Ақ жол №42 11-сәуір 2015 жыл. /5 бет/
«Жиырма төрт-ақ жас жасап» НАурызбек Сарша,
«Иван батыр» Тұрсынбек Сұлтанбеков,
« Екі соғысқа қатысқан» Фариза Әбдікерімова,
«Отан үшін опат болған ер» Амангелді Әбіл,
«Рейстақа дейн барған жауынгер» Е.Сыдығалиев.
Ақ жол №43 14-сәуір 2015 жыл. /5 бет/
«Қордайдан шыққан қаһарман» Құрманбек Әлімжан,
«Қызыл жұлдызды жауынгер» Әбдуәш Майшиев,
«Отан үшін отқа түскен» САғындық Ордабеков.
Ақ жол №44 16-сәуір 2015 жыл. /4 бет/
«Ұлықтай берсе екен ұрпақтары» Шолпан Әлжанова,
Ақ жол №45 18-сәуір 2015 жыл. /8 бет/
«Соғыстан кейнде қырағы қызметте болған» Тілектес Ерімпашев, «Менің атам - майдангер» Мерей Мейман.
Ақ жол №46 21-сәуір 2015 жыл. /4 бет/
«Зеңбірек сүйреген солдат» Ермек Төлеков,
«Майдан от кешіп, бейбіт өмірде тер төккен» Есіркеп Серікбайұлы, «Батыл барлаушы» Наурызбек Сарша
Ақ жол №47 23-сәуір 2015 жыл. /7 бет/
Рысқұлов аудандық
орталықтандырылған кітапханалар
жүйесі
Құмарық ауылдық балалар кітапханасы
«Қазағыма құт болған бұл паң ғасыр»
/Ұсыныстық тізім/
Қазақстан тарихында Қазақ хандығы дәуірі деп аталатын кезеңге XV ғасырдың ортасы мен XIX ғасырдың бірінші ширегі аралығы жатады. XV ғасырдың ортасында Керей мен Жәнібек хандардың басшылығымен Қазақ хандығы құрылады. Ол мемлекет қазақ жерінде сақ дәуірінен бері жалғасып келе жатқан мемлекеттіліктің жалғасы және қазақ халқының ұлттық сипаттағы мемлекеті болып саналады. XIX ғасырдың бірінші ширегінде Ресей билігі алдыменен Орта жүзде(1822), содан кейін Кіші жүзде(1824) хандық билікті жояды.
Үш жарым ғасырдан астам өмір сүрген Қазақ хандығы дәуірі өз ішінде екі үлкен тарихи кезеңге бөлінеді. Біріншісі - бір орталықтан басқарылған кезең, екіншісі - бытыраңқылық кезең деп аталады. Бірінші кезеңге хандық құрылғаннан 1715 жылы Тәуке хан қайтыс болғанға дейінгі аралық жатса, ал екінші кезең 1715- 1824 жылдар аралығын қамтиды.
Бірінші кезең тағы да өз ішінде шартты түрде бірнеше кішігірім кезеңдерге бөлінеді. Олар – хандықтың құрылуы, күшеюі, әлсіреуі, қайта өрлеуі, өзара талас немесе «текетірес», жоңғарлармен алғашқы күрес, «алтын ғасыр» кезеңдері. Осы кезеңде Қазақ хандығында мынадай хандар билік жүргізді: Керей хан, Жәнібек хан, Бұрындық хан, Қасым хан, Мамаш хан, Тахир хан, Бұйдаш, Ахмет, Тоғым хандар бір мезгілде, Хақназар хан, Шығай хан, Тәуекел хан, Есім хан, Тұрсын хан, қайта Есім хан, Жәнібек хан, Жәңгір хан, Тәуке хан.
Тәуке хан қайтыс болғаннан кейін екінші кезең – бытыраңқылық кезең басталып Қазақ елінде -Ұлы жүзде, Орта жүзде және Кіші жүзде жеке хандар пайда болады.
Кіші жүз хандары: Әбілқайыр хан-1710-1748 жж., Нұрәлі хан-1748-1786 жж., Ералы хан-1791-1794 жж., Есім хан-1794-1797 жж., Айшуақ хан-1797-1806 жж., Жантөре хан-1806-1809 жж., Шерғазы-1812-1824 жж.
Ресей мойындамаған Кіші жүз хандары:Батыр хан-1748-1786 жж.,Қайып хан-1786-1790 жж., Есім хан-1790- ? жж., Қаратай хан-1806-1816 жж., Арынғазы -1816-1821 жж.
Бөкей Ордасының хандары: Бөкей хан-1812-1823 жж., Жәңгір хан-1823-1845 жж.
Орта жүз хандары: Қайып хан-1715-1718 жж., Болат хан-1718-1823 жж., Сәмеке хан-1719-1737 жж., Әбілмәмбет хан-1738-1771 жж., Абылай хан-1771-1781 жж., Уәли хан-1781-1819 жж., Бөкей хан1812-1817 жж.(Орта жүздңң бөр бөлігінде.) Ғұбайдулла хан-1820-1824 жж.
Ұлы жүз ханы: Жолбарыс хан 1720-1740
Мерзімді басылым беттерінен ұсыныстық тізім:
«Тарихта әр ханның өзіндік орны, салып кеткен сара жолы бар» Берекет Кәрібаев Тарих ғылымдарының докторы, сұхбаттасқан Фариза Әбдікерімова.
Ақ жол №13 3-ақпан 2015 жыл./4-бет/
«Жамбыл – қазақ хандығы ту тіккен өңір» Ақ жол –ақпарат. Ақ жол №17 10-ақпан 2015 жыл. /1 бет/
«Қазағыма құт болған бұл паң ғасыр» Жанғазы Ахмет
Ақ жол №21 19-ақпан 2015 жыл. /8 бет/
«Ел тарихындағы хандық дәуір» Фариза Әбдікерімова.
Ақ жол №24 26-ақпан 2015 жыл. /43бет/
«Жас ақындар елдікті жырлады» Табиғат Абилдаев
Ақ жол №38 2-сәуір 2015 жыл. /8 бет/
«Ел бірлігі береке бастауы» Әбіш Кекілбаев.
Ақ жол №3 4-сәуір 2015 жыл. /1 бет/
«КЕрей мен Жәнібек ханның қабірі қайда» Жапар Сатылғанов. Ақ жол №41 9-сәуір 2015 жыл. /8 бет/
«Тараздағы бесжарым ғасыр мерекесі» Жасұлан Сейлханов.
Ақ жол №42 11-сәуір 2015 жыл. /1 бет/
«Төл тарихымыз түгенделер сәті туды» Құрыш Сыдығалиев.
Ақ жол №43 14-сәуір 2015 жыл. /8 бет/
Қазақстан түрлі халық өкілдерінің әнұран шырқау сәті
Бұл бірегей институт еліміздегі барлық этнос өкілдерін ортақ мақсатқа ұйыстыра отырып, республикадағы тұрақтылықты сақтау мен ел дамуының мақсатына айтулы үлес қосып келеді.
Ассамблея қызметінің арқасында Қазақстанда этностық немесе діни ерекшелігіне қарамастан әрбір азаматтың Конституциямен кепілдік берілген азаматтық құқықтары мен еркіндігі толығымен қолданылатын этносаралық және конфессияаралық келісімнің айрықша үлгісі қалыптасты. Қазақстанның көпэтностық бай кеңістігінде сенім, келісім мен өзара түсіністік үлгісі орнады.
Бүгінде республикада Қазақстан этностарының мәдениеттері, тілдері, дәстүрлерінің дамуына қажетті барлық жағдай жасалған. Этномәдени бірлестіктердің өзінің саны тұрақты өсуде, қазір олар 800-ден асады, оның ішінде 28-і республикалық. 15 тілде газет-журнал, 8 тілде радиобағдарламалар 7 тілде телебағдарламалар шығады. Білім беру толықтай өзбек, тәжік, ұйғыр және украин тілдерінде жүргізілетін 88 мектеп жұмыс істейді. 108 мектепте 22 этностың тілі жеке пән ретінде жүргізіледі. Осымен қатар, балалардан басқа үлкендер де 30 этнос тілдерін оқуға мүмкіндік алған 195 этно-білім беру кешендері, жексенбілік және лингвистикалық мектептер ашылды. Қазақ және орыс театрларын қоспағанда елімізде тағы төрт ұлттық – өзбек, ұйғыр, корей және неміс театрлары жұмыс істейді. Әр жыл сайын Қазақстан этностарының тілдерінде бірнеше ондаған жаңа кітаптар жарық көреді. Жыл сайынға халықтық мерекелер Наурыз, 1 мамыр – Қазақстан халқының бірлігі мерекесі, масленица, сабантой дәстүрге айналды. Егер мемлекеттің қалыптасу кезеңінде басты міндет этносаралық төзімділік пен қоғамдық келісім негізінде қоғамды ұйыстыру болса, ел дамуының жаңа кезеңінде, стратегиялық басымдық ретінде, қоғамның барлық азаматтары мойындаған ортақ құндылықтар мен қағидаттар жүйесіне негізделген Ұлт Бірлігіне жету болып табылады. Сондықтан 2010 жылы сәуірде азаматтық қоғам мен мемлекеттік институттардың, азаматтардың сындарлы ұсыныстарын жинақтаған Қазақстанның Ел Бірлігі Доктринасы қабылданды. Қазақстанның Ел Бірлігі Доктринасы – халықтың, уақыт талабына сәйкес, бірігу қажеттігін түсінуіне негіз. Бұл – бізді қандай күш біріктіреді және біртұтас етеді - соны түсінудің тәсілі. Бұл – болашаққа бірігіп ұмтылудың серпіні.
Ел Президенті еліміздегі тіл мәселесіне ерекше көңіл бөліп келеді. Этносаралық қатынастар жүйесінде мемлекеттік тіл ел бірлігін қалыптастырудың маңызды факторы болып танылған. Сондықтан да Ассамблея қызметінде мемлекеттік тілдің қолданыс аясын кеңейту маңызды орынға ие.
Ассамблея қызметі этносаралық қатынастар мәселелерін тиімді шешіп келе жатқан ел ретінде Қазақстан Республикасының халықаралық беделінің өсуіне ықпал етуде. Бүгінде Н.Назарбаевтың этносаралық толеранттылық пен қоғамдық келісім үлгісі әлем назарын аударып отыр.
Қазақстандық үлгі Біріккен ұлттар ұйымында, ЕҚЫҰ-ға қатысушы елдерде, Копенгагенде, Венада, Женевада, Нью-Йоркте өткен халықаралық форумдарда таныстырылып оң бағаға ие болды, ЕҚЫҰ-ға қатысушы 56 мемлекет тіліне аударылды.
БҰҰ-ның Бас хатшысы Пан Ги Мун елімізге сапары барысында Қазақстан халқы Ассамблеясының қызметімен танысып Ассамблея принципі БҰҰ-ның жұмыс принципімен толық сәйкес келеді деп атап өтті.
Қазақстандық үлгі Қазақстан халқы Ассамблеясы мен ЕҚЫҰ-ның ұлттық азшылықтар ісі жөніндегі Жоғары комиссары арасындағы өзара іс қимылдың негізгі бағыттарының біріне айналды. Қазақстандағы қоғамдық келісім үлгісіне қызығушылық танытушы мемлекеттер мен халықаралық ұйымдар саны күн санап артып келеді.
Достарыңызбен бөлісу: |