Графикалық объектілерді сайтқа кірістіру

Графикалық объектілерді сайтқа кірістіру

Интернетте суреттер үшін негізінде 2 пішім қолданылады. Бұл *.GІҒжөне *.JPG файлдары. Олардың бәрі де кескінді сығымдайды (архивтейді десе де болады). Бірақ әр пішім белгілі мақсатқа ыңғайландырылған, қажеттісін қалай таңдаймыз? Пішім тандау - ең маңызды шаруа, өйткені файлдың өлшемі және оның сапасы (файл өлшемі және кескін сапасы арасында тандау жасау қажет болатын жағдайлар жиі кездеседі) пішімге байланысты. Нашар ойластырылған сайттардагы кейбір суреттер өте ұзақ, кейде бірнеше минут жүктеледі. Әрине, суреттің өлшемі кіші болған сайын, файлдың өлшемі де кіші болады, жүктелуі де жылдамдау. Бірақ кейде өте ірі суретті өте үсақ файлға кірістіруге болады.

- 256 түске дейін кескінді сақтай алады. Бірақ файл өлшемін кішірейту үшін түстер санын азайтуға болады.

- Қанық және түс алуандығын аз әрі онша толтырылмаған кескіндерді (мысалы, сызбалар, суреттер) жақсы сығымдайды.

- Мулътипликацияны, яғни көрсетілген уақыт ара-лықтарында берілетін бірнеше суретті сақтай алады. Мүңдай көп кадрлы GIF-терді редакциялау үшін Adobe Image Ready бағдарламасын пайдалануға болады.

- "Мөлдір", яғни суретгің арасынан артқы план көршіп түратын түстерді сақтай алады.
JPEG пішімі (кеңейтуі .jpg немесе .jpeg):

- Бояулары жүмсақ ауысатын кескінді (мысалы, портреттер, пейзаждар, фотосуреттер) жақсы сығымдайды.

- Сығымдауды сапаның төмендеуін берумен орнатуға болады. Осылайша, файл өлшемі/сапа арақатынасын тандауға болады.

FrontPage Редакторы Web-беттерде суреттер, фото-суреттер, картинкалар кірістіруге мүмкіндік береді. Гра-фикалық файлдарды алдын ала дайындауға да, Clip Art кітапханасының суреттерін пайдалауға да болады.

Қане, біз өз сайтымызға суреттер кірістірейік; мүғалімдер мен оқушылардың фотосуреттерін сканерлеп алып, тиісті беттерге жайғастырсақ, жақсы болар еді, бірақ бүл іс көп уақытты талап етеді, сондықтан кітапханада барын пайдалана

түрайық.

1. FrontPage Редакторын іске қосындар;

2. File => Open командасын орындап немесе инструменттер панеліндегі Open батырмасын шертіп, Web-торабымызды ашыңдар.

3. Екі рет мауспен шерту арқылы үй бетін - index

файлын ашындар.

4. Суретті кірістіргілерің келетін жерге меңзерді орнатып, кітапханадан Insert => Picture => Clip Art командасын немесе кеңейтуі .gif, я болмаса .jpg, я болмаса jpeg дайын графикалық файлдан Insert =>Picture => From File командасын

орындандар.

5. Clip Art Gallery терезесінде (14-сурет) тақырыпқа сәйкес суреттер категориясын, мысалы, Akademic-ті тандандар да, лайықты суретті кірістіріңдер.



14-сурет. Clip Art Gallery кітапханасының терезесі
6. Суретті үлкейтуге, кішірейтуге, жылжытуға және т.б. жасауға болады (15-сурет).

7. Беттеріңізді сақтап, тиісті суреттерді басқа беттерге (Директор и завучи, Учителя, Мой класс, оқушылардың жеке беттері) кірістіріңдер.

Word мәтіндік редакторьшда және PowerPoint пре-зентацияларында гиперсілтемелер қалай жасалатынын біз білеміз. Еңді гиперсілтемелердің FrontPage Редакторында қалай жасалатынын қарастырайық. Word сияқты, FrontPage

Сайтымыздың мысалында гиперсілтемелер жасауды қарастырайық. Ол үшін:

1. Frontpage Редакторын іске қосыңдар;

2. File —> Open командасын орындап немесе инстру-менттер панеліндегі Open батырмасын шертіп, Web-торабымызды ашыңдар;

3. екі рет мауспен шертіп, Мой класс файлын ашыңдар;

4. бір оқушының атын ерекшелеп, мысалы, Әйгерім деп, Insert =>Hyperlink командасын орындаңдар немесе таңдалған есімді маустың оң батырмасымен шертіндер де, Hyperlink Properties командасын таңдандар;

5. URL өрісіндегі Create Hyperlink диалогтық терезесінде өткелі отырған беттеріңнің адресін теріңlер немесе бет файлының таңбашасы бойынша (біздің мысалда бұл Әйгерім. htm файлы) ОК батырмасын шертіндер. URL өрісіндегі басқа сайттарға өту үшін сайт, яғни негізгі бетінің адресі енгізіледі, мысалы, http://www. microsoft.com.


16-сурет. Гиперсілтеме бойынша өту үшін беттің адресі көрсетілетін Create Hyperlink диалогтық терезесі
6. Мой класс бетіндегі Әйгерім есімі тұсін көкке өзгертіп, асты сызылады.

7. 4, 5 пункттерін барлық қалған оқушылардың аттарымен орындап шығындар.

Жасалған гиперсілтемелердің әрекетін тек браузерде ғана тексеруге болады (PowerPoint-та гиперсілтемелер тек слайд көрсетімі кезіңде ғана жұмыс істейтінін естеріңе түсіріндер).

Гиперсілтеме жұмысын тексеру үшін:

1. File =>Preview in Browser командасын орындаңдар;

2. Preview in Browser диалогтық терезесінде (17-сурет)

4. Гиперсілтемелер әрекетін тексерген соң, Microsoft Internet Explorer терезесін жабындар.

5. Сайттарыңыздың барлық беттерінде жоспарлаған гиперсілтемелердің бәрін жасандар.

Гиперсілтемені жою үшін келесі әрекетгерді орындандар:

1. Гиперсілтемені, мысалы, Әйгерім-ді ерекшелеңдер де, Insert => Hyperlink командасын орындаңдар немесе есімді маустың оң батырмасымен шертіп, Hyperlink Properties командасың тандаңдар.

2. URL өрісіндегі Create Hyperlink диалогтық терезесінде Delete пернесімен өту іске асырылған беттің адресін (біздің мысалымызда Әйгерім.htm адресін) жойыңдар да, ОК батырмасын шертіндер.

Бүтін бетке ғана емес, беттегі белгілі орынға да сілтеме жасауға болады. Ол үшін Insert —>Bookmark комаңдасын орындау арқылы беттің қажетті жерінде бетбелгі жасап, оған ат қою керек. Бұдан кейін гиперсілтемелерде тек беттерді ғана емес, олардың бетбелгілерін де көрсетіп отыруға болады. Бетбелгінің көрінісі мынада:

адрес_страницы#имя_закладки немесе жай ғана #имя_закладки.
Ортақ аймақтар және навигация

Навигация дегеніміз — бір орыннан басқасына өту, ең бастысы, торап ішінде бір беттен басқасына өту мүмкіндігі.

Ортак, аймақтар дегеніміз — бір мезгілде тораптың барлық беттерінде болатын аймақтар.

Ортақ аймақтар орнату үшін келесі әрекеттерді орындаңдар:

1. Кез келген бетке (мысалы, Директор и завучи бетіне) кіріңдер.

2. Format => Shared Border командаларын орындандар.

3. Егер ортақ аймақтарды барлық беттерге қолданғыларың келсе (немесе Current-те, ағымдағы бет үшін болса), Shared Borders диалогтық терезесінде (19-сурет) All опциясында жалауша орнатындар.

19-cypem. Shared Borders диалогтық терезесі
4. Бүл аймақтардың түрін және санын тандау үшін Top, Left, Right, Bottom опцияларында жалауша орнатыңдар. Жоғарғы және сол жақ аймақтарда навигациялық панельдер орналасады.

5. Навигациялық панельді қосу үшін Include... опциясында жалауша орнатындар.

6. Ok батырмасын шертіңдер.

7. File =>Preview in Browser командасын орындандар, тораптарың браузерде қалай көрінетінін және жүмыс істейтінін байқаңдар (20-сурет).

3. FrontPage-де HTML-құжатты жасағандағы әрекеттер реттілігі қандай?

4. HTML-қүжаттың мәтінін FrontPage кұралдарымен дайындау қалай іске асырылады?

5. FrontPage-нің кесте жасаудағы мүмкіндіктері қандай?

6. HTML-қүжатқа графикалық объектілерді кірістіру FrontPage Editor-ды қолданумен қалай орындалады?

7. FrontPage графикалық файлдардьщ қандай пішімдерін қолдайды?

8. FrontPage көмегімен қүжатты сақтау процесі қандай?

9. FrontPage көмегімен бетбелгі орнату технологиясы қандай?

10. Екі Web-бет арасында және Web-бет шеңберінде гипербайланыстар қалай ұйымдастырылады?


Лекция 25

Тақырыбы: Кестелі процессор Excel.
Жоспар:

1) Excel программасы туралы жалпы мағлұмат

2) Excel программасын іске ќосу.

3) Сандар және формулалар енгізу.

4) Ұядағы мәліметтерді түзету.
Пайдаланылѓан єдебиеттер:

М.Ќ. Байжуманов Л.Ќ. Жапсарбаева “Информатика” Астана-2004

Е.Ќ. Балапанов, Б.Бµрібаев “Информатикадан 30 сабаќ”Алматы -1999

MS Excel программасы кесте түрінде берілген мәліметтерді компьютерде өңдеу үшін арналған. Сол себептен бұл программа электрондық кесте деп аталады.

Кестелерді өңдеу мынадай іс-әрекеттерден тұрады.

1. 
   Функциялар мен формулаларды пайдалана отырып әртүрлі есептеулер жүргізу.
   
2. 
   Түрлі-түрлі функциялардың құжаттарға тигізетін әсерін зерттеу.
   
3. 
   Тиімді ету мәселелерін шешу.
   
4. 
   Белгілі бір критерийлерді қанағаттандыратын мәліметтер жиынын таңдап алу.
   
5. 
   Графиктер мен диаграммларды тұрғызу.
   
6. 
   Мәліметтерді статистикалық талдау.
   

Excel программасы көптеген математикалық амалдарды күрделі есептеулерді түсінікті етіп жүргізе алады. Кестедегі мәліметтерді пайдалану түрлі диаграммалар тұрғызып, мәліметтер қоймасын жасап, сандық эксперимент өткізуді және басқаларды қамтамасыз етеді. Excel программасы тек электрондық сана-да ғана емес оқып үйренуге, ғылыми зерттеулерде, әкімшілік және жай шаруашылық жұмыстары кеңінен қолданылады. Электрондық кестені жұмыс аймағы қатарлар мен бағандардан тұрады.

Қатарладың максималдық саны 16384,

Ал бағаналар саны 256. Кез-келген бағанмен қатардың қиылысуында тұрған төр- ұя деп аталады.

Жоғары қатарда терезе тақырыбы жазылады.2-ші қатарда меню қатары болады, 3-4-ші қатарда стандартты және форматтау саймандар қатары болады. 5-шіде енгізу және түзету немесе формулалар қатары. 5-ші қатардан терезе соңына дейін электрондық кестенің жұмыс орны жазылады.Ағымдағы ұяны тіктөртбұрыштар көрсетеді. Ағымдағы ұя кестенің бір тобын ғана белгіленген, келісім бойынша мәлімет енгізу операциясы немесе басқа әрекеттер тек осы торда орындалады.

Егер текст ұяшығының енінен артық болса,онда экрандағы мәлімет көрініп тұрады,ал егер оң жақтағы ұяға басқа мәлімет енгізілген болса, онда оның алдындағы көрінген мәлімет тек өз ұясында ғана бейнеленіп қиылып қалады.

Сандар енгізу.

Электрондық кестеге сандар енгізу “=”,”+”,”-” таңбаларынан немесе цифрдан басталады. Егер енгізілген сандардың ені ұядан артық болса, онда сан экспоненциал түрде жазылады.Мысалы 5000000.5Е+6 немесе ол сандардың орнына ## таңбалар қойылады.

Excel-де кез-келген аримметикалық өрнек формула түрінде жазылады. Ол ұя адрестерімен сандардың:

Функ-ң, ариф-қ амалдар таңбасы арқылы біріктірілген жиынан тұрады.

Ұядағы мәліметтерді түзету.

1. 
   Мәлімет бұрын енгізілген ұяны түзету үшін кестелік курсорды керекті ұяға орналастырып, түзету режіміне көшу үшін F2 клавишін б/з н/е
   

2. 
   Енгізілген мәлімет-гі қателерді сол тор көздің өзінде жөндеуге болады. Мәліметтер енгізілісімен олар есептеу проц-не араласып, өздеріне қатысты ұядағы нәтижелік мәіметтерді бірдей өзгертетіне назар аударыңыз.
   

Блок бірнеше ұядан, толық қатардан, бағанадан тұрады.

1. Жұмыс кітабының парақтары

2. Ұялар ішіндегі мәлімет

Пайдаланылѓан єдебиеттер:

М.Ќ. Байжуманов Л.Ќ. Жапсарбаева “Информатика” Астана-2004

Е.Ќ. Балапанов, Б.Бµрібаев “Информатикадан 30 сабаќ”Алматы -1999

Кестелерден тұратын EXCEL жұмыс кітабының бірнеше парақтарын қалай пайдалануға болатындығынм, сол парақтардың арасындағы және файлдар арасындағы байланыстар қалай жүзеге асатындығын қарастырайық.