Өзбекстан республикасы жоғары және орта арнаулы бiлiм министрлiгi а. Бектаев, Т. Турткулбаева
Дулат Исабековтың «Ақырамаштан наурызға дейін»
жүктеу/скачать 1.27 Mb. Pdf көрінісі
|
| Дулат
Исабековтың «Ақырамаштан наурызға дейін» атты әңгімесі ауыл өмірін, ондағы әр түрлі Адам характерін шынайы көрсете білуімен әсерлі. Әңгіменің езу тарттырарлық юмормен жазылуы да оның әсер-күшін арттырып тұр. Бұл - жәй бір жеңіл күлкі сияқты көрінгенімен, сол арқылы автор әр түрлі мінездер қақтығысын, адам ой-санасындағы қайшылықтарды ашып көрсетуге ұмтылады. Оқудағы жалғыз баласын медеу тұтып, адал еңбегімен тұрмыс кешіріп жүрген аңқау шал Кемпірбай жан-дүниесі бюарынша табиғи қалпында көрініс береді. Күні бойы сиырмен алысып, титықтап жүрсе де, оқудағы баласынан посылка алдырып, төңірегіндегілерін шайға шақырып қонақ етіп жібермек. Мұнысы, біріншіден, өзін менсінбей жүрген кейбіреулерге көрсеткен қыры, екіншіден, оқудағы баласына, ол жіберген тәтті дәмге мақтаныш ету. Бәрі орынды, бәрі табиғи. 59 Сондай-ақ, жәбір көрсеткен Отардың иттігіне ыза болып, оған дәп бір баласы кінәлідей ренжіп хат жаздыруын да қисынсыз дей алмаймыз. Өйткені мұндай Кемпірбайларды кез келген ауылдан кездестіретініміз сөзсіз. Қолдарына сәл билік тисе, әлдеқандай болып бәлсініп, кісімсініп, жалған белсенділік көрсетіп, ұсақ-түйек нәрседен үлкен дау туғызып түймедейді түйедей етіп жүрген Отар, Мүсір, Молдабай сияқтылардың мінез-құлықтары да әңгімеде барынша нанымды суреттеледі. Бұл характерлер-бірінде жоқ қасиетін екіншісі толықтырып отыратын негіздес, тамырлас ұнамсыз типтер. Мінеки, аталған әңгіме осындай шыншылдығымен баурап алады. Көз алдымыздан өзімізге таныс ауыл бейнесі, әр түрлі мінездегі адамдар көпке дейін кетпей қояды. Мұның өзі, айналып келгенде, жазушы шеберлігін танытса керек. Әңгіменің тілі де нәрлі, айшықты. Әр кейіпкердің өзіне ғана тән сөйлеу ерекшелігі сақталған. Жазушы творчествосының жақсы бір қырын көрсететін әңгіменің әттеген-ай дегізетін бір міні-кей тұстарының таза сықақ әңгімелерге ұқсап кететіндігі дейміз. Ол тұстар жеңіл күлкі үшін ғана қызмет атқарып тұр. Әңгіменің құндылығы, әсерлілігі оқиға қызықтылығында емес, адам іс- әрекетінің шынайылығында, сол шынайылықты көрсету үшін сәтті тауып алған деталь, штрихта болса керек. Бұл ретте жүктеу/скачать 1.27 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|