в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру

Флекторды жайлап көтеру жаттығуы:

Денені көтерумен бір уақыта ішті уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; қолдың бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол білегіне арналған жаттығулар; кеуде бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске және қолға жаттығулар; мойын бұлшықеттеріне жаттығулар және омыртқа корсетінің бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске бір уақыта арқаны уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; сыртқы жамбас бұлшықеттеріне жаттығулар; үстінгі жамбастың бүйір жағына жаттығулары; ішкі жамбас бұлшықеттеріне, бұлшықеттеріне; иық белдеуінің жоғарғы және төмен бұлшықеттеріне; трицепске; үлкен кеуде бұлшықеттеріне және қолға; мойынға және иыққа; жамбастың артқы бұлшықеттері (кезек бойынша екі аяқпен бір уақытта); жамбастың артқы бұлшықеттері; қолдың бағыттаушы бұлшықеттері; іш бұлшықеттеріне салмақ түсірумен қолдың бағыттаушы бұлшықеттері.

Иық буындарының қозғалшықтығы үшін жаттығулар

Тұрған қалыптан жаттығу орындалады.

1. Қолдар жоғары. Қолдарды артқа 8 рет ырғақты алып барасыңдар, сосын қолдың бұлшықеттерін 15-20 с. бойы 4-6 топтамасынан босаңсыту.

3. Қолдар жоғары. Ауқымды қозғалыстарды орындау, крольмен және арқада жүзу сияқты. 10-12 рет әр бір бағытта.

4. Түсірілген қолдарда екіге бүктелген секірме немесе гимнастикалық таяқ, білек арасында 70-80 см. арақашықтық. Қолдарды жоғарыға көтеру және сосын түсіру, секірмені сәл созғызып (айналдыруды жасау), сосын қолдарды бастапқы қалыпқа қайтару. Қолдарды бүкпеуге және мейлінше жақын ұстап қалуға тырысу керек 10-12 рет.

5. Түзу қолдарды орындықтың арқасына салу. Алдыға қарай иілу, иіліп, түзу арқамен, мейлінше төмен. 8 рет 4-6 топтамаға дейін.

6. Қолдарды артқа апару – біреуін иыққа, екіншісін – арқа артына, саусақтармен ұстап қалу, қолдарды асықпай тартындар, сосын қолдың қалпын ауыстырыдар .

35. Жамбас буынның қозғалшықтығы үшін жаттығу.

1. Бастапқы қалып — тұрып. Алдыға қарай ұмтылу, оң жақ иіген аяқ алдыда, ал түзу сол жақ – артта. қолдар жоғарыға. Серіппелі отырып тұру орындалады, артта аяқты бүкпей. Әр бір 8 есептен ауқымды айналулар жасаныздар және жаттығуды жалғастырындар. 32—40 рет. Әсері мықты болады, егер алдыда тұрған аяқты орындық үстіне қойса.
2. Б.қ. — тура сол. Аяқты бүгіндер және үш рет тізені қолдармен кеудеге тартындар. Әр бір аяқта 8—10 рет.
3. Б.қ. — тура сол. Аяқты сермеу: алдыға және артқа, жан-жақтарға. Әр бір бағытта 8—12 рет.
4. Б.қ. Арқада жатып немесе отырып. Аяқты алдыға қарай сермеу — жоғарыға, басқа қарай. Әр бір аяқта 8—10 рет.
5. Б.қ. — тұрып, аяқтарды орындық арқасына қою. Тартылып тұрған аяққа серіппелі иіліндер, сосын — тірекке. Әр бір аяқта 4 немесе көптеген рет.
6. Б.қ. — тұрып, аяқтар жан-жақтарға апару. Аяқпен үлкен тербеліс амплитудасы бір және басқа бағытта ауқымды қозғалыстар жасау. Әр бір аяқта 12—16 рет.
7. Б.қ. — іште жатып. Аяқты бүгіндер, қолдармен сирақ-табан буындарынан ұсталу керек және түзу аяқтарды артқа апаруға тырысу қажет (аяқтарды түзу жазу). Серіппелі орындау 6—8 рет қатарынан, 3—4 топтама бойынша.
8. Б.қ. — тұрып , түсірілген қолдарда секірме немесе гимнастикалық таяқ. Аяқты бүгініз және оны алдыға қарай жылжытыныз, секірмеден жоғары, сосын артқа. Әр бір аяқта 8—10 рет.

Бозбалалар

Кеуде.

Орындықта көлбеу жатып жайлап көтеру 4х6-8
(әр бір жақындағанда қосымша екі күшейтілген)
Брусьтарда денені жатқан қалыптан қолмен көтеру жалпақ негатипен тірекпен 2х6-8
(үлкен салмақта орындаған дұрыс бір қайталау үшін,)
Жатып бірен-саран жайлап көтеру 2х5-6
(бір реттен көп рет қайталау үшін салмақты қолдану!)
Кросс жарысына қатысушы 1х10-12
(Соңында екі күшейтілген жақындауды қолдану)

Иық.

Қолдарды көлбеу 3х6, 12,20 ажырату (Трисет)

Иекті төменгі блокта 1х15-20 жартылай тарту

(Салмақты пайдалану, сендер дұрыс орындап небәрі 4-5 қайталай аласындар)

Доппен жонглеру. Доппен және ракеткамен жаттығу:

- оң (сол) қолмен допты еденге, серіктесіне, қабырғаға лақтырып, оны сол және оң қолмен жоғарыдан және төменнен ұстап алу, бір қолдан екінші қолға допты лақтыру, допты жоғарыға лақтырып екі қолмен, бір қолмен ұстау;

- доппен жонглерудің әр түрлі түрлері: ракеткамен оң және сол жақтрымен доп бойынша ұру, екі жақпен кезектестіріп, әр түрлі биіктіке допты ұру (көз деңгейінен жоғары немесе төмен), кейін доп ракетканын сол және оң жағынан секіріп түспейтіндей ұстап алумен, допты ракетканың қырымен ойын жазықтығында кезектестіріп ұру;

1. Допты әр түрлі бағыттан қабылдау және сәйкес әдіспен айналдыру. Орташа күшті шабуыл соққысын орындау және шабуыл соққысынын күшін бір қалыпқа келтіре алу.

2. Екпінді шабуыл соққысын байланыстыру арқылы тордын жанындағы жақын аймаққа допты беруді орындауды үйрену.

3. Қарсыластың бастапқы қалыпын жиі өзгертуі және жылдам шабуыл жасау үшін сәттіне жету мақсатында сол жақтан тіректі орындау.

4. Қортынды шабуыл соққысын жасау үшін қиылыс соққысымен қарсыласын ынғайсыз позицияға орналасуға мәжбүр ету.

5. Қиылыс топтамасы + жазып ұру + шабуыл соққысы.

6.  Жазып ұрудың топтамасынан кейін қортынды шабуыл соққысын орындауға сәтті тандау.

7. Комбинация; жазу, қию, шам, комбинация кезінде қортынды соққы үшін сәтті тандау.

8.  Бағыттын өзгеруі және допты айналдыру + қарсы шабуыл + қортынды соққы арқылы бастаманы тартып алу.

Дайындық бөлімі

Затсыз жалпы дамытушылық жаттығулар кешені

Көрсетілімнен кейін қабылдаудың келесі тәсілдері орындалады:

Негізгі тұрыс орында қақпаларда; тура сол жылжымалы қадамдармен қозғалу; тура сол қиылысқан қадамдармен; тура сол секірумен; сырғып келе жатқан допты ұстау; тура сол ұшып келе жатқан допты ұстау; тура сол кеуде және іш жағының биіктігінде ұшып келе жатқан; екі қолмен допты дәлдіке лақтыру.

Қақпашысыз ойын.

Көрсетілімнен кейін келесі тәсілдері орындау:

Жылжымайтын доп бойынша өрлеудің тікбұрыштын ішкі жағынан 3 - 4 метр арақашықтығында ұру; тура сол сырғып келе жатқан доп бойынша; серіктесінен аяқ ұшымен табанынан допты алып кету, жүргізушіге допты қырынан.

Оқу ойыны.

в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру;

қыздар

Флекторды жайлап көтеру жаттығуы:

Денені көтерумен бір уақыта ішті уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; қолдың бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол білегіне арналған жаттығулар; кеуде бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске және қолға жаттығулар; мойын бұлшықеттеріне жаттығулар және омыртқа корсетінің бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске бір уақыта арқаны уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; сыртқы жамбас бұлшықеттеріне жаттығулар; үстінгі жамбастың бүйір жағына жаттығулары; ішкі жамбас бұлшықеттеріне, бұлшықеттеріне; иық белдеуінің жоғарғы және төмен бұлшықеттеріне; трицепске; үлкен кеуде бұлшықеттеріне және қолға; мойынға және иыққа; жамбастың артқы бұлшықеттері (кезек бойынша екі аяқпен бір уақытта); жамбастың артқы бұлшықеттері; қолдың бағыттаушы бұлшықеттері; іш бұлшықеттеріне салмақ түсірумен қолдың бағыттаушы бұлшықеттері.

1)Асықпай жүгіру 10-15 мин.

2) Қозғалыстағы және бір қаплыптағы ЖДЖ.

3) Іш бұлшықетінің дамуы:

- жатқан қалыпта аяқты сермеу;

- 10-15 рет аяқты ауада көтеру х 2 қайталау;

- штангамен денені оң жаққа, сол жаққа бұру.

- 10-15 жатқан қалыпта денні көтеру

4) Дельта сиппаттағы бұлшықеттердің дамуы:

- кеудеден 6-8 рет штанганы жайлап көтеру;

- бас жақтан 6-8 рет штанганы жайлап көтеру;

- иек жақтан 6-8 рет штанганы жайлап көтеру.

Арқа бұлшықеттерінің дамуы:

- штанганы 6-8 рет алдыға қарай иілу;

- білдекте 10-12 реттен денені жазу.

5) Иілгіштіке және сымбатқа арналған жаттығу.

1. Бастапқы қалып – аяқ алшақ. Гірді екі қолмен алып және оны кеудеге көтеріп, гірді жоғары көтеру. Асықпай гирьді екі қолмен көтеріп, гір жоғары әрқашан көтеріліп тұру керек. Қайталау 3-6 рет.

2. Б.қ. – ең бойынша аяқ алшақ. Гірді екі қолмен алып және арқаға қою, гірдің денесі жауырында жаттатындай. Ақырын алдыға еңкейю, арқаны бүкпей. Аяқтар тік, иілгенде жамбас артқа шегінеді, бас түсірмеу керек. Қайталау 4-7 рет.

3. Б.қ. – аяқ алшақ. Гірді екі қолмен кеудеге денемен жоғары алу. Терең барлық табанға отыру, денені бірет алға ию, басты тік ұстау. Ақырын қарқында. Қайталау 5-8 рет.

4. Б.қ. – тура сол. Гірді екі қолмен тұтқасынан көтеру. Гірді еденнен көтеріңкіреп, онымен аяқтардың арасынан сілтеп, қарқынмен арқаны түзету, түзу қолдармен оны жоғары бастан лақтыру. Бұл ретте жартылай отыруға болады. Жылдам қарқында. Қайталау 6-12 рет.

5. Б.қ. – тура сол. Гірді екі қолмен тұтқасынан көтеру. Арқа мен денені түзулетіп, қолды иіп және гірді иыққа алындар, сосын ақырын оны еденге қоясын. Қайталау 7-10 рет.

6. Б.қ. – тура сол. Гір арнаулы тартқышта басқа асысады. Аяқтар алшақ. Қолдармен тізеге тіреліп, мойынды және денені бүгіп және түзулеп, гірді еденге қойып және тағы да жоғары көтеріп. Ақырын қарқында. Қайталау 3-9 рет.

6. И.п. - то же. Гиря на специальной лямке подвешивается на голову. Ноги врозь.

7. Б.қ. – ең бойынша аяқ алшақ. Гірді екі қолмен тұтқасынан көтеру, астымен жоғары қарай. Арқаның және қолдың екпінді қозғалысымен жоғары гірді көтеру бас үстінен гірдің денесінің төмен. Гір жоғары еденге перпендикуляр көтерілу керек және сіздің кеуденізге жақындатуға тырысу керек. Гірді асықпай түсірініз, аяқты және денені бүгіп. Қайталау 3-9 рет.

8. Б.қ. – аяқтар бірге. Гір бір қолмен алып және оны жамбасқа сал. Аяқты бүгіп, тізені жоғары көтеріндер, гір жамбаста тұрдындай етіп. Гірді аяқтардың күшімен ғана көтеруге тырысындар, гірді жамбаста қолмен ұстап тұрып. Қайталау 6-8 рет әр бір аяқта.

9. Еденге отырырындар, аяқтарды шет жақтарға созындар. Гірді аяқтардың арасында қойындар және оны екі қолмен тұтқасынан көтеріндер. Қолдарды бүгіп, гірді кеудеге денемен жоғары қарай қой және денені біресе оңға, біресе солға бұр. Аяқты жылжытпай. Ақырын қарқында.Қайталау 5-8 рет.

10. Б.қ. – тура сол, алғашқы жаттығудағыдай. Гірді екі қолмен тұтқасынан көтеріндер. Гірді астымен жоғарыға аудар, тұтқасына қойып және оны 2-3 секундта осы қалыпта ұстап тұру керек. Орташа қарқында. Қайталау 8-14 рет.

Негізгі әдіспен қашықтық және үзіндінін қайталап біртіндеп жүзіп өту, қайталаудан қайталауға дейін, жылдамдықты ұлғайту.

Доппен жонглеру. Доппен және ракеткамен жаттығу:

- оң (сол) қолмен допты еденге, серіктесіне, қабырғаға лақтырып, оны сол және оң қолмен жоғарыдан және төменнен ұстап алу, бір қолдан екінші қолға допты лақтыру, допты жоғарыға лақтырып екі қолмен, бір қолмен ұстау;

- доппен жонглерудің әр түрлі түрлері: ракеткамен оң және сол жақтрымен доп бойынша ұру, екі жақпен кезектестіріп, әр түрлі биіктіке допты ұру (көз деңгейінен жоғары немесе төмен), кейін доп ракетканын сол және оң жағынан секіріп түспейтіндей ұстап алумен, допты ракетканың қырымен ойын жазықтығында кезектестіріп ұру;

1. Допты әр түрлі бағыттан қабылдау және сәйкес әдіспен айналдыру. Орташа күшті шабуыл соққысын орындау және шабуыл соққысынын күшін бір қалыпқа келтіре алу.

2. Екпінді шабуыл соққысын байланыстыру арқылы тордын жанындағы жақын аймаққа допты беруді орындауды үйрену.

3. Қарсыластың бастапқы қалыпын жиі өзгертуі және жылдам шабуыл жасау үшін сәттіне жету мақсатында сол жақтан тіректі орындау.

4. Қортынды шабуыл соққысын жасау үшін қиылыс соққысымен қарсыласын ынғайсыз позицияға орналасуға мәжбүр ету.

5. Қиылыс топтамасы + жазып ұру + шабуыл соққысы.

6.  Жазып ұрудың топтамасынан кейін қортынды шабуыл соққысын орындауға сәтті тандау.

7. Комбинация; жазу, қию, шам, комбинация кезінде қортынды соққы үшін сәтті тандау.

8.  Бағыттын өзгеруі және допты айналдыру + қарсы шабуыл + қортынды соққы арқылы бастаманы тартып алу.

Дайындық бөлімі

Затсыз жалпы дамытушылық жаттығулар кешені

Көрсетілімнен кейін қабылдаудың келесі тәсілдері орындалады:

Негізгі тұрыс орында қақпаларда; тура сол жылжымалы қадамдармен қозғалу; тура сол қиылысқан қадамдармен; тура сол секірумен; сырғып келе жатқан допты ұстау; тура сол ұшып келе жатқан допты ұстау; тура сол кеуде және іш жағының биіктігінде ұшып келе жатқан; екі қолмен допты дәлдіке лақтыру.

Қақпашысыз ойын.

Көрсетілімнен кейін келесі тәсілдері орындау:

Жылжымайтын доп бойынша өрлеудің тікбұрыштын ішкі жағынан 3 - 4 метр арақашықтығында ұру; тура сол сырғып келе жатқан доп бойынша; серіктесінен аяқ ұшымен табанынан допты алып кету, жүргізушіге допты қырынан.

Оқу ойыны.

в) ЖДД: атлетикалық сапаларды жетілдіру;

қыздар

Флекторды жайлап көтеру жаттығуы:

Денені көтерумен бір уақыта ішті уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; қолдың бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол бұлшықеттері үшін жеңілдетілген жаттығулар; қол білегіне арналған жаттығулар; кеуде бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске және қолға жаттығулар; мойын бұлшықеттеріне жаттығулар және омыртқа корсетінің бұлшықеттеріне жаттығулар; пресске бір уақыта арқаны уқалайтын жеңілдетілген жаттығулар; сыртқы жамбас бұлшықеттеріне жаттығулар; үстінгі жамбастың бүйір жағына жаттығулары; ішкі жамбас бұлшықеттеріне, бұлшықеттеріне; иық белдеуінің жоғарғы және төмен бұлшықеттеріне; трицепске; үлкен кеуде бұлшықеттеріне және қолға; мойынға және иыққа; жамбастың артқы бұлшықеттері (кезек бойынша екі аяқпен бір уақытта); жамбастың артқы бұлшықеттері; қолдың бағыттаушы бұлшықеттері; іш бұлшықеттеріне салмақ түсірумен қолдың бағыттаушы бұлшықеттері.

Физикалық сапаларды тәрбиелеу: күшті; ептілікті; төзімділікті.

1) 100-120 см қабырғадан шегініп, оған шынтақта иілген қолдармен тірелу 30 сек. + 20 сек.( 1-2 мин демалып алып );

2) 20 сек +10 сек. иілген қолдарға таянып жату (1-2 мин. кейін тынығу);

3) 20 сек. + 10 сек. иілген қолдарға гимнастикалық қабырғаға таянып жату (1-2 мин. кейін тынығу);

4) 30 сек. + 20 сек. негізгі тұрыста жүгі бар қолдарды өз алдында жазу (толтырылған доп, гантельдер) (1-2 мин. кейін тынығу);

5) 30 сек + 20 сек. тізеде бүгілген аяқтармен ұсталып гимнастикалық қабырғада ілініп тұру (1-2 мин. кейін тынығу);

6) Отырып, артқа таяну түзу аяқтармен 45 градус бұрышта ұстау (2-4 рет);

7) Отырып, көздері 3-5 сек. жұмып, сосын 3-5 сек. ашу(6-8 рет) ;

8) 1-2 мин. ішінде тез жыпылықтату;

9) Тұрып, 2-3 сек. өз алдына тура қарау, көздерден 25-30 см. арақашықтықта оң қолдың саусағын беттің ортаның сызығында қою, саусаққа көз тастау және оған 3-5 сек. қарау, қол түсіру (10-12 рет);

10) Тұрып, саусақ кеңсірікте, екі көзбен кеңсірікке және кері қарай көз тастау (10-12 рет).

Бозбалалар

1. Бастапқы қалып – ең бойынша аяқ алшақ. Алдыға қарай еңкейіп, бір қолмен алып, жоғары көтеру. Еденнен гірді көтеріп алып, гірді артқа аяқ, арқаның және аяқтың екпінді қозғалысымен гірді алдыға және жоғары көтеру бас үстінен, қол түзу қалыпта. Жылдам қарқында. 6-8 рет

2. Б.қ. – тура сол. Гірді екі қолмен тұтқасынын қырынан алындар. Гірді үстіге қарай кеудемен көтеру, арқаны иіп артқа қарай иілу. Орташа қарқынмен. 6-8 рет.

3. Б.қ. – аяқ алшақ. Гірді екі қолмен алып және арқаға қою, гір жауырынға қою. Ақырын барлық табанға отырындар. Арқаны тік ұстауға тырысындар, бас түсірмеу керек. 8-10 рет.

4. Б.қ. – еденге отырырындар, аяқтарды шет жақтарға созындар. Гірді аяқтардың арасында қойындар. Екі қолмен тұтқасынын қырынан көтеріндер, оны астымен үстіге қарай көтер, қолды түзу ұстап. Ақырын қарқында.10-12 рет.

5. Б.қ. – аяқ алшақ. Гірді екі қолмен астын төменге қаратып көтеру. Асықпай қолдарды бүгіп, гірді астыға қарай қаратып кеудеге тарту. Денені тік ұстап. 8-10 рет.

6. Гір арнаулы тартқышта басқа іледі. Б.қ. – аяқтар алшақ, қолдар белде. Асықпай басты көтеру және түсіру, дененің қалпын өзгертпей. 8-10рет.

7. Б.қ. – еденге отырырып, аяқтарды шет жақтарға созындар. Гірді арқаға қойып, екі қолмен ұстап тұру. Асықпай алдыға қарай еңкею. 6-8 рет.

8. Б.қ. – аяқтар бірге. Гірді кеудеге қойып екі қолмен үстіге қарай көтеру. Иіліп, кезек-кезек сол және оң аяқты бүгу. Орташа қарқында. 8-10 рет әр бір аяқта.

9. Б.қ. – аяқтарды түзу қойып арқада жату. Гірді кеудеге қойып екі қолмен үстіге қарай көтеру. Қолды иіп, гірді кеудеге қарай тарту. 8-10 рет.

10. Б.қ. – аяқ алшақ, отырып бір қолмен гірді тұтқасынан үстіге қарай тарту. Гірді тұтқасынан айналдыру және 2-3 сек. Оны осы қалыпта ұстап тұру; бос қолмен тізеге тірелуге болады. Орташа қарқын. 14-16 рет.

г) жүзу: спорттық жүзу тәсілдерін жетілдіру.

«Төбешіктен» өту, негізгі (қысқа немесе орта) қашықтық қайталап жүзіп өтуден құралатын.

1) Жамбасты жартылай көтеріп жүгіру 2х30 м.

2) Жамбасты жоғары көтеріп жүгіру 2х30 м.

3) Оң жақ, сол жақ қырмен қиылысқан қадамдармен жүгіру 2х30м.

4) Екі аяқпен толық отырғаннан қалыптан алдыға қарай секіру 2х20 м.

5) 30 м дейін алдыға қарай қозғалумен сол жақ аяқта 3-5 секіру, 3-5 оң жақ аяқта секіру.

6) Аяқтан аяққа көптеген рет секіру 2х30м.

7) Күшті дамыту үшін жаттығулар: денені «жатқан» қалыптан көтеру, түсіру, тартылу және денені жатқан қалыптан қолмен көтеру.

8) Жылдамдық сапасы және ептілікті дамыту үшін жеңіл атлетика элементтерін қолданумен эстафета.

Арнайы жүгірудің жеңіл атлетикалық жаттығулары:

а/ жамбасты жоғары көтеріп жүгіру 2х30 м;

б/ санды артқа жүгіру итеру 2х30 м;

в/ қадамдармен секіріп жүгіру 2х30м;

г/ көп ыршулар 2х30м;

д/ кібіртіктеп жүгіру 2х30м.

Жылдамдату 4х30м., 4х60м.

Ақырын жүгіру 10-12 мин. ЖДЖ қозғалыста және орында тұрып.

Арнайы жүгірудің жеңіл атлетикалық жаттығулары:

а/ жамбасты жоғары көтеріп жүгіру 2х30 м;

б/ санды артқа сермеп жүгіру 2х30 м;

в/ қадамдармен секіріп жүгіру 2х30м;

г/ көп ыршулар 2х30м;

д/ кібіртіктеп жүгіру 2х30м.

Жылдамдату 4х30м., 4х60м.

Төменгі сөре жүгіру тәсілі.

Арнаулы жүгіру жаттығулары:

а/ жамбасты жоғары көтеріп жүгіру 2х30м.;

б/ кібіртіктеп жүгіру 2х30м;

в/ санды артқа сермеп жүгіру 2х30м;

г/ қадамдармен секіріп жүгіру 2х30 м.

а/ бөлік бойынша төменгі сөре орындау;

б/ толығымен төменгі сөре орындау;

в/ кейін түзу қозғалумен төменгі сөрені орындау;

г/ әмір бойынша төменгі сөрені орындау 2х15м;

д/ жылдамдықты арттырумен жүгіру 2х30м.

Орыннан ұзындыққа секіру

15-20 орында секіруді орындау.

15-20 алдыға қарай қозғалумен секіруді орындау.

Орыннан ұзындыққа секірулер.

1) Орташа қарқында жүгіру 2х150 м., 2х200 м.

2) 600 м қашықтық бойынша ауыспалы жүгіру, жылдам қарқында 2х600 м жүгіру.

Қозғалмалы ойындар. Босаңсумен және де қалпына келу жаттығулары

• 
  Аяқты тізеден бүгіп, кеудеге тигізіп жоғары секіру.
  
• 
  Екі аяқпен орнында тұрып, кедергіден секіру – 4–6 төменгі кедергі, біреуі екіншісіне 80–100см арақашықтығында орналасқан.
  
• 
  Екі аяқпен гимнастикалық орындықтан секіру.
  
• 
  Бүгілген екі аяқпен (80 см) биіктіктен секіру.
  
• 
  Жартылай отыру арқылы биіктіктен (60-70 см) секіру .
  
• 
  Екі аяқты бүгіп биіктіктен (30-40 см) секіру және қалпына келу, ары қарай 3–4 төмен кедергілерден секіру.
  
• 
  Секіру кезінде әр түрлі тапсырмаларды орындау арқылы биіктіктен (60-70см) екі аяқпен секіру және жеңіл жерге түсу.
  
• 
  Бет жақпен тіреке тұрып (гимнастикалық қабырға, ағашқа, бағанаға) қолдарымен қабырғаға тіреліп (білтекті) бет (иық) деңгейінде ұстау.
  
• 
  Ілініп тұрған заттарға екі аяқпен жартылай отырыған қалыптан секіру арқылы қол тигізу.
  
• 
  Терең алдыға қарай ұмтылумен жүру.
  
• 
  Бір аяқта отырып (екіншісі алда) – «пистолет» қалпы, гимнастикалық
  
• 
  орындықтың білтегіне сүйеніп, орыннан тез аяқтың ұшына көтерілу.
  
• 
  Жоғары көтерілген сүйенішке (гимнастикалық орындық) қырынан тұрып, бүгілген аяқ сүйеніште. Сүйеніштен бір аяқпен итеріліп, орнында тұрып жоғары секіру.
  
• 
  Гимнастикалық орындыққа бет жақпен тұрып, бір аяқ тізеде бүгіліп орындық үстінде қойылған, екіншісі тіреуші аяқ еденде (жерде). Бүгілген аяқты жазып жоғары қарай секіру және биіктікте аяқ орындарын ауыстыру.
  
• 
  Көптеген рет жоғарыға-алдыға секіру, бір аяқпен үшінші, сосын бесінші қадамнан иітеріліп екпінен жүгіру.
  
• 
  Скакалкамен екі аяқта кезектесіп, оң, сол аяқпен орнында тұрып, алдыға қарай қозғалумен секіру .
  

4.1 Студенттің өздік жұмысын ұйымдастырудың әдістемелік нұсқаулары

Студенттердің дене шынықтырумен өздігінен шұғылдануы дене тәрбиесі үрдісін басты маңызды формасы болып табылады. Бұл ең алдымен дене тәрбиесі сабағынын сағат саннын жалпы көлемін көбейтуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, студенттердің дене шынықтыру жаттығуларын өздігінен жасауы дене тәрбиесін студенттердің күнделікті өмірлеріне кіргізу жөніндегі көптеген мәселелерге жауап беруде маңызды рөль атқарады. Сабақтарды жүйелі түрде өткізу есебінен студенттердің денсаулығы нығайтылады, олардың физикалық мүмкіндігінің деңгейі артады, «Президенттік тестілерге» сүйеніп және оған байланысты құрастырылған аралық және қортынды бақылаулардың тестілік жаттығуларын орындауға дайындығы артады.

Өздік жаттығулар дене тәрбиесі амалдарына неғұрлым зерделі және ынталы көзқарастарды дамытады, арнаулы әдістемелік дағдыларды қалыптастырады, осының барлығы болашақ жас маманның өндірістегі қызметіне жақсы ықпал етеді.

Студенттердің дене тәрбиесінен өздік жаттығуларын ұйымдастыру және өткізу арнаулы шарттармен тығыз байланысты. Жаттығулардың кешенін өздігінен орындау өз бетімен жасай беру, тек қана жақсы нәтижелерге жеткізеді деген жаңсақ пікір қалыптаспау керек. Бұл бағытта жұмыс жасау оқытушы жақтан жүйелі және білікті әдістемелік нұсқауын талап етеді.

Қазіргі кезде дене тәрбиесінен өздік жаттығуларды ұйымдастыру мен өткізу әдістемесі, өкінішке орай нашар құрастырылған. Осы арада аса маңызды мәселелер өздік жаттығуларды бақылау болып табылады, арнаулы тестілерді жинақтарында көрсетілуі керек, өздік жаттығулардың ықпалының нәтижесінде физикалық сапалардың даму динамикасы және ағзаның функционалды жағдайлары туралы аса маңызды ақпаратты беруші.

Бұл бөлімде студенттердің дене тәрбиесі бойынша өздік жаттығулардың нәтижелері әдебиеттер мәліметтері, жеке эксперименттік зерттеулер негізінде беріледі. Дене тәрбиесі бойынша БӨЖ келесі бағыттарда жүргізілуі қажет:

1. Денсаулықты сақтау және нығайту;

2. Жетілмей қалған физикалық сапаларды дамыту;

3. «Президенттік тестілерді» орындауға дайындық

Басты назарды студенттердің өздік жұмыстың маңыздылығын түсінуге және оларға деген саналы көзқарасына айналдыру қажет. БӨЖ-тың тапсырмасы барлық топқа жалпылама, дифференциялды және де топтан қалып қойған немесе керісінше, жеке кейбір жаттығуларды жетілдіруге қызығушылық танытушы жеке студенттер үшін – жеке дара болуы мүмкін.