қашуға мүмкіндік туғанша.

Егер сізге арттан шабуыл жасаса, онда оң немесе сол қолыңызбен шабылдаушының солнечное сплетениясынан шынтақпен соғыңыз. Осы соққы ол сізді жіберуіне жеткілікті болады.

Егер шынтақпен соққан болыспаса аяқпен теуіп көріңіз. Егер каблугіңіз мықты болса, сіздің денеңіздің салмағымен денеге «тоннаның ¾ бір сантиметр кватратына» салмақ түседі.

Егер шабуылшы сізді қылқындырмақшы болса, оның мизиництерден ұстап жоғары қайырып жіберіңіз. Егер күшіңіз жетсе қол саусағын сындырып жібересіз, сол кезде ол сізді жіберуге мәжбүр болады.

Егерде сізге алдыдан шабуылдаса оның тамағынан соғыңыз.

Оны екі аяқтың ортасынан діземен тепкен де дұрыс. Бұл әдіс прием егер сіз жақын келмесеңіз болыспайды. Дәл сол сияқты әдіс прием шабуылшыны половой органнан ұстап бар күшпен созыңыз. Ол аурғаннан естен тануы мүмкін.

Сонымен бірге ортаңғы саусақпен көзден соғуға болады.

Кешкісін жарықтандырылған, адамы көп жерлермен жүруге тырысыңыз. Егер қараңғы көшелермен жүрсең подъездан аулақ жүр. Өзіңізге сенімді жүріңіз. Қолыңызда қолшатыр не қолшам дайын болсын (жарық шам шабуылшының көзін соқыр ғылады).

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Егер сіз жүгіріп келе жатқан бір топ адамды көрсеңіз, оның жолынан тез кетіп қалыңыз. Егер олардың аяғының астында қалсаңыз өте қатты жарақат алуға болады.
   
2. 
   Егер бір топ адамның арасында қалсаңыз қозғалмайтын нәрседен ұстап жібермеуге тырысыңыз.
   
3. 
   Егер сіз толпаның арасында қалсаңыз тезірек жүгіріп шынтағыңызды алдыға созуға тырысыңыз. Өзіңізге жеркеңістікті ашу үшін.
   
4. 
   Егер сізді құлатып тастаса шетке домалап шығуға тырысыңыз және аяқты бүгіп басыңызды қолмен құшақтаңыз.
   

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Егер сіз жиі электричкамен жүрсеңіз кешкі кезде адам аз вагондарға немесе ішіп жүрген бір топ адамы бар вагонға отырмауға тырысыңыз.
   
2. 
   Ішкен адамның көзіне түспеуге тырысыңыз. Вагонда ішкен адам сізге келгенше басқа вагонға ауысып кетіңіз, ал көшеде екінші жағына өтіңіз. Егер ол сізді тоқтатып сөйлеспекші болса, онда оған бір жақсы сөзді айтып тезірек кетіп қалуға тырысыңыз.
   
3. 
   Егер ол сізді жібермей жатса, оның көңіл күйіне қараңыз. Егер ол өзінің ішіндегісін айтқысы келсе, онымен сөйлесе салыңыз. Бірақ жағдай болып қалса кетіп қалуға тырысыңыз.
   
4. 
   Бір қалыпты сөйлеңіз. Оның сізге үнамай тұрғанын көрсетпеңіз, әйтпесе ол ашулануы мүмкін.
   
5. 
   Егер ол сізге ізденіп, төбелеске ашық түрде кірсе. Оған қатты айғай салыңыз. Іштен адамдар айғайдан жасқанып қалады. Немесе сіздің дауысыңызды естіген адамдар көмекке келеді.
   
6. 
   Егер ішкен адам айғайыңызға мән бермеген болса және басқа адамдар мән бермесе өзіңіз қорғауға тырысыңыз. Артынан милицияны шақырыңыз.
   

ҚАУІПСІЗДІК ШАРАЛАРЫ:

• 
  Зорлықпен аяқталатын жағдайдан аулақ жүріңіз. Кешкісін жай қайтпаңыз, таныс емес кісімен сөйлеспеңіз, егер сізді машинамен апарып тастамақ болса машинаға отырмаңыз.
  
• 
  Әртүрлі жағдайға байланысты газовый балончик сатып алыңыз. Егер үйге жай қайтып келе жатсаңыз газовый балончик калтада немесе қолда дайын ұстаңыз. Сумкадан оны тез ала алмайсыз.
  
• 
  Егер сіздің артыңыздан күмәнді адам келе жатса, кезкелген қоғамдық орынға кіріп туыстарыңызға телефон соғыңыз, және олар сіздің алдынан шықсын.
  
• 
  Үйдің есігін таныс адамдарға ғана ашыңыз.
  

ШАБУЫЛ:

• 
  Егер сізге күтпеген жағдайдан шабуыл жасаса өзіңізді қорғауға тырысыңыз.
  

Бар білетін приемдарыңызды жасаңыз: жұдырықпен соғыңыз, айғайлаңыз, тістеңіз т.б.

• 
  Егер сізді зорлап кетсе тез арада медициналық куәлігін алыңыз.
  
• 
  Содан кейін милицияға хабарлаңыз. Қандай жағдайда және қай жерде болғандығын.
  

Көшеден отырғызып алған пассажир түрі қандай жақсы болғанымен машинаға отырғаннан кейін мойынызға пышақ төсеп ақша талап ету мүмкін немесе машинаны алуы мүмкін.

1. 
   Егер пассажир мылтықпен угроза жасаса, ол сұрағанның бәрін жасаңыз. Ешқашан онымен бір қолмен күреспеңіз.
   
2. 
   Барлық нәрсені жасап жолдан, отырған кылмыскерді түсіруге тырысыңыз. Мысалы: айғайлауға, өзіңізге назар аударту мақсатында. Кісі көп (перекресткіде) жерде машинаны өшіріп тастап. Сол кезде мүмкін қылмыскер өзіне назар аудартпай қашып кетеді. Болмаған жағдайда жол милициясы алдында қасақана жол ережесін бұзыңыз, сонда сізді милиция тоқтатады.
   
3. 
   Егер, бұл айтылғандардың ешқайсысы болыспаған болса, қылмыскерге көлікті беріп, оның түрін есте сақтаңыз.
   
4. 
   Қылмыскерден құтылғаннан кейін (қандай тәсілмен болмаса да) тез арада милицияға хабарлаңыз.
   

Егер, сіз таксист болмасаңыз, түнгі уақытта жолаушыны алмаңыз. Түнгі уақытта машинаны тоқтатудың көп әдістері бар. Мысалы: өтірік авария жасап.

1. 
   Авария болған жерде сізді тоқтатса, терезені ашпастан бұрын есіктердің бәрін жауып тастаңыз.
   
2. 
   Жылдамдықты азайтып, бір қалыпты жүріп отырыңыз. Бірақ, жылдамдықты көбейтуге дайын болыңыз.
   
3. 
   Алысқа түсетін шамның көмегімен авария болған жерді қарап алыңыз.
   
4. 
   Тоқтағаннан кейін машинаны өшірмеңіз. Авария екеніне нақты көзіңіз жеткенше.
   
5. 
   Сенімсіз болсаңыз ол арадан тез кетіп қалыңыз. Милицияға тез хабарлаңыз.
   

Қауіпсіздік шаралары:

Статистика бойынша көп ұрлық профессионал емес адамдармен жасалынады. Олар ұрлау техникасын білмейді және есікті сындырып кіре салады. Сондықтан есіктеріңізге мықты замок салыңыз және үйлеріңізге сигнализация қойыңыз.

Үйіңізді ұрлықтан қорғау үшін, мына шараларды жасаңыз: Сапарға кетерде көршілеріңізге үйге қарай салуды және пошта қорабынан сізге келген поштаны алып отыруды тапсырыңыз. Бұл сіздің үйде екендігіңізді көрсетеді. Қаладан кеткеніңізді аз адам білетіндей жасаңыз.

Сонымен ең маңызды шара: үйдің кілтін документ салатын сумкада ұстамаңыз.

Пайдалы кенестер:

1. 
   Есігіңізбен терезелеріңіздін мықтылығын қатағалаңыз.
   
2. 
   Жақсы құлып (замок) орнатыңыз.
   
3. 
   Пәтеріңізге дабыл сигнализация орнатыңыз.
   
4. 
   Отпускаға кеткенде көршіңізге поштаны алуды тапсырыңыз.
   
5. 
   Сіздің жоқ екендігіңізді аз адам білсін.
   
6. 
   Есіктін кілті мен құжаттарыңыз жоғалтқан жағдайда, есіктің құлпын замогын ауыстырыңыз.
   
7. 
   Есігіңізді тоқылдатқанда, есіқтің глазоғынан қарауды ұмытпаңыз.
   

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Есікті ашып, оны үйге кіргізбеңіз.
   
2. 
   Егер күдіктенсеңіз ол адамға есіктің сыртында күте түрүңыз деп, көршілірге хабарласып, үйіңізге келуін айтыңыз. Егер, көршелеріңіз үйінде жоқ болған жағдайда, милицияға хабарлаңыз.
   

Егер сіз түнде оянып, біреу сіздің есігіңізді ашып жатқанын естесеңіз, онда:

• 
  Шамды жағып, айғайлаңыз: көбіне жағдайда, тонаушылар ештеңе алмай қашқанды жөн көреді.
  
• 
  Қаруға ұқсайтын: құмыра, үстел немесе тоқымаға арналған таяқ және т.б. – бірақ, тек ерекше жағдайларда ғана құралдарды қолдануға дайын болыңыз.
  
• 
  Егер сіз, үйде жалғыз болсаңыз, отбасының бір мүшесіне сөйлеп жатқандай айқайлап сөйлеңіз.
  
• 
  Егер, сіз тонаушының өзін немесе көлігін көрсеңіз, оның кейбір ерекшелектерін есте сақтауға тырысыңыз. Себебі: кейін милицияға ол адамды сипаттап беруіңіз қажет.
  

Егер, тонаушылар үйіңізге кірсе, онда өзіңізді ұстаңыз. Өзіңізді ұстамасаңыз, ол сізге кері әсері тиеді.

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Тонаушылармен келіспеушілікке келмеңіз.
   
2. 
   Егер, тоналған заттарыңызды қайтарып алуыңыз үшін, тонаушының сырт келбетіне, қимылдарына көніл бөліп, әрбір болған оқиғаны көріп, естпіп, есте сақтағаңыз жөн.
   

1. 
   Егер сіз тез арада тоналған жерді көрсеңіз, дереу кезекші милиция қызмкеріне болған оқиғаның ескертіп айтыңыз. Бар оқиғаны түсіндіріп, не жоғалғанын, адамдардаң сырт келбетін сипаттап айтыңыз.
   
2. 
   Содан соң жақын арада милиция бөлімшесіне барып, тонауға байланысты өтініш беріңіз. Бөлімшенің қайда екенін, милиция қызметкерінен сұрап біле аласыз.
   

1. 
   Автокөлекке мінбес бұрын, алдымен милиция бөлімшесіне қоңырау шалыңыз, өзіңіз тұрған орныңызда.
   
2. 
   Милициялардың келуін күтіңіз. Бөлім кезекшісіне өзіңіздің аты-жөніңізді, үйдің адресін және телефондарыңызды айтып, не болғанын баяндаңыз.
   
3. 
   Олардың келуіне дейін, сіздің автокөлігіңізден не ұраланғанын біліңіз. Сіз багажникті ашуыңызға болады, бірақ заттардың орнын ауыстырмаңыз.
   
4. 
   Протоколды жазбас бұрын, ішінен не тоналғанын аңықтап білуге тырысыңыз.
   
5. 
   Егер, сіздің автокөлігіңіз сақтандырылған болса, дереу сақтандыру агенттігіне қоңырау шалыңыз.
   

1. 
   Дер кезінде милицияға ол туралы хабарлаңыз.
   
2. 
   Егер, автокөлігіңізді үйіңіздің алдынан айдап әкетсе, 02-ге қоңырау шалыңыз, кезекші бөліміне хабарласыңыз. Айдап алып кеткені туралы жеткізіңіз және өз атыңызды, адресті, нөмеріңізді, көлігіңіздің түсін және маркасын айтып, ерекше белгілеріне тоқталыңыз, ол оны іздестіруде көмектеседі.
   
3. 
   Айдап алып кеткені туралы жазбаша арыз берердің алдын жағдайды нұсқап, автокөлікте болған заттарды аңықтаңыз. Аңықтама алуды ұмытпаңыз. Милиция бөлімшесі кезекшісінің қолы мен айдап кеткені туралы растайтын құжат.
   
4. 
   Автокөлік табылған болса, бірақ бұзылған болып шықты, сізге тез арада акт жазу керек, бұзылған жерінің фиксировать ету үшін. Берілген акт автоинспекция бөлімшесіне ұсынылады, яғни автокөлігіңіз тіркелген, орнына келтірелген зақым үшін ақшаның мөлшерін аңықтау.
   
5. 
   Автокөлігіңіз сақтандырылған болса, ақшаның мөлшерін сақтандыру компаниясында анықталады. Барлық құжатты дайындалмағанша, автокөлікті жөндеуден өткізуге асықпаңыз.
   

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Бірден затыңыздың жоғалғаны туралы вагондағы проводникке немесе бастығына ескертіп айтыңыз.
   
2. 
   Вагонда милиция қызметкерлері, вагоның бастығы мен проводник, жоғалған затыңызды тауып беруге көмектесуге тиіс.
   
3. 
   Егер, вагонда милиция қызметкерлері жоқ болған жағдайда, затыңыздың жоғалғаны жайлы, жақын маңайдағы транспорттық милиция бөлімшесіне хабарлаңыз.
   
4. 
   Берген арызыңызда, тұрақты мекен-жайыңызбен, барар жеріңізді және міндетті түрде затыңыздың дәл қай жерде, қай кезде жоғалғанын, купеңіздегі адамдардың сырт келбетін, қандай адамдардың купеге кіріп-шыққанын, купенің жанында қандай адамдардың жүргенін есіңізге түсіріп, анықтап, ақиқаттын жазыңыз.
   

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Егер, сөмкеңізді багаждан алғаныңызда, затыңыздың жоғалғанын байқасаңыз, онда әуежайдың басқармасына және әуежайдағы милиция қызметкерлеріне хабарласыңыз. Мұндай жағдайда, сіз актті міндетті түрде жазуыңызды олардан талап етіңіз.
   
2. 
   Егер, сіз сөмкеңізді багаждан алған кезде, затыңыздың жоғалғанын байқасаңыз, бұл жағдайда, әуежай компаниясы міндетті түрде сізге жоғалған затыңыздың ақысын төлеуі қажет. Сол үшін, сөмкеңізді багаждан алған кезде, бірден сөмкеңіздегі заттарыңыздың түгел екеніне көзінізді жеткізіңіз.
   
3. 
   Егер аз затыңыздың жоғалғаны, жайлы әуежай басқармасына немесе милиция бөлімшесіне барар да, қасыңыздағы куәгерді ертіп алғаныңыз жөн болар. Міндетті түрде, әрбір жазған өтінішіңізді кезекші бөлімшесіне тіркелгенің қадағалаңыз.
   
4. 
   Есте сақтаңыз! Кезекші бөлімшесіндегі милиция қызметкері аты-жөнін айтып, өзін таныстырып және сіздің өтінішіңізді орындауы қажет. Милиция қызметкерлердің аты-жөнін жазып алыңыз.
   
5. 
   Егер, милиция қызметкері қылмыскерді ұстаса, онда бұл ақиқаттың протоколға тіркелгенін қадағалаңыз. Сонда ғана сіз қылмыскердің сотқа тартылу жазасын ақиқат етіп, дәлелдей аласыз.
   
6. 
   Пртоколға тіркелген құжаттың 2-ші көшірмесін өзіңізге алғаныңыз жөн.
   
7. 
   Және де протоколды міндетті түрде затыңыздың қайтарылғаны туралы материал тіркелуі қажет.
   

1. 
   Егер сіз, тұрғылықты қалаңызда төл құжатыңызды жоғалтып алсаңыз, онда бірден милиция бөлімшесіне төл құжатыңыздың жоғалғаны туралы ескертіңіз. Содан сіз міндетті түрде паспорт столға барып, төл құжатыңыздың жоғалғаны туралы арыз жазыңыз. Есте сақтаңыз, жаңа төл құжат, жоғалған құжат орнына немесе ұрланған жағдайда, арыз берілген күннен бастап 10 күннен кейін беріледі.
   
2. 
   Егер, сіз төл құжатыңызды отпуск уақытында немесе іс-сапарда жоғалтып алсаңыз, алдымен міндетті түрде қонақтаған қонақ үйіңізге болған жағдайды ескертіп, содан милиция бөлімшесіне төл құжаттың жоғалғаны жайлы арыз жазыңыз.
   
3. 
   Егер сізге, міндетті түрде ұшақпен немесе жай басқа аймаққа жол жүретін болып, төл құжатыңыз қажет болса, милиция бөлімшесіне барып, төл құжатыңыздың жоғалғаны туралы уақытша аңықтама сұраңыз. Ол аңықтаманы алу үшін, алдымен сізге милиция бөлімшесінен төл құжатыңыздың жоғалған орнын білуіңіз қажет.
   

Егер сізде несие карточканыз немесе чектік кітапшаңыз құжатыңыз жоғалса, бірден сол төл құжатты алған банктің телефонына хабарласып, жарамсыздығын ескертіңіз. Осы әрекетіңізбен сіз карточкадағы шотыңызда ақшаңыздың айырылып қалуыңыздан сақтанасыз. Хабарласқаннан кейін, сізге бәрі бір міндетті түрде банкке барып, төл құжаттың жоғалғаны туралы және жаңасын алуыңыз жайлы аңықтаманы қолмен жазуыңызға тура келеді.

Несие карточканы және оның идентификациялық нөмерді бірге сақтауға болмайды. Есте сақтаңыз, бұл нөмерсіз кепілдік карточкасы жоғалған немесе ұрланған болса, ешқандай құндылығы болмайды.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙДЫ ҚАЛАЙ ЕСКЕРТУ.

• 
  Барлық дәрі-дәрмектер мен қауіпті өткір заттарды (уксус, бензин, тұрмыс техникасында қолданылатын химиялық заттарды т.б.) кішкентай балалардың қолы жетпейтін жерлерде сақтау қажет.
  
• 
  Егер үйде кішкентай бала болса, үстел үстіне дастарханды төсемегеніңіз дұрыс, ол дастарханды тартып қалуы мүмкін.
  
• 
  Табаны маймен газдың үстінде қараусыз қалдырмаңыз. Өрт шығып кетуі мүмкін.
  
• 
  Байқаңыз, желдің әсерінен газдағы от өшіп қалуы мүмкін.
  
• 
  Плитаға ешнәрсе кептірмеңіз.
  
• 
  Электр шәйнекке су құйып жатқаныңызда, шәйнектің шнурын тоққа қоспаңыз.
  
• 
  Қосылған үтікті қараусыз қалдырып кетпеңіз және де егер кішкентай бала болғанда да.
  
• 
  Ванна бөлмесінде электр техникаларын қолданбағаныңыз абзал.
  
• 
  Шнурды кілем, паластардың астына қоймаңдар.
  
• 
  Ешқандай тоққа қосылып тұрған сымды, шнурынан тартып суырмаңыз.
  
• 
  Жұмсақ жиһаздың үстіне пепильницаны қалдырып кетпеңіз.
  
• 
  Үстел үстіндегі сөндірілмеген шамның жанына газет, журнал тұрмағаны жөн. Өрт шығып кетуі мүмкін.
  
• 
  Төсекте шылым шекпеңіз.
  
• 
  Есіктің задвижкаларын жоғары орнатқаныңыз жөн болар. Кішкентай баланың жоғарыға қолы жетпегені дұрыс.
  
• 
  Химиялық тұрмыс заттарды балалардан алыс ұстаңыз.
  

• 
  Өткір заттарды балалардан алыс ұстаңыз.
  
• 
  Аяқ астына тырна, шеге қалдырмаңыз.
  
• 
  Механикалық заттармен жұмыс істегенде, киіміңізді жөндеп киіп (барлық төмелеріңізді салып), шашыңызды жинаныз.
  
• 
  Аз уақытқа шықсаңыз да, электр приборларын токтан өшіріп кетіңіз.
  

• 
  Алдымен сатыға шықпас бұрын, бәрін дұрыстап қарау қажет.
  
• 
  Егер саты жерде тұрса, оның астына енді тақтай, ал содаң соң үстіне ауыр нәрсе қою керек. Және оны жіппен бір опороға байлаған дұрыс.
  
• 
  Сатыда тұрып, жұмыс істегенде, еңкею ыңғайсыз. Сондықтан төменге түсіп, сатыны 1-ші орыннан 2-ші орынға ауыстырыңыз.
  
• 
  Сатыда ауыр затты арқанмен байлап көтергеніңіз дұрыс.
  

Сіздің әрекетіңіз:

• 
  Сіз ең алдымен, пәтеріңіздегі судың келетін трубаның вентілін бұрап, жабыңыз. Судың пәтерге келуін тоқтатыңыз. Егер трубаның бір жерінен су тамшылап ағып тұрса, астына тазик н/е табаң қойыңыз.
  
• 
  Егер тамшылаған жері үлкен болмаса, онда ол жерді клей н/е пластилинің көмегімен жабыстырыңыз.
  
• 
  Егер оның көмегі болмаса, матамен қатты байлап көріңіз.
  
• 
  Слесарьға қоңырау шалыңыз.
  

Сіздің әрекетіңіз:

Раковинада су толса, онда ол бекітіліп қалған. Оны тазалаудың екі түрі бар: вантуспен немесе проволокамен.

Су раковиннан өткеннен кейін оның құрылысын сода немесе машина порошогын себу қажет.

Егер жоғарыда айтылған екі әдіс көмектеспесе, онда раковина астындағы трубаны ағытып оны тазарту керек.

Өзіңіз раковинаны тазартамасаңыз, онда сантехникті шақырыңыз.

Газдың иісін сезсеңіз, тез арада плита көзін жабыңыз.

Бөлмеге барлық өрт пайда болуы себептерді жойыңыз: шылым шекпеңіз, сірінке жақпаңыз, шам және электрқұралдарды қоспаңыз. Щитокта электрпитаниені ағытыңыз. Егер кейбір істеп тұрған электр құралдар болса, онда оларды сөндірмеңіз.

Бөлменің барлық терезелерді және есіктерді ашыңыз.

Газ бар бөлмеден кетіңіз.

Егер газдан адам ұланса, онда оны далаға таза ауаға шығару керек және аяғынды басынан жоғары қою қажет. Жедел жәрдемді шақырыңыз.

Егер газдың иісі кетпесе, онда тез авариялық газ қызметкерлерді қоңырау шалыңыз 04 телефоны бойынша.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ГАЗ БАЛЛОНДЫ ПАЙДАЛАНУ (Пользование баллонным газом).

Газ бар баллондарды далада сақтағаны жөн. Егер ондай жағдай жоқ болса, онда оны желі бар (проветриваемое) бөлмеге қою керек.

Мезгіл сайын баллонның резина шланктерді сабынды сумен тексеріп тұрыңыз

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ЕГЕР СІЗ ЛИФТА ҚАМАЛЫП ҚАЛСАҢЫЗ (Если вы застряли в лифте).

Сіздің әрекетіңіз:

Саспаңыз (паниковать) етпеңіз, лифт шахтасына сіз құламайсыз, өйткені оны арнайы құрал жабдықтар үстап тұрады.

Диспетчерді шақырту үшін лифтта кнопканы басыныз.

Егер сізге ешкім жауап бермесе, лифттің есігінен қатты соғыныз. Сізді естіген адамға лифт қызмет көрсету қызметкерлерін, шақырудын сұраңыз.

СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ ҮЙДЕГІ ӨРТ (Пожар в доме).

Егер өрт қатты жанып тұрса, онда сіздің негізгі мақсатыңыз тез үйден кету. Егер де қатты жанып тұрмаса да, бірақ үйдің іші қатты түтін болса, үйден тез ғана кету керек. Түтін өрттен де қауіпті болады.

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Түтіннің исін сезгеннен кейін үйден тез кетіңіз. Кез келген шүбіректі сулап ауызынызбен мұрынды жабыңыз сосын енкейіп (өйткені түтін жоғарыға ұмтылады) бөлмеден кетіңіз.
   
2. 
   Егер өрт кішкентай бөлмеде болса, онда есіктермен терезелерді ашпаңыз, ауа өртті күшейтіп жібереді.
   
3. 
   Жанып жатқан үйден лифтпен түспеніз, өйткені ол қатты өрт болып жатқан қабатта тоқтап ашылу мүмкін және содан бәрі жарақат алады. Ток кез келген уақытта сөніп қалу мүмкін және лифт этаждардың арасында қалу мүмкін.
   
4. 
   Егер коридор және площадка өртте және түтінде (төмен түсуге жол жабық) болса, онда шатырға көтеріліңіз.
   
5. 
   Егер өрт қатты коридорда жанып тұрса, есікті қатты жауып, сұйық шүберектермен щельдарды жауып, есікке көрпе н/е пальто ілініз (занавесьте). Терезені ашып қатты дауыс беріп көмекке шақырыңыз.
   
6. 
   Егер сізге біреуді өрттен күтқару керек болса, онда өзінді арқанмен орап бір шетін далада тұрған адамға беріңіз. Егер сіз есіңізді жоғалсаңыз, онда сізді арқаннан тартып өрттен алып шығалады. Ауызымен мұрынды ылғал шүберекпен жабыңыз.
   
7. 
   Егер күтқарған адам түтінмен демалып санасын жоғалтса, онда оған жасанды дем беріңіз.
   

Тұтінмен уланудың алғашқы белгілері: бастың айналуы, бас ауыруы, жиі дем алу, жүрек айналуы (тошнота), сананы жоғалту.

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Өртті бір затпен (көрпе, пальтомен) үстінен жабасалыңыз. Содан кейін үстінен су кұйыныз.
   
2. 
   Түтінмен демалмауға ұмтылыныз. Мұрынды және ауызынды ылғал шүбірекпен орап қойыңыз.
   
3. 
   Өрттен жанып тұрған заттарды алымаңыз, өйткені ол өрттің таралудың себепкері болады.
   
4. 
   Өртті шетінен бастап ортаға қарай сөндіру керек.
   

Казіргі жиһаз синеттикалық материалдардан жасалынады және синтетикалық смолдармен сінірген (пропитана), сондақтан бұл жиһаз өте токсикалық болады және жанған жағдайда қауіпті болады.

Сіздің әрекетіңіз:

Жанып жатқан жиһазды балконға шығармаңыз, өйткені ауа одан да қатты оны жандырып жібереді.

Егер жиһаз қатты жанып тұрса, оны ылғал шүбірекпен жаппаныз немесе сумен төкпеңіз. Мұндай жағдайда пәтерден тез шығуыңыз керек.
СІЗДІҢ ҮЙІҢІЗ/ КАМИН ЖАНУЫ (Возгорание камина).

Сіздің әрекетіңіз:

1. 
   Каминнан алысырақ жиһазды және басқа жақсы жанатын заттарды жылжытыңыз.
   
2. 
   Өртті сабынды сумен сөндіріңіз.
   

Сіздің әрекетіңіз:

Адамды тез ғана жерге жатқызыңыз (бұл өрттің адамның басының баруына жол жабады), үстіне су кұйып немесе коврикпен, курткамен, пальтомен жабыңыз.

Егер адамда ашық жарақаттар жоқ болса, оны жермен не құммен жабыңыз (засыпать). Бірақ бұл әрекет жараларға инфекция кіргізу мүмкін.