Терең-мурен - Терең өзен... И. Маркверт оны Днепр деп атайды. Махмұд Қашқарида ол көп
мағынаны білдіреді, «екі өзен аралығындағы көл» [1, 112].
Му́рэн (монг. Мөрөн [mʊrɵn, mɵrәn], букв. «большая река») —город в Монголии, административный
центр аймака Хувсгел [6].
Қызылорда облысының Тереңөзек ауданы бар екені белгілі.
Қорыта келгенде, Фаузия Шәмсиқызы Оразбаеваның «Оғыз-нама – ерлік дастаны» деп аталған
түлектік жұмысында сілтеме жасалған мәліметтер бойынша, қашқаритану мәселесінің сөздің шығу тегіне,
қолданысының тарихилығына аса мән берілгендігі мына сөздер арқылы көрініс тапқан: Оғыз – уыз,
Қанғалуғ, қаладж, калачтар, қолаң, Барака, Терең-мурен.
М.Қашқари бабамыздың ХІ ғасырда жазылған атақты сөздігі әлі талай сөздің түбін тануға, тегін
табуға, жаңа ізденістерге жетелейтін дереккөз болады дейміз.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1.
Оразбаева Ф. Шығармалар жинағы 1-том: Ой өрнегі – сөз. Алматы: «Ан Арыс» баспасы, 2019. ‒
516
б.
2.
Мұхан Исахан, Нұр-Мүбәрак Египет Ислам мәдениеті университетінің докторанты (Бичурин Н.Я.
(Иакинф). Собрания сведений о народах, обитавших в Средней Азии в древние времена. ‒ Москва 1950 т.
1. 46-47
сс). https://turkystan.kz/article/64009-o-yz-a-an-kim
3.
Қондыбай Серікбол. ҚАҢҒАР КЕҢІСТІКТЕРІ Ұлы Қаңғар. Ежелгі Шығыс Қаңғар. 6-том
http://www.elarna.com/video.php
4.
http://danaqaz.kz/barlyk-nomirler/2013/1-2/item/60-kolan
5.
https://kk.wikipedia.org/wiki/Барака
6.
https://ru.wikipedia.org/wiki/Мурэн
ТАҒЫЛЫМ ТҰТҚАСЫ
Мұхамади Қ.Т.
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің профессор м.а., ф.ғ.к.,
Алматы қаласы, Қазақстан kuralay.mukhamadi@gmail.com
Түйіндеме: Мақалада Абай атындағы Қазақ Ұлттық педагогикалық университетінің профессоры,
педагогика ғылымдарының докторы, ҚР ҰҒА корр. мүшесі, Ш.Уәлиханов атындағы І дәрежелі
сыйлықтың лауреаты Оразбаева Фаузия Шәмсиқызының ұстаздық келбеті мен адами болмысы туралы
баяндалады.
Достарыңызбен бөлісу: |