Ахмет Байтұрсынұлы. Тіл – құрал
жүктеу/скачать 2.67 Mb. Pdf көрінісі
|
| زا
- ىزا (азы), راب - ىراب (бары), راج - ىاج (жары), ساب - ىﺳاب (басы). Бұл сөздерді қазақ сөзі емес пе? «Э» дыбысы қазақта « ﻪي » емес, « ء ﻪي »-ге жақын дейсіз. Мен қазақ тілінде бұл дыбыс қандай екенін бек жақсы білемін, бірақ арабта тура келетін хәріп болмаған соң « ﻪي »-менен жазалық деймін. Мұнан көрі « ء ﻪي »- менен жазу қолайлы десеңіз, олай да жазып көрелік. « ريا » деген сөзді сізше « ء ي ر » деп жазу қолайлы болмақ, « ك ﻪسﯿﻛ » деген сөзді сізше « ك ﻩرئﻛ » деп, жазу қолайлы болмақ, « ك ﻩرﯿﻛ » сізше « ﻩرﻛ ﻛ » деп жазылмақшы. Қайсысын жазу қолайлы һәм не үшін қолайлы, сіз айтпасаңыз, мен айта алмаймын. Астына екі ноқатты қоюды қолайлағаным – бұрынғы жазып жүргенімізден тым алыс болмасын деген еді. « ﻪئ » я « ﻪي » қолайлы, көп ұнатқаны болсын. Сіздің айтқаныңызша, « ﮋ » « ﯘ » қазақ дыбыстары болмақшы. « ﮋ » ды қазақ тілінде бар дейсіз де, сөзіңізді ыспаттау үшін «журнал» деген сөзді көрсетесіз. Бұл сөз қазақ сөзі емес, француз сөзі ғой. « ﮋ » қазақ дыбысы десеңіз, қазақ сөзінен тауып берерге керек. Әңгіме қазақ тілінде қандай дыбыстар бар һәм оларды қандай хәріптерменен жазу турасында. Француз дыбыстарын қоя тұрып, әуелі өз тіліміздегі дыбыстарға хәріп арнап, сөзді бір жерге қоялықшы, « ﯘ » дыбысы қазақ тілінде бар дейсіз де, қай сөздерге жазылатынын көрсетпей, азырақ әдіс айтып бұлтарып кетесіз. « ﯘ » дыбысы бар сөздер қазақта есепсіз көп болғандықтан жазып көрсетпеймін дейсіз. Есепсіз болса бәрін жазуға мүмкін емес, бірақ, бір-екеуін жазып көрсетсеңіз, қазақ тілінде « ﯘ » дыбысы рас бар екенін көрер едік. 323 Көрсетпей тұрғаныңыз көптігінен емес, жоқтығынан болар. Олай әдіс жұмсайтын бұл ісіміз қазақтың сайлауы емес еді, бірақ өзіңізге ұнағаны сол шығар. Өзіңіз айтқан Ахметһази Мақсуди кітабында һәм «Төте оқу» кітабында осы екі дыбысты я ноғай, я қазақ сөздерінде бар деп, көрсетпеген ғой. « жүктеу/скачать 2.67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|