Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»

175 
Тиристор деп үш не одан да көп р—n-ауысулары бар, ауысу үшін 
пайдаланылатын, вольт-ампер сипаттамасында теріс дифференциалды 
кедергісі аумағы бар электр түрлендіргіш жартылай өткізгіш аспапты 
айтады. 
Тиристорлардың 
артықшылықтары: 
салмағы 
мен 
жалпы 
өлшемдердің аздығы, ұзақ қызмет ету мерзімі, жоғары ПӘК, дірілдеуге 
жəне механикалық жүктемелерге сезімталдығының аздығы, төмен 
(тура) жəне жоғары (кері) кернеулерде, сондай-ақ өте үлкен тоқтарда 
жұмыс істеу қабілеті. 
Автоматикада, электроникада жəне энергетикада əртүрлі 
қолдануды қамтамасыз ететін тиристорлардың негізгі қасиеті - бұл екі 
тұрақты күйде болуы мүмкіндігі: жабық жəне ашық. 
Жабық күйінде тиристордың кедергісі ондаған миллион ом
құрайды жəне ол 1000 В дейінгі кернеуде тоқты өткізбейді дерлік; 
ашық күйінде тиристордың кедергісі біршама ғана. Ондағы кернеудің 
төмендеуі ондаған жəне жүздеген ампер тоғы кезіне шамамен 1 В 
құрайды. Тиристордың бір күйден екіншісіне ауысуы өте қысқа 
мерзімде, тіпті секіріп өтеді. Басқарылатын жəне басқарылмайтын 
тиристорларды (тринисторлар мен динисторлар) деп бөлінеді. 
Ең қарапайым тиристор динистор болып табылады — р—п—р—п 
типті, төрт қабатты құрылым құрайтын, басқарылмайтын ауыстырып 
қосқыш диод (11.10-сурет). Динистордың бір күйден екіншісіне
ауысуы шығыстардағы кернеудің мəнінің немесе полярлығының өзгеру 
жолымен жүзеге асырылады. 
Тиристорлардың басқа түрлерінде сияқты мұнда шеткі р—n- 
ауысулар эмиттерлік, ал орташа р—n-ауысу — коллекторлық деп 
аталады. Ауысулар арасында жатқан құрылымның ішкі аймақтары 
базалар деп аталады. Сыртқы n-аймақпен электр байланысын 
қамтамасыз ететін электрод катод, сыртқы р-аймақпен — анод деп 
аталады. 
Динисторды 11.10-суретте көрсетілген схема бойынша қосқан кезде 
коллекторлық р—n-ауысу жабық, ал эмиттерлік ауысулар ашық. 

жүктеу/скачать 5.26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: