Өзбекстан республикасы жоғары және орта арнаулы бiлiм министрлiгi а. Бектаев, Т. Турткулбаева



Pdf көрінісі
бет30/84
Дата14.12.2022
өлшемі1.27 Mb.
#467255
түріУчебное пособие
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   84
qazrg adebi protsess

Сұрақтар мен тапсырмалар 
1.ХХ ғасыр 80-90 жылдардағы поэмалардың даму бағдары. 
2.Поэма жанрындағы көркемдік ізденістер, олардың өрінісі 
3.Публицистикалық поэма жанры. О.Сүлейменов, М.Шаханов поэмаларынан 
мысал келтір. 
4.Сюжетсіз поэмалар, олардың қазіргі әдебиеттегі көрінісі. 
5.Соңғы жылдардағы тарихи поэмаларды ата, мысал келтір. 
Бүгiнгi қазақ әдебиетiндегi әңгiме жанрының өзiне тән ерекшелiгi 
және даму жайы 
Жоспар 
1.Әңгіме туралы түсінік. 
2.Қазіргі әңгімелердің тақырыптық байлығы. 
3.Қазіргі әңгіме және идеялық көркемдік. 
4.Әңгіме жанрының қазіргі әдеби процестегі орны. 
5. Қорытынды. 
Тірек сөздер: Ықшам жанр, кіші проза, новелла мен әңгіме, қаз-
қалпында, мөлтек сыр. Әңгімедегі дәстүр мен жаңашылдық, лиризм мен 
психологизм, тақырыптың баюы, жанрлық ізденіс, кейіпкердің ішкі сезімі, 
жан дүниесі. 
Проза қазақ әдебиетінде кеш туған жанр. Ал әңгіме кіші проза 
ретіндекейінірек пайда болды. Қазақ әңгімелерінің тарихын Ыбырай 
Алтынсариннен бастаса кейін Б.Майлин, М.Әуезов, Ж.Аймауытов, 
С.Мұқанов, Ғ.Мүсіреповтер арқылы дами түсті. 
С.Шәймерденов, 
Н.Ғабдуллиннің, 
Д.Исабековтың, 
Ш.Мұртаза, 
Ә.Кекілбаев, 
Т.Нұрмағамбетов, 
С.Мұратбеков
О.Сәрсенбаев, 
А.Сейдімбеков, 
Б.Нұржекеев,  


56 
Бүгінгі қазақ әдебиетінің даму қарқыны мен бағыт-бағдарының әңгіме 
жанрындағы беталысынан да, қол жеткізген табысынан да айқын көрінеді. 
Қазақ прозасындағы әңгіме жанрының өзі бүгінде сан жағынан да, сапа 
жағынан да кемелдене, толыса түскені айқын.
Қазіргі әңгімелерді шартты түрде тақырыбына қарай топтайтын болсақ, 
дені ауыл өмірінен алып жазылған шығармалар екені көрінеді. Бір 
қуаныштысы - әңгіме авторлары бүгінгі ауылдың рухани дүниесінде болып 
жатқан өзгерістерді нақты характер шындығы арқылды бейнелей отырып 
ашуға ұмтылады. 
Қазіргі әдеби процесте әңгіме жанрының алатын орны мен атқаратын 
қызметі де күшті. 
Қазақ жазушыларының үлкен бір ұрпағы плеядасы түгел дерлік әңгіме 
жанрында көрінді. Өткен ғасырдың 20-30-жылдарындағы қазақ прозасының 
дені әңгіме болатын, прозадағы ұнамды кейіпкерлер де сол әңгімелерден 
басталған. Қазіргі әңгімеде қысқа да болса қызық шиыр тарих бар. 
Мынаны ескерген жөн. Әңгіме жайын сөз еткенде біз талдау мен 
талғаудың критерийлерін біліп алғанымыз мақұл. 

Әңгіме не үшін жазылады? 

Әңгіме бір шындықты таныту үшін жазылады. Ал әңгіме шындықты 
танытады деу жеткіліксіз. Әңгіме шындықты қалай танытады? Сөз сонда. 
Мәселен, жазушы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   84




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет