393
құрамы минералдар мен тау жыныстарынан тұрады. Жердің
химиялық құрамы: Fe – 38-68%; Si – 6-15%; O – 11-29%; Mg – 2-10%;
Ni – 3-6%; қалған элементтердің мөлшері – 2% шамасында.
Жер қыртысы – литосфераның беткі бөлігін құрайтын, төменгі
шекарасы Мохоровичич
деңгейімен шектелген, Жер шарының ең
үстіңгі қатты қабаты.
Жоғарғы мантия – Мохоровичич деңгейінен 400 км-ге дейінгі
тереңдікті қамтитын Жер қыртысының бір бөлігі. Бұл шекара неміс
геофизигі Б. Гутенбергтің құрметіне “Гутенберг шекарасы”
деп те
аталады.
Жыра эрозиясы – халық шаруашылығына елеулі зиян келтіретін
табиғи апат. Тұрақты жəне уақытша ағын су əрекеті əсерінен пайда
болады.
Зандрлар - негізгі моренаның сырт жағындағы құм,
қиыршық
тас, малтатас үйіндісінен қалыптасқан кең аумақты жазықтар.
Изотопты-оттектік көрсеткіштер – оттек изотоптарының
фракциялануына, оның ішінде судың бір күйден екінші күйге (бу-
лану, қату, конденсация) өтуі кезіндегі жəне оттегінің карбонаттық
ионы мен судың арасында термодинамикалық реакция əсерінен изо-
топ алмасуы қасиетіне негізделеді.
Интрузиялы тау жыныстары – эндогендік процестердің
салдарынан жердің терең қойнауындағы
сұйық магманың жоғары
көтеріліп, жер бетіне жетпей суып, кристалдануынан пайда болатын
тау жыныстары.
Карбонаттар – көмірқышқылының (H
2
CO
3
) тұздарын біріктіретін
минералдар тобы. Олардың 60-қа жуық түрлері (кальцит, сидерит,
малахит, азурит жəне т.б.) белгілі.
Карст – таужыныстарының суда еруінен жəне онымен байла-
нысты химиялық процестерден туындайтын құбылыстар жəне сол
процестерден жаралған бедер пішіндері.
Достарыңызбен бөлісу: 
