Оқулық Алматы, 012 ƏӨж ббк ə Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
жүктеу/скачать 7.14 Mb. Pdf көрінісі
|
| Саргасс теңізі – Жер шарындағы ең таңғажайып теңіздердің
бірі. Ол Атлант мұхитының солтүстік бөлігінде, субтропиктік ендіктерде 40 о жəне 66 о б.б. аралығында орналасқан. Саргасс теңізінде жағалау болмайды, оларды аса ірі Антиль, Гольфстрим, Солтүстік Пассат сияқты теңіз ағыстары алмастырады. Теңіздің су айдынының ауданы 6-7 млн км 2 құрайды, бірақ пішіні ағыстардың жыл мезгілі ішіндегі өзгерістеріне байланысты айқын болмайды. Теңіздің өзінде ағыстар баяу, тұрақсыз келеді. Теңіз өте терең, Солтүстік Америка ойысының орталық бөлігіндегі ең терең жері 6994 м жетеді. Теңіздің орта бөлігінде Бермуд суасты үстірті орналасқан, оның су бетіне шығып тұратын биік бөліктері Бермуд аралдарын құрайды. Саргасс теңізінде судың тұздылығы тұрақты 37,5 0 / 00 жəне одан жоғары, жоғары тұздылық буланудың күшті болуына байланысты. Қыста беткі сулардың температурасы 18 0 С-23 0 С-ге дейін, жазда 26 0 С-28 0 С-ге дейін ауытқиды. Су өте мөлдір, жалпы түсі қою көк болып келеді. Қоңыр-жасыл балдырлар мен судың қара-көк түсінің үйлесуі Саргасс теңізіне аса əдемі, керемет көрініс береді. Теңіздің аты оның бетінде тобымен қалқып жүретін саргасс бал- дырларына байланысты қойылған. Балдырлар күшті бұтақтанған бұталар сияқты, сабағында ауа толған айрықша көпіршіктер болу- ына байланысты олар ұзақ уақыт суға батпай тұра алады. Ғалымдардың есебі бойынша 1 км 2 жерде жалпы салмағы 1-2 тонна болатын 10-20 мың бұта болады. Жылу мен жарықтың мол болуы балдырлардың өсіп-өнуіне қолайлы жағдай тудырады. Теңіздің шеткі бөліктеріндегі шеңберлі ағыстар балдырлардын су айдыны аумағынан шығып кетуіне бөгет болады. Жануарлар дүниесі бай жəне алуан түрлі. Теңізде ұсақ жəндіктер – ұсақ шаяндар мен таңқышаяндар, мұрт аяқты шаян- дар, бас аяқты бақалшақтар мен теңіз тасбақалары мекендейді. Балықтардан ұшқыш балықтар, ат-балық, тунец, қылыш балық, акулалар кездеседі. жүктеу/скачать 7.14 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|