18
Қазақ тарихы
№9 (186), қыркүйек, 2020
қАзАқ Елі жӘнЕ рЕсЕЙ импЕриясы
1824 ЖыЛҒы реФОрМА НӘТИЖеСІ
және шығыс бөліктің билеуші сұлтандары (1824 – 1869)
Гүлбану ІЗБАСАРОВА (Избасарова),
тарих ғылымдарының докторы,
Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік
мемлекеттік университеті Тарих және
дінтану кафедрасының меңгерушісі
1824 жылғы «Орынбор өлкесін басқаруды өз
гертуге қатысты Азия істері жөніндегі Комитет
тің бекі ткен пікірімен» Кіші жүз қазақтарының
аймағы Батыс және Ортаңғы деп екіге бөлінді.
Сонымен қатар Орынбор басқармасына қарасты
Орта жүздің бір бөлігі, үшінші – Шығыс бөлікті құрады.
Негізгі құжатта: «Осы үш бөліктің басшылары
болып қырғыздар (қазақтар – Г.И.) арасында өзінің
бірқалыпты мінез-құлқы және бай шаруашылығы-
мен жалпыға бірдей құрметті Әбілқайырдың ұрпа-
ғы ның беделділері болуы керек»,– деп көрсетілген
[1, 165-п.]. Әбілқайыр ұрпағынан лайықты сұлтандарды
анықтау және бекіту Орынбор әскери губернаторы-
на тап сырылды, үкімет атынан билеуші сұлтандар-
ды сайлау «ыңғайсыз» деп есептелді [1, 165-п.]. 1824
жылғы реформа бойынша қазақтың Кіші жүзінде
жоғарғы лауа зымды шенеуніктер Орынбор әскери
губернаторы тарапынан осылай бекі тілді.
Достарыңызбен бөлісу: |