Хх ғасырдағы қазақ әдебиеттану ғылымы Оқулық Ре по зи то ри й к ар гу әож кбж
жүктеу/скачать 3.59 Mb. Pdf көрінісі
|
| ІІІ БӨЛІМ. Қазақ әдебиеттану ғылымының қалыптасу жолдары
лыстыра қарап, түпнұсқасын табу жолында кейбір жаңсақтықтар жі- бермеу жағы қатты ескертіледі. Абайдың 1933 жылғы толық жина- ғы текстологиялық жағынан сапасы тө мен болғандығын М. Әуезов өзі ескерткен болатын. Енді М. Әуезов айтқандай, «текстологиялық талдау- лар үшін Абайдың творчестволық методы мен индивидуалдық ақын- дық ерекшелігі негіз болатыны» басшылыққа алына бастады. Ол Т. Әбдірахмановтың «Абай шы- ғармаларының текстологиясы жай- ында» атты мақаласында біршама тарамдатыла баяндалды да, ақын өлеңдерінің бастапқы түпнұсқасын қалпына келтіру ғылыми тұрғыда қарастырыла басталды. Абайға арналған осы екі көрсет- кіш қазақ библиографиясының ал- ғашқы іс-тәжірбиесі болғандықтан және абайтанудың барлық мәсе ле- лерін «ұлтшылдар» мен «халық жау- ларына» байланысты көз қа растың кесірінен қамти алмаған дықтан, то- лық мәнді еңбек бола алмағаны айт- паса да түсінікті. Алайда, олар же ке ақын-жазушы шығармашы лы ғын биб лиографиялық тұрғыда жүйе леу- ге бастама салды. Н. Сәби тов бұл саладағы ізденістерін жалғастыра оты рып, Ғылыми академиясы ның «Ха баршысында» (1950, № 2) Ш. Уәли - ханов, Ы. Алтынсарин туралы жа- рияланған материалдардың библиог- рафиялық көрсеткішін орыс тілінде жариялады. Бұл секілді сәтті қа- дамдар қазақ библиографиясының өзге түрлерінің де туа бастауы- на әсерін тигізбей қалмады. Енді ретроспективті сипаты анық, ғылыми- зерттеу жұмыстарына бағытталған жалпы библиографиялық көрсет- кіштер жазыла бастады. Ол алғаш- қыда «Әдебиет және искусство» журналындағы Ә. Тоқмағамбетов- тің «Революцияға дейінгі басылған қазақ көркем әдебиетінің библиогра- фиясы» (1940, №7-8) атты еңбегін- де біршама қарастырса, Н. Сәбитов «Қазақ әдебиетінің библиография лық көрсеткіші» атты кітабында 1862- 1917 жылдар аралығындағы әдеби, ғылыми материалдарды бір жүйеге келтірді. «Бұл библиографиялардың олқы жері: оларға әр түрлі се- бептермен байланысты көптеген маңызды материалдардың енбей қалуында. Толық болмаса да, тұң- ғыш тәжірибелер ретінде қазақ әде биет библиографиясының та- рихында Н. Сәбитов құрастырған биб лиог ра фиялық көрсеткіштерінің өзіндік орны бары даусыз» [25, 18]. Бұлардың қатарына 1948 жылғы «Қазақ әдебиеті тарихының» 1 то- мындағы көрсеткіш пен Ғылым академиясы басылымдарының би- блиографиясын (1952) қоссақ, ағым- дағы және бұрынғы баспасөз бен басылымдардағы әдебиетке қатыс- ты материалдарды бір жүйеге келті- ру, пайдалану жұмыстары үздіксіз Ре по зи то ри й К ар ГУ |