Оқулық " Экология"мамандығы
жүктеу/скачать 7.62 Mb.
|
| Экожүйе туралы түсінік.
«Экожүйе» - биосфера бірлігі. Экожүйені құрушы қомпонеттер, олардың тіршілігін қамтамасыз етуші негізгі факторлар. Экожүйе: сукцессия. Экожүйедегі заттар мен энергия пайдаланудың негізгі этаптары. Трофикалық деңгей. Бірішінші өнімділік – автотрофты организмдер өнімі. Фото және хемосинтез мағынасы. Таза және жалпы өнім. Тыныс алуға жұмсалатын бірінші өнімділікті бағалау әдісі. Қоректік тізбек. Жайылымдық және қоректік тізбек, «ыдырау» (дентритті). Бір трофикалық деңгейден екіншісіне өтуде энергия жоғалту. Экологиялық тиімділік: «Өнімділік пирамидасы» және «биомасса пирамидасы» Микро және макро редуценттер зоналығы және құрлық экожүйесінің негізгі типтері (тундралы батпақты, тайгалы, аралас және кең ауқымды ормандар, шөлдер) әртүрлі құрлықтық экожүйе өнімділігі. Құрлық экожүйесінің әртүрлі компоненттері арасындағы өзара байланыс. Биотикалық айналымының толығуы. Құрлық экожүйесі сукцессисы. Экожүйе және оның негізгі ерекшеліктері. Су экожүйесінің құрылық экожүйесінен айрмашылығы.Планктон, бентос, нектон.Су ортасындағы продуценттердің негізгі топтары: фитопланктондар, макрофиттер, перифиттер, перифитондар.Зоопланктондар және бактериялардың органикалық заттарды минералдаудағы ролі. Детриттер. Су экожүйесінің көлденең құрлысы. Су көздері: өзендер, теңіздер, су қоймалары, эстуарилер. Олиготрофты және евтрофты су айдындары. Антропогенді евтрофирленген су айдындары. Мұхиттың биологиялық құрылымы. Неритикалық және пелагикалық аудандары. Судың көтерілу зонасы. Әлемдік мұхиттардың әр бөлігіндегі алғашқы өнімділік қарқындылығы. Биоалуантүрлілік экожүйе тұрақтылығының негізгі факторлары. Биосфера. Биосфера – жердің қабығы, оның құрылымы, өзара байланысы, тепе – теңдігі. Биосфера. В.И. Вернадскийдің қазіргі таңдағы биосфера туралы түсініктің қалыптасуындағы ролі. Тірі және биокосты заттар, олардың зат және энергия айналымы барысында бір – біріне ауысуы мен қайта қалпына келуі. Биосфера қызметінің біртұтастығы. Топырақ биосфера компоненті. Топырақтың түзілуі мен жіктелуі. Топырақ құрамы мен қасиетінің әртүрлілігі экожүйе қызметі мен тұрақтылығының нәтижесі. Биосфераның энергетикалық балансы. Биосферадағы маңызды химиялық элементтер айналымы. Тіршілік иелерінің мекен ету - ортасына әсері, өзін – өзі тазартуы. Биоөнімділіктегі организмдерде жүретін алмасу үрдісі. Әртүрлі топтағы организмдер қызметі. Биоалуантүрлілік – биосфера ресурсы ретінде. Құрлық және мұхит өнімділігі. Жердің әлеуетті өнімділігі. Жер бетіне күн радиациясының таралуы. Биосфера эволюциясының негізгі этаптары. Ноосфера туралы түсінік (В.И. Вердадский). Адам және биосфера. Адам биологиялық түр. Оның экологиялық қуысы. Адам баласына сипатама. Әлеуметтік экология: демография мәселесі, технологиялық циыилизацияның дамуы, биосфера ресурсы. Адам баласының табиғатқа тікелей және жана әсері. Экологиялық жағдарыс. Адам дамуын шектеуші фактор қоршаған орта ластануы. жүктеу/скачать 7.62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|