Изосызық тәсіл – грек тілінен аударғанда изос- бірдей деген мағына білдіреді.
Изосызықтар тәсілі – кеңістіктегі үздіксіз және біртіндеп өзгеретін құбылыстардың – жер бетінің биіктігін, ауа температурасын, жауын - шашын мөлшерін және т.б. шамасын ( немесе қарқындылығын) картаға түсіру үшін қолданылатын бейнелеу тәсілі.
Изосызықтардың мынадай түрлері бар: изотерма, изогиета, изобар.
Изотермалар – географиялық картадағы бір сәттегі немесе орташа бір кезеңдегі ( жыл, ай бойғы) ауаның, судың және топырақтың бірдей температуралы нүктелерін қосатын сызықтар.
Изогиета – географиялық ккарталардағы тәулік, ай, жыл ішінде жауатын атмосфералық жауын – шашын мөлшерінің бірдей нүктелерін немесе бір айда немесе бір жылда жауатын жауын – шашынның көп жылғы орташа мөлшерінің бірдей нүктелерін қосатын сызықтар.
Изобара – барометрлік қысымы бірдей нүктелерді қосатын сызықтар. Карталардың бетінде белгілі бір уақытқа арналып жасалады. Изобаралар тәуліктің, айдың, жылдың, т.б. орташа, ең жоғары немесе ең төменгі қысымдарына арналып жасалуы да мүмкін.
Топографиялық шартты белгілер
Саябақтар
Жолдар
3.Стадиондар
4.Құдықтар
5.Балшықтар
6. Құмырсқаның илеуі
7.Үйлер
8.Бөгеттер
9. Теміржолдар
10.Ағаштар
11.Көпірлер
12. Зауыт фабрикалар
13. Өзендер
( Теңіз, көл)
14.Шұңқырлар мен қорғандар
Қорытынды
Топографиялық картада арнаулы шартты белгілермен жердің барлық бөлшектерінің (бедері мен заттардың) орналасуы мен өзара байланысы көрсетіледі. Топографиялық картаны командирлер мен барлық дәрежедегі штабтар ұрысты дайындау, ұйымдастыру, әр түрлі міндеттерді орындау барысында, сондай-ақ қарсыластар мен өз әскерлері туралық, кабылданған шешімдер мен жауынгерлік бұйрықтар туралы мәліметтер бейнеленген құжат ретінде кеңінен қолданады. Карта бойынша жергілікті жерді бағалауға, қозғалыс бағытын зерттеуге, қашықтықты, бұрышты, алаңдарды, биіктікті, кеңістікті анықтауға байланысты міндеттер орындалады, ұрыстағы нысаналар мен ракеталардың, артиллерияның, т.б. ұрыс тәртібі анықталады. Топографиялық карталар жалпы мемлекеттің, елдің қорғаныс қажеттілігін қамтамасыз ету үшін де, халық шаруашылығы үшін де қажет.Топографиялық карта көмегімен орындалатын міндеттердің сан алуандығы әр түрлі масштабтағы карталардың болуын керек етеді.
Пайдаланылған әдебиеттер
https://topogis.ru/uslovnye-topograficheskie-znaki
http://retromap.ru/Legends/Uslovnie_znaki_25_50_100.pdf
https://infourok.ru/uslovnye_znaki_topograficheskih_kart.-450321.htm
https://melimde.com/azastan-respublikasini-bilim-jene-filim-ministrligi-v10.html?page=3
http://tvet.kz/repository/download/tutorial/tutorial_608.pdf
https://www.ektu.kz/files/DistanceEducation/Resource/451964/%D0%9B%D0%B5%D0%BA%D1%86%D0%B8%D1%8F%202-3.docx
Достарыңызбен бөлісу: |
