Оқулық Алматы, 012 Əож 330 (075. 8) Кбж
жүктеу/скачать 2.94 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ақша базасы
| Ақша ұсынысы (M
S ) – бұл банктен тыс айналымдағы ақша көлемі. Ол қолма-қол ақшалар (С) мен экономикалық агенттердің талап еткенге дейінгі депозиттерінен (D) құралады немесе ақша ұсынысын M 1 ақша агрегаты деп қарастыруға болады: M S = C + D. Екінші деңгейлі банктер депозиттерінің бір бөлігін ғана резерв түрінде сақтайды, ал қалған бөлігін несиелер түрінде қарыз беру үшін жəне активті операциялар жүргізу үшін пайда- ланады. Басқа қаржылық институттарға қарағанда, банктер ақша ұсынысын өсіре алады. Ақша ұсынысын өсіру банктік немесе несиелік (депозиттік) мультипликаторын іске қосу арқылы жүзеге асырылады. Банктік мультипликатор – екінші деңгейлі банктер жүйесі шеңберіндегі төлем құралдарының эмиссиялық үрдісі. Қосымша ақша ұсынысының жалпы түрі жаңа депозиттің пайда болуы нəтижесінде туындайды: M S = 1/rr × D, мұндағы, rr – банктің орталық банкте сақтайтын міндетті резервтерінің нормасы; D – алғашқы депозит түріндегі салым: 1/rr – банктік немесе депозиттік мультипликатор. Ұлттық банк ең алдымен, ақша базасын реттейді. Себебі, елдегі ақша массасы ақша базасының көлеміне байланысты бо- лады. Ақша базасы (МВ) – банк жүйесінен тыс қолма-қол ақшалар (С) мен Ұлттық банкте коммерциялық банктердің міндетті түрде сақтайтын резервтерінің (R) қосындысы: MВ = С + R. Ақша ұсынысының жалпы үлгісіне ақша мультипликаторы да кіреді. 153 Ақша мультипликаторы (m) – бұл ақша ұсынысының ақша базасына қатынасын сипаттайтын сандық коэффициент: m = M S / МВ = M s = m × MB. Ақша мультипликаторы ақша базасы бір бірлікке өскенде, ақша ұсынысының қалай өзгеретіндігін көрсетеді. Ақша мультипликторын депозиттеу коэффициенті (cr) жəне резервтеу нормасы (rr) арқылы да анықтауға болады: жүктеу/скачать 2.94 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|