Оқулық «Білім беруді дамытудың федералдық институты»



Pdf көрінісі
бет21/169
Дата26.12.2023
өлшемі5.26 Mb.
#488043
түріОқулық
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   169
Каз.Морозова Электротехника и электроника

2.9 -сурет
Векторлық диаграмма жəне үшбұрыштар:
а 
— жəне L бар айнымалы тоқ тізбегі үшін векторлық диаграммаб — кедергілер 
үшбұрышы; в — қуаттар үшбұрышы
* I 
(2.9, а-суретті қараңыз). Векторлық диаграммада көрінетіндей, катушка 
қысқыштарындағы кернеу тоқты фаза бойынша φ бұрышқа озады. Осы 
бұрыштың шамасын
cos 


U
a

өрнегінен анықтауға болады. 

Кернеулер үшбұрышынан Пифагор теоремасын пайдаланып, катушканың 
қысқыштарындағы кернеуді анықтаймыз: 




I R





Яғни тізбектегі тоқ 




Бұл қатынас Ом заңын білдіреді. Осылайша, тізбектің толық кедергісі 
Яғни, 
I




Белсенді, индуктивті жəне толық кедергілер тікбұрышты үшбұрыштың 
жақтары сияқты қатынаспен өзара байланысқан (2.9, б-сурет), мұндағы
жəне X

— осы үшбұрыштың катеттері, ал — гипотенуза. 
Кедергілер үшбұрышын кернеулер үшбұрышының барлық жақтарын
есе азайтқанда алуға болады. Шынында,


Z

U
a

R
U
L


 
. Тізбектің кедергілері тұрақты, сондықтан оларды 



вектормен белгілеуге болмайды. 


R
2







33 
R





Кернеулер үшбұрышының жақтарын тізбектегі тоққа көбейтеміз. 
Нəтижесінде жақтары қуаттарға сəйкес келетін ұқсас үшбұрышты аламыз 
(2.9, 
В
-сурет). Қуаттар үшбұрышының бірінші катеті тізбектің белсенді 
қуатын Р
а
, ал екіншісі — реактивті қуатын Q

сипаттайды. Қуаттар 
үшбұрышының гипотенузасы жалпы қуатты білдіреді: 


UI 

P


Q


(2.7) 


Толық қуат — генераторлардың, трансформаторлардың жəне басқа 
электр құрылғылардың тəн шамасы. СИ жүйесінде толық қуаттың бірлігі 
вольт-ампер (В • А) болып табылады. Толық қуаттың ірілеу бірлігі 
киловольт-ампер болып табылады: 1 кВ • А = 10

В • А. (2.2), (2.4), (2.6) 
жəне (2.7) формулалары айнымалы тоқтың кез келген тізбегіндегі сəйкес 
қуаттарды есептеу үшін жарамды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   169




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет