Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»
жүктеу/скачать 6.11 Mb. Pdf көрінісі
|
| 10
Сынақ нәтижесі бойынша материалдарға F суыққа төзімділік бойынша марка (F15, 25, 35, 50, 100, 150, 200 және одан көп) беріледі, яғни 5...25%- ға беріктік пен 3...5%-ға массаның азаюынсыз материал мақсатына сәйкес сумен толықтырылған үлгілердің алмакезек қатуы мен еруі циклдерінің саны. Жылу өткізгіштік – материалдың кеңістіктерде температура әртүрлілігі болуында жылу өткізу қабілеті. Ол 1°C кеңістіктер арасында әртүрлілікте 1 сағат ішінде жуандығы 1 м, ауданы 1 м 2 материал арқылы өтетін жылуға саны тең X, Вт/(м • °С) жылу өткізгіштік коэффициентімен бағаланады. Жылу өткізгіштік бірнеше факторларға тәуелді: материалдың жасалуы, оның кеуектілігі, ылғалдығы, кеңістікте температура әртүрлілігі. Материал егер ол кеуекті болса жылуды аз өткізеді, қуыстар кішкентей,қатынасты емес, бітеулі болады, ал материалдың өзі құрғақ болады. Егер материал қатпарлы немесе талшықты болса, онда бұл көрсеткіш талшыққа қатынасы бойынша жылу ағынының бағытына тәуелді болады. Сөйтіп, сүректе талшық бойында жылу өткізгіштік көлденеңге қарағанда екі есе көп. Жылу сыйымдылық – материалдың ысуда жылуды сіңіру мен сууда оны беру қабілеті. Жылу сыйымдылық қабырғалардың жылуға төзімдігі мен қысқы мерзімде жылыту ғимараттарын жабуды есептеуде еске алынады. Отқа төзімділік – материалдың өрт жағдайында жоғары температура мен су әсерінен бүлінбеу қабілеті. Отқа төзімділік бойынша материалдар жанбайтын,қиын жанатын және жанатын болып бөлінеді. Жанбайтын материалдар жанбайды, бықсымайды және көмірленбейді(тас материалдар, металлдар). Қиын жанатын материалдар көмірленеді, бықсиды немесе қиын жанады. От көзін немесе жоғары температура әсерін жоюда бұл процестер тоқтатылады(фибролит). Жанатын материалдар жанады және бықсиды. От көзін немесе жоғары температура әсерін жоюда жану мен бықсу жалғасады(сүрек, рубероид). Қызуға төзімділік – материалдың жоғары температураның ұзақ мерзімді әсерінен ерімей және түрі өзгермей төзу қабілеті. Қызуға төзімділік деңгейі бойынша материалдар қызуға төзімді, баяу балқитын және оңай балқитын болып бөлінеді. Қызуға төзімді материалдар 1580 °С және одан жоғары температураға шыдайды; баяу балқиын – 1350...1580 °С; оңай балқитын - 1 350 °С аз. |