Оқулық «Білім беруді дамытудың федералды институты»
жүктеу/скачать 6.11 Mb. Pdf көрінісі
|
| 10.2.
ТҰТАС ЖӘНЕ ЖИНАЛМАЛЫ ТЕМІРБЕТОНДЫ ҚҰРЫЛЫМДАР Темірбетонды құрылымдар құрылыс орнында бетондалатын тұтас (құйылатын тұтас темірбетонды іргетастар, арнайы қалыптарды пайдаланумен ғимараттардың көтерілетін қабырғалары) және құрылыс ауданында жеке элементтерден жиналмалы құрылымдар (қабырғалы панельдер немесе іріпанельді үй құрылысындағы блоктар) болып бөлінеді. Жиналмалы темірбетон құрылымдары монтаждау жұмыстарын максималды механикаландыруға, құрылыс мерзімі мен сапасын жақсартуға, материалды және еңбек ресурстарын үнемдеуге мүмкіндік береді, ғимараттың қалған негізгі бөліктері – іргетастар, сыртқы және ішкі қабырғалар, қаңқа мен жабындылар элементтері, қабат аралық жабындылар, баспалдақтар және т.б (сурет 10.2) - арнайы оқытылған қызметкерлері бар зауыттарда дайындалады, ал құрылыс ауданында олардың монтажы орындалады. Сыртқы қабырғалы панельдер объектке өңделген беттік қабатпен орнатылады, бұл ары қарайғы қаптауды немесе ғимарат алдын бояуды талап етпейді. Бірақ жиналмалы темірбетонның номенклатурасы шектелген, сондықтан сәулетшінің барлық ниеті орындала бермейді. Тұтас темірбетонды құрылымдар құрылыс алаңына тікелей тұрғызылады, бұл көбірек уақытты, материалдар мен еңбек шығындарын тудырып, соңында ғимараттың артылған құнына алып келеді. Технология мәні – келешек ғимарат орнында металдан, шереден, композитті материалдардан қалыпты монтаждайды. Оның міндеті – бетонды қоспаға келешек құрылым формасын беру. Қазір алынатын және алынбайтын қалып пайдаланылады, оның материалы жылуоқшаулағыш функциясын да үйлестіреду. Қалыпқа арматураны қояды, бетонды қоспаны құйып, қатайтады. 109 Сурет 10.2. Жиналмалы темірбетонды бұйымдар мен құрылымдар: а —қабырғалы панель; б — жабу панелі; в — баспалдақты марш; г — ферма; д — іргетасты блок; е — бағана 7... 10 күннен кейін қалыпты жеткілікті тығыздықтықтағы бетонға қол жеткізу бойынша алады. Заманауи қалыптар және тұтас темірбетон күрделі тапсырмаларды жүзеге асыруға мүмкіндік береді. Ғимараттар барлық күрделі сәулет кескіндерін алады, ал тұтас көтеретін қаңқа үйлердегі капиталды қабырғалар санын қысқартады, бұл ішкі мекемелердің еркін жоспарын және кеңістіктің мінсіз геометриясын мүмкін етеді, ғимарат сенімділігін арттырады. Тұтас бетон бірегей мекемелер құрылысында, көпірлерде, гидротехникалық мекемелерде орны басылмайтын материал болып табылады. Торонто канадалық қаласындағы телемұнара (555 м) және Останкин телемұнарасы (525 м) тұтас бетоннан құрылған. АШҚ-тағы зәулім үйлер және ең биік ғимараттар барлық континенттерде тұтас темірбетонды қаңқамен тұрғызылды, сонымен қатар, мұнай концернінің Куала-Лумпурда, Малайзияда «Петронас» (432 м) екі зәулім үйлері бар. Бетон болатты осы құрылыс саласынан ығыстырады. Мәскеуде сталиндік мерзімдегі сегіз көпқабатты үйлердің үш тұтас темірбетонды қаңқасы бар. |