Оқулық жалпы орта білім беру деңгейінің жаңартылған мазмұндағы



Pdf көрінісі
бет103/126
Дата13.11.2023
өлшемі5.54 Mb.
#483120
түріОқулық
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   126
810-002-002к-19 КазЛитра 10 каз УЧЕБНИК ЕМН

Тƒр мыс ты­ ро ман – не гі зі нен үй тұр мы сы, сол за ман ның сал ты, әде ті 
көр се ті ле ді. Мұн дай ро ман XIX ға сыр да көп бол ды.
Педагогика лы­ ро ман – ро ман да не гіз гі оқи ға же лі сі педа го ги ка лық тәр-
бие бе ру мақ са тын да жа са ла ды.
Қа­ра­өлең
„а ра өле – қа зақ тың ежел гі өлең түр ле рі нің бі рі. Түр кітіл дес қыр ғыз, 
өз бек, та тар, қа ра қал пақ, башқұрт, тү рікмен поэ зия ла рын да да кез де се ді. Қа ра 
өлең 11 бу ын, 4 тар мақ, а-а-б-а тү рін де ке ле ді. Мә се лен, 
Шоқ пар дай ке кі лі бар, қа мыс құ лақ, (а)
Қой мой ын ды, қо ян жақ, бө кен қа бақ. (а) 
Ау ыз омырт қа шы ғың қы, май да жал ды, (б)
Ой жел ке, үңі рей ген бол са са ғақ. (а)
Қа ра өлең ән ге са лып ай ту ға ың ғай лы. Әннің ыр ғақ ерек ше лік те рі не қа рай 
өлең жол да рын да ғы бунақ тар ор нын ауыс ты рып оты ра ды. Әр шумақ та же ке 
ой жа та ды. Мұн дай ой жеңіл әзіл-сықақ тан бас тап, өмір дің мә ні мен сә нін
ел қа мы мен ха лық тағ ды рын қамтиды. Өлең нің ал ғаш қы екі жо лын да ғы
ой соң ғы жол дар да ғы не гіз гі ой ға қыз мет ете ді. 
Қа­ра­сөз
«а ра сөз» де ген атау өлең сөз ден бө лек шы ғар ма ма ғы на сын біл ді ре ді. 
Өлең өне рін қа зақ қа ра сөз де мей ді. Қа ра сөз «про за» де ген ма ғы на да ай тыл ған. 
„а ра сөз – ер кін ой біл діру фор ма сы.
АР
МА
Н-
ПВ
 б
ас
па
сы


111
Қа ра сөз дер дің кей бі рін де очерк тік, ше жі ре лік, зерт теу шілік си пат бол са, 
ен ді бі рін де өси ет-өне ге, фи лософия лық неме се кө семсөз дік ойтол ғау са ры ны 
бар, та ғы бі рі көп ші лік пен, оқыр ман мен ке ңесу, сұ рақ-жау ап тү рін де әң гі ме-
лесу үлгі сін де жа зыл ған.
Абай қа расөз де рін де өз тұ сын да ғы қа зақ қо ға мын да ғы түр лі өзек ті 
әлеу мет тік, моральдық т.б. мә се ле лер ді: ха лық ты өнер-бі лім ге, ын ты мақ-
бір лік ке үн деу, ең бек пен кә сіп, ұр пақ тәр бие сі, адам гер ші лік жайы, ұлт 
бой ын да ғы ұнам сыз, ке сел ді қы лық, мі нез, дағ ды лар ды сы нау мә се ле ле рін 
кө те ре ді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   99   100   101   102   103   104   105   106   ...   126




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет