эмбебап ғалым - Әл-Фараби Ә бу Нәсір М ухаммед ибн Тархан.
Imapay.
Журналист этикасының табиғаты
9
Әл-Фарабидің әлеуметтік-этикалық көзқарастары «Бақыт жолын
сілтеу», «Азаматтық саясат», «Мемлекеттік қайраткерлердің на-
қыл сөздері», «Бақытқа жету жолында» деген зерттеулерінде ерек-
ше назар аударылған (Әл-Фараби, 1975. 251 б.). Бұл еңбектерінде
ғалым этикалық, эстетикалық мэселелерге көңіл бөліп, көркемдік,
сұлулық, бақыт, мейірбандық, білім категорияларының бетін
ашып, солардың негізін дәлелдеп берді.
Әл-Фараби: «Қайырымдылық екі түрлі болады: этикалық жэне
интеллектуалдық», - дей келіп, екеуінің аражігін: «Интеллектуаль-
дық-жанныңақыл-парасаттықжағынажатады. Олар: қайырымды-
лық, даналық, парасат, ақыл-ойдың тапқырлығы мен өткірлігі,
ұғымталдық. Этикалық қайырымдылық - жанның ұмтылу жағына
жататын қайырымдылық, ұстамдылық, батылдық, жомарттық,
эділдік», - деп анықтап бөліп береді. «Жаман қылықтар да осылай-
ша бөлінеді», - дей келіп ғулама: «Этикалық қайырымдылықтар
мен жаман қылықтар адам жанында адамгершілік сападан туа-
тын әрекеттердің белгілі бір уакыт бойына көп рет қайталануы
жэне оған бой үйренуі нәтижесінде пайда болып, тұрақтайды. Дэл
өнердегі сияқты мұнда да ізгілікті эрекеттер кайырымдылыкка,
теріс эрекеттер жаман қылықтарға бастайды», - деп жақсы, жаман
қылықтардың қыр-сырын дәлдікпен айқындап береді (Әл-Фараби,
1975. 195-196 6.).
Этиканы ол, ең алдымен, жақсылық пен жамандықты ажы-
ратуға мүмкіндік беретін ғылым деп қарады. Сондықтан, оның эти
ка жөніндегі тұжырымдамаларында жақсылық, мейірбандық кате-
гориясы басты орын алады. Ғұламаның этикалық ойларынан терең
Достарыңызбен бөлісу: |
