а) қантсыз диабет. в) қант диабеті. с) альбинизм. д) креатинизм. е) акромегалия

а) қантсыз диабет.

с) альбинизм.

д) креатинизм.

е) акромегалия.

а) холестеролэстеразалар

в) А₂-фосфолипазалар

с) ц-АМФ деңгейінің азаюы және фосфодиэстеразалар

д) аденилатциклазалар

е) триглицеридлипазалар синтезі

5. Натрий және калий алмасуларын реттейді:

а) паратгормон

в) троксин

с) глюкагон

д) альдостерон

е) инсулин

6. Кальцитониннің әсері:

а) сүйектен Са²⁺ және Ф_н -тың шығуын күшейтеді

в) ішектегі Са²⁺ және Ф_н сіңірілуін күшейтеді

с) бүйректе Са²⁺ реабсорбциясын күшейтеді

д) сүйекте фосфат-кальций тұзының жиналуын күшейтеді

е) Са²⁺ және Ф_н -тың деңгейін көбейтеді

7. Гипокальциемияға жауап ретінде бөлінеді:

а) окситоцин

в) паратгормон

с) кальцитонин

д) альдостерон

е) вазопрессин

8. Паратгормонның секрециясы плазмадағы қандай заттың деңгейімен реттеледі:

а) кальций иондарының

в) мыс иондарының

с) магний иондарының

д) натрий иондарының

е) калий иондарының

9. Стероидты гормондардың рецепторлары орналасады:

а) лизосомада

в) клетка мембранасында

с) цитоплазмада

д) митохондрияда

е) ядрода

10. Глюкокортикоидтар мен минералкортикоидтар түзіледі:

а) қалқанша бездерінің С-клеткасымен

в) ұйқы безінің β-клеткаларынан

с) бүйрек үсті безінің қыртысты қабатымен

д) ұйқы безінің α-клеткаларынан

е) бүйрек үсті безінің милы қабатымен

11. Қан плазмасында су балансын және қан тамырларының тегіс бұлшық еттерінің жиырылуын реттеуші гормон:

а) АКТГ

с) инсулин

д) вазопрессин

е) гастрин

12. Окситоциннің негізгі қызметі– ...

а) бүйректі каналшықтарындағы судың реабсорбциясын іске асырады.

в) жатырдың бұлшық етінің жиырылуын іске асырады.

с) диурезді іске асырады.

д) капиллярларды тартылады.

е) қан қысымын көтереді.

1. Бауыр қызметтерін зерттеудің клиникалық маңызы.

2. Көмірсулар алмасуын реттеудегі бауырдың ролі (глюкостатикалық қызметі,

гликоген қоры, НАДФ∙Н2 және т.б.)

3. Бауырда липидтер алмасуының ерекшеліктерін зерттеудің клиникалық маңызы

(липогенез, өт қышқылдарының түзілуі, майда еритін витаминдердің

метаболизміндегі бауырдың ролі және т.б.)

4. Бауырда ақуызды және азотты алмасулардың ерекшеліктерін зерттеудің

клиникалық маңызы (ауыстырылатын АҚ мен ақуыз емес азотты заттардың

синтезі, мочевина түзілуінің орнитинді айналымы, өт пигменттерінің –

(билирубиннің) залалсыздануы және т.б.).

5. Бауыр қызметтерінің зақымдануын анықтайтын тәсілдер: глюкоза, мочевина,

АЛТ, АСТ, тура және тура емес билирубин, зәр қышқылы, амилазалар мөлшерін

зертханалық анықтау.

1. Тапбергенов С. О Медициналық биохимия: оқулық.- Алматы, 2009

2. В. А. Ткачук. Клиническая биохимия: учеб. Пособие для вузов/ -2-е изд., испр.и доп. –М., 2004.

3. Тапбергенов С. О Медициналық биохимия: молекулярные механизмы физиологических функций: учеб. Для мед. Спец. вузов- Астана, 2001

4. Ибадильдин А. С. Гепатология және клиникалық биохимия: оқу құралы.-А., 2008.

5. Егорова М. О. Биохимическое обследование в клинической практике: моногр. –М., 2008.

6. Камышников В. С. Справочнтк по клинико-биохимическим исследованиям и лабораторной диагностике: справ. Изд. – 2-еизд., перераб. И доп. –М., 2004

7. Камышников В. С. Клинико-биохимическая лабораторная диагностика: справ. В 2т. Т. 1. -2-е изд. Минск, 2003.

8. Камышников В. С. Клинико-биохимическая лабораторная диагностика: справ. В 2т. Т. 1. -2-е изд. Минск, 2003

9. А.Я. Цыганенко. Клиническая биохимия: учеб. Пособие/ -М., 2002.

1. Шарипов К. О. Водно-электролитный и микроэлементный обмен: учеб. Пос.- Ш., 2003.- 2. Ибрагимов У. К. Справочник по клинической биохимии: справ. Изд. – Ташкент, 1993.

1. Бауыр гликогенінің негізгі қызметі – глюкозаны .... босату.

а) қанға

в) альвеолоциттерге

с) гепатоциттерге

д) бұлшықет ұлпаларына

е) нейрондарға

2. Гликогенолиз:

а) гликогеннің ыдырауы

в) глюкозаның сүт қышқылына дейін ыдырауы

с) гликогеннің түзілуі

д) глюкозаның СО₂ және Н₂О ыдырауы

е) көмірсу емес заттардан глюкозаның түзіуі

3. Май қышқылдарының бетта тотығу нәтижесінде түзіліп, тез пайдаланылатын өнім:

а) ацетил-КоА

в) малонил-КоА

с) бетта-кетоқышқыл

д) ацетоацетат

е) мевалон қышқылы

3. 
   Холестериногенездің реттелуі жүретін кезеңде ... түзіледі.
   

в) ацетоацетил-КоА

с) изопентенилпирофосфат

д) сквален

е) мевалон қышқылы

3. 
   ГМГ –редуктазаның тежеушісі:
   

в) пальмитат

с) мевакор

д) холестирамин

е) липомоль

3. 
   Мочевинаның түзілуіне қатысатын амин қышқылы:
   

в) серин

д) валин

3. 
   Ішектен бауырға темірді тасымалдайтын ақуыз:
   

в) альбумин

с) преальбумин

д) апофермент

е) ферритин

3. 
   ~ Май қышқылдарының синтезі кезінде жүретін тізбекті реакцияның дұрысы:
   

в) тотықсыздану, дегидрттану,тотықсыздану, конденсация

с) дегидраттану, тотықсыздану, конденсация, ацилдің тасымалдануы

д) конденсация, дегидраттану, тотықсыздану, конденсация

е) дегидраттану, тотықсыздану, конденсация, тотықсыздану

3. 
   Кетондық денелер синтезделеді:
   

в) бауырда

с) аш ішекте

д) дәнекер ұлпасында

е) теріде

3. 
   Бауырда глюкоза мөлшері тез төмендеуіне қатысатын фермент:
   

в) фосфорилаза

с) гликогенсинтаза

д) аденилатциклаза

е) гексокиназа

3. 
   Билирубин залалсызданады:
   

в) бүйректе

с) өкпеде

д) көк бауырда

е) мида

3. 
   … ауырғанына диагноз қою үшін аргиназаның активтілігі анықталады.
   

в) Жүректің

с) Асқазанның

д) Бауырдың

е) Өкпенің
№8
1. Тақырыбы: Гемостаздың бұзылуларының клиникалық биохимиясы. Гомеостазды және су-тұз алмасуды реттеудегі бүйректің маңызы.
2. Мақсаты: Бүйректің негізгі биологиялық қызметтерін зерттеудің клиникалық маңызы, гомеостазды реттеудегі бүйректің ролі туралы білімді қалыптастыру.

3. Оқыту мақсаты: Студенттерге бүйректің негізгі биологиялық қызметтерін зерттеудің клиникалық маңызы, гомеостазды реттеудегі бүйректің ролі туралы білім беру.

4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Судың ағзада атқаратын биологиялық қызметтері.

2. Клиникалық - диагностикалық маңызға ие ағза сұйықтықтарының

электролиттері: натрий ионы, калий ионы, хлор ионы, бикарбонаттар.

3. Гомеостаздың – ағзаның ішкі ортасының тұрақтылығын реттеудегі бүйректің

ролі.

5. Су және тұз алмасуының гормональді реттелуі (вазопрессин және альдостерон

қызметтері).

6. Бүйректің осмореттеуші және волюмреттеуші қызметтерінде ренин-ангиотензин

жүйесінің ролі.
5. Білім берудің және оқытудың әдістері: семинар, тестілеу

6. Әдебиет:

Негізгі әдебиеттер.

1. Тапбергенов С. О Медициналық биохимия: оқулық.- Алматы, 2009

2. В. А. Ткачук. Клиническая биохимия: учеб. Пособие для вузов/ -2-е изд., испр.и доп. –М., 2004.

3. Тапбергенов С. О Медициналық биохимия: молекулярные механизмы физиологических функций: учеб. Для мед. Спец. вузов- Астана, 2001

4. Ибадильдин А. С. Гепатология және клиникалық биохимия: оқу құралы.-А., 2008.

5. Егорова М. О. Биохимическое обследование в клинической практике: моногр. –М., 2008.

6. Камышников В. С. Справочнтк по клинико-биохимическим исследованиям и лабораторной диагностике: справ. Изд. – 2-еизд., перераб. И доп. –М., 2004

7. Камышников В. С. Клинико-биохимическая лабораторная диагностика: справ. В 2т. Т. 1. -2-е изд. Минск, 2003.

8. Камышников В. С. Клинико-биохимическая лабораторная диагностика: справ. В 2т. Т. 1. -2-е изд. Минск, 2003

9. А.Я. Цыганенко. Клиническая биохимия: учеб. Пособие/ -М., 2002.

1. Шарипов К. О. Водно-электролитный и микроэлементный обмен: учеб. Пос.- Ш., 2003.- 2. Ибрагимов У. К. Справочник по клинической биохимии: справ. Изд. – Ташкент, 1993.

1. Су – тұзды реттеуші гормон:

а) инсулин

в) кортизол

с) альдостерон

д) кальцитриол е) норадрекналин

2. ... жетіспеушілігінде гипокальциемия құбылыстары байқалуы мүмкін.

а) Тирокальцитонин

в) Паратгормон

с) Инсулин

д) Альдостерон е) Үшиодтиронин

3. Адам организмінің сұйықтықтарының жалпы көлемінің ... пайызы интерстициальды сұйықтықтарды тұрады.

а) 5

в) 15

д) 35 е) 45

4. Гипонатриемия ... жағдайда байқалады.

а) вазопрессиннің жетіспеушілігінде

в) альдостероннің және вазопрессиннің жетіспеушілігінде

с) кортизолдың артық мөлшерінде

д) альдостеронның артық мөлшерінде е) кортизол және вазопрессиннің жетіспеушілігінде

5. Организмде судың негізгі мәні:

а) заттардың еріткіші, құрылымдық мән

в) термореттеуге қатысады, ферментативті мән

с) реттеуші мән

д) тек гидролиз реакцияларына қатысады

е) энергияның қайнар көзі болып табылады.

6. Эндогенді су мынадай процесстерде түзіледі:

а) тотығу-фосфорлану кезінде

в) үшкарбонды қышқылдар циклінде

с) гликолитикалық оксиредукция кезінде

д) субстратты фосфорлану кезінде е) тотығып дезаминдену кезінде

7. Қандағы натрий деңгейін ... реттейді.

а) альдостерон

в) паратгормон

с) адреналин

д) простогландиндер е) кальцитонин

8. Гипернатриемия ... байқалады.

а) Конн синдромында

в) феохромацитозда

с) Аддисон ауруында

д) Д гиповитаминозында е) қалқанша маңы безінің аденомасында

9. Калийдің ағзадан негізінен ... жолымен шығарылады.

а) өт

с) нәжіс

10. Қан палазмасындағы бикарбонаттар аниондарының мөлшерінің өзгерісі тән:

а) қышқылдық-сілтілік тепе-теңдіктің жылжуына

в) гипокалиемияға

с) гипергликемияға

д) диспротеинемияға е) гиперлипидемияға

1. Фибринолиз жүйесі.

2. Фибринолиз жүйесінің реттелуі.

3. Қан ұюына қарсы жүйенің клиникалық маңызы.

4. Антитромбиндер және гепариннің антикоагулянттық қасиеттері.

5. Антикоагулянттық терапия.

1. Тапбергенов С. О Медициналық биохимия: оқулық.- Алматы, 2009

2. В. А. Ткачук. Клиническая биохимия: учеб. Пособие для вузов/ -2-е изд., испр.и доп. –М., 2004.

3. Тапбергенов С. О Медициналық биохимия: молекулярные механизмы физиологических функций: учеб. Для мед. Спец. вузов- Астана, 2001

4. Ибадильдин А. С. Гепатология және клиникалық биохимия: оқу құралы.-А., 2008.

5. Егорова М. О. Биохимическое обследование в клинической практике: моногр. –М., 2008.

6. Камышников В. С. Справочнтк по клинико-биохимическим исследованиям и лабораторной диагностике: справ. Изд. – 2-еизд., перераб. И доп. –М., 2004

7. Камышников В. С. Клинико-биохимическая лабораторная диагностика: справ. В 2т. Т. 1. -2-е изд. Минск, 2003.

8. Камышников В. С. Клинико-биохимическая лабораторная диагностика: справ. В 2т. Т. 1. -2-е изд. Минск, 2003

9. А.Я. Цыганенко. Клиническая биохимия: учеб. Пособие/ -М., 2002.

1. Шарипов К. О. Водно-электролитный и микроэлементный обмен: учеб. Пос.- Ш., 2003.- 2. Ибрагимов У. К. Справочник по клинической биохимии: справ. Изд. – Ташкент, 1993.

1. Антикоагулянтты гетерополисахарид: