1.4 Сандық карталарды жіктеу
Жалпы географиялық карталар. Топографиялық (масштабы 1 : 200 000
және ірілеу), шолу – топографиялық (1 : 200000-нан 1 : 1 000 000-ға дейін
қоса алғанда) және шолу (1 : 1 000 000-нан кіші) карталары бедер,
гидрография, топырақ-өсімдік жамылғысы, елді мекендер, шаруашылық
объектілер, қатынас жолдары, коммуникация желілері, шекаралар туралы
әртүрлі мәліметтерді қамтиды. Геоинформатикада бұл карталар екі мақсатқа
қызмет етеді: аталған аймақ объектілері туралы ақпарат алу және
тақырыптық ақпаратты кеңістіктік байланыстыру.
Табиғат карталары бұл геологиялық құрылымы мен жер қойнауы
ресурстарының, геофизикалық, жер беті мен мұхит түбінің рельефтерінің,
метеорологиялық және климаттық, гидрологиялық және океанографиялық,
топырақ, геоботаникалық, зоогеографиялық, медициналық-географиялық,
ландшафттық және жалпы физикалық-географиялық Табиғатты қорғаудың
карталарын қамтитын карталар тобы.
Халық картасы. Популяция карталарының ішінде мынадай негізгі
сюжеттер ерекшеленеді: халықты аумақ бойынша орналастыру және
қоныстандыру;
халықтың
этнографиялық
және
антропологиялық
сипаттамасы; демографиялық сипаттамасы; әлеуметтік-экономикалық
сипаттамасы.
Экономика карталары. Карталардың бұл класы әлеуметтік-
экономикалық тақырыптағы ең кең және алуан түрлі. Мұнда, ең алдымен,
өндіруші және өңдеуші немесе әр сала үшін егжей-тегжейлі бөлінген
өнеркәсіп карталары бар. Ауыл шаруашылығы карталары одан да көп.
Табиғи ресурстардың сипаттамасы кеңінен қолданылады, көбінесе олардың
экономикалық бағалауымен, ең алдымен жер қорлары, еңбек ресурстары,
ауыл шаруашылығының материалдық-техникалық базасы және т. б. Ауыл
шаруашылығы өндірісінің салалық карталары егіншілік және мал
шаруашылығы карталарына бөлінеді. Орман шаруашылығы карталары орман
ресурстарының таралуы мен пайдаланылуын сипаттайды [5].
Ғылым, кадрлар даярлау, халыққа қызмет көрсету карталары халықтың,
сондай-ақ
экономиканың,
сауданың,
байланыстың
карталарымен
байланысты.
|