Оқулық Алматы, 013 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
жүктеу/скачать 3.34 Mb. Pdf көрінісі
|
| 7.1 Кроссинговер
Бұл арада жаңа комбинациясы бар шыбындар неге пайда бола- ды деген сұрақ тууы мүмкін. Бұл сұрақты түсіндіру үшін Т.Морган Бельгия цитологы Янсенстің хиазматипия атты теориясын қолданып, оны əрі қарай дамытты. 1909 жылы Янсенс саламандраның спермиогенезі жүргенде мейоздың профаза кезеңіндегі гомологтық хромосомалар коньюгациясын немесе жанасуын бақылап, олардың бір-бірімен ажырасарда гректің ( χ ) «хи» əрпіне ұқсайтын фигура жасайтынын байқаған. Сондықтан бұл құбылысты хиазматипия, ал хромосомалардың айқасу бейнесін хиазмалар деп атаған. Т.Х.Морган мен оның қызметкерлері дрозофила шыбынымен жасаған тəжірибелерінде гендердің тіркесуінің көптеген мысалда- рын көрді, бірақ бұл тіркесулер толық емес екендігін байқады. Т.Х.Морганның тіркесе тұқым қуалау тəжірибесін қарасты- рамыз. Дрозофилада қара түсті денелі қалыпты шыбындардын айырмашылығы бар мутантты формалары да белгілі. Бұл белгі қалыпты доминатты белгіге қарағанда рецессивті болып келеді. Дро- зофила шыбынының денесінің қара түсін бақылайтын ген blaсk деп аталып (b) таңбасымен белгіленеді. Оның доминатты аллелі – b + . Сонымен қатар рецессивті ген vestigial (vg), гомозиготалы жағдайда шыбын қанаттарының дұрыс жетілмегендігіне əкеледі (жетілмеген қанат). Оның доминатты аллелі (vg + ) қанаттардың дұрыс дамуын қамтамасыз етеді. Келесідей шыбындарды b b vg vg х b + b + vg + vg + будандасты - рудан Ғ 1 осы екі ген бойынша дигетерозиготалы шыбындар пайда бол- 144 ды. Олардың барлығы Ғ 1 доминаттылық ережесіне сай біркелкі белгіге ие, яғни екі белгі бойынша да қалыпты болып шықты. Одан əрі қарай екі түрлі талдаушы будандастырулар жүргізілді. Оның біріншісінде Ғ 1 аталықтарын алып гомозиготалы bbvgvg аналықтармен будандас- тырды, ал екіншісінде Ғ 1 алынған аналық шыбындарды b b vg vg аталықтарымен будандастырды. Бұл талдаушы будандастырулардың нəтижелері бірдей болмай шықты (17-сурет). жүктеу/скачать 3.34 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|