«научное наследие заки ахметова и национальные ценности», в честь 95-летнего юбилея Заки Ахметова

260 
«Қобыланды 
батыр» жыры, 
Асан қайғы 
«Асан қайғының 
жерге айтқан 
сыны» аңызы 
5.1.3.1 көркем шығармадағы 
кейіпкерлер портреті мен іс-
әрекеті арқылы образын ашу; 
5.1.4.1 көркем шығармалар 
дан шағын көлемді үзінділерді 
мәнерлеп оқу, жатқа айту 
Анализ 
және 
интерпр
етация 
5.2.1.1 әдеби шығармадағы екі 
нәрсені салыстыра суреттеулер 
мен қарама-қарсы суреттеулерді 
табу; 
5.2.2.1 эпикалық шығармадағы 
автор бейнесін анықтау; 
5.2.3.1 шығармадағы тілдік 
бейнелеу, суреттеу 
құралдарының (теңеу, эпитет, 
ауыспалы мағынадағы сөздер, 
қайталау, өлең құрылысы) 
мағынасын анықтау; 
5.2.4.1 көркем шығармадан алған 
әсерін сипаттап авторға хат, өлең 
жазу 
Бағалау 
және 
салысты
ру 
5.3.1.1 шығармадағы эпизодтар 
арқылы тарихи құндылығын 
бағалау; 
5.3.2.1 кейіпкерлерді шынайы 
өмірмен салыстырып бағалау; 
5.3.3.1 шығармадағы кейіпкерді 
өзіндік құндылығы тұрғысынан 
талдап, әдеби эссе жазу 
6-сынып: 
Оқу 
жоспарында 
ғы ұзақ 
мерзімді 
жоспардың 
бөлімдері 
Тақырыптар/Ұ
зақ мерзімді 
жоспардың 
мазмұны 
Сөйлеу 
қызметінің 
түрлері 
Оқыту мақсаттары. Білім 
алушылар білуге тиісті 
1-тоқсан 
Туған жерім 
-аялы алтын 
бесігім 
«Аяз би» 
ертегісі 
Түсіну және 
жауап беру 
6.1.1.1 әдеби шығарманың 
жанрын, фабуласын, сюжетін 
анықтау; 
6.2.2.1 әдеби шығармада 
көтерілген әлеуметтік-қоғамдық

261 
мәселені идеясы арқылы 
түсіндіру; 
6.3.3.1 әдеби туындыдағы 
кейіпкердің типтерін тек 
тұрғысынан сипаттау; 
6.3.4.1 көркем шығармалардан 
орта көлемді үзінділерді 
мәнерлеп оқу, жатқа айту 
Анализ 
және 
интерпрета
ция 
6.2.1.1 шығарма 
композициясындағы белгілі бір 
эпизодтың алатын маңызына 
негіздеме жасау; 
6.2.2.1 эпикалық, поэзиялық 
шығармалардағы автор бейнесін 
анықтау; 
6.2.3.1 шығармадағы көркем 
ауыстыруларды (троптарды: 
метафора, кейіптеу, метонимия, 
гипербола, литота, аллегория, 
антитеза, градация, арнау) 
анықтау; 
6.2.4.1 әдеби көркемдегіш 
құралдарды пайдаланып 
шығармадағы табиғат көрінісін, 
оқиға орнын, кейіпкер бейнесін 
сипаттап жазу 
Бағалау 
және 
салыстыру 
6.3.1.1 шығармадағы 
кейіпкерлерді өзара салыстыра 
отырып, тарихи және көркемдік 
құндылығына баға беру; 
6.3.2.1 кейіпкерлер жүйесінің 
заманауи жаңашылдығын өзара 
салыстырып баға беру; 
6.3.3.1 шығармадағы кейіпкерлер 
қарым-қатынасын отбасылық 
құндылық тұрғысынан талдап, 
әдеби эссе жазу; 
6.3.4.1 шығармада көтерілген 
мәселенің әлеуметтік рөлі 
туралы сыни хабарлама жасау 

262 
7-сынып: 
Оқу 
жоспарында 
ғы 
ұзақ 
мерзімді 
жоспардың 
бөлімдері 
Тақырыптар/
Ұзақ мерзімді 
жоспардың 
мазмұны 
Сөйлеу 
қызметінің 
түрлері 
Оқыту 
мақсаттары. 
Білім 
алушылар білуге тиісті 
1-тоқсан 
Көнеден 
жеткен 
жәдігерлер 
«Қыз Жібек» 
жыры, 
Орхон-
Енисей 
ескерткіштер
і, «Күлтегін» 
жыры, 
Жиембет 
жырау 
«Еңсегей 
бойлы Ер 
Есім», 
Қазтуған 
жырау 
«Қазтуғанны
ң қонысымен 
қоштасуы» 
Түсіну 
және 
жауап 
беру 
7.1.1.1 әдеби шығарма сюжетінің 
құрамдас бөлшектерін талдау; 
7.1.2.1 әдеби шығармадағы 
тұлғалық болмысты гуманистік 
тұрғыдан талдау; 
7.1.3.1 көркем шығармадағы 
кейіпкерлердің типтерін жасалу 
тәсілдері тұрғысынан анықтау; 
7.1.4.1 көркем шығармадағы 
кейіпкер бейнесін ашып, 
үзінділерді жатқа айту 
Анализ 
және 
интерпрет
ация 
7.2.1.1 шығармадағы эпизодтар 
мен бейнелерді салғастыру; 
7.2.2.1 эпикалық, поэзиялық, 
драмалық шығармадағы автор 
бейнесін анықтау; 
7.2.3.1 шығармадағы көркемдегіш 
құралдардың (символ, синекдоха, 
қайталау түрлері: эпифора, 
анафора, аллитерация, ассонанс, 
риторикалық сұрақ) қолданысын 
талдау; 
7.2.4.1 шығармадағы оқиға 
желісін өзіндік көзқарас 
тұрғысынан дамытып жазу 
Бағалау 
және 
салыстыру 
7.3.1.1 кейіпкерлердің іс-әрекеті 
мен автор берген портреттік 
мінездемені салыстырып, тарихи 
және көркемдік құндылығына 
баға беру; 
7.3.4.1 әдеби шығарманың 
эстетикалық құндылығы туралы 
шағын сыни шолу жазу 

263 
9-сынып: 
Оқу 
жоспарында 
ғы ұзақ 
мерзімді 
жоспардың 
бөлімдері 
Тақырыптар
/Ұзақ 
мерзімді 
жоспардың 
мазмұны 
Сөйлеу 
қызметінің 
түрлері 
Оқыту мақсаттары. Білім 
алушылар білуге тиісті 
1-тоқсан 
Атадан 
қалған асыл 
сөз 
Түсіну және 
жауап беру 
9.1.1.1 әдеби шығармаға 
сюжеттік-композициялық талдау 
жасау; 
9.1.2.1 әдеби шығармадағы 
психологизмді анықтау; 
9.1.3.1 көркем шығарманың 
идеясына сай кейіпкерлер жүйесін 
анықтау; 
9.1.4.1 көркем шығармалардан 
алған үзінділерді шығармашылық 
жұмыстарда қолдану 
Анализ және 
интерпретац
ия 
9.2.1.1 эпикалық, поэтикалық, 
драмалық мәтіндердегі 
композициялық амалдарды 
талдау; 
9.2.2.1 автор бейнесінің идеялық-
стилистикалық тұтастырушы 
ретіндегі рөліне талдау жасау; 
9.2.3.1 шығармадағы әдеби тілді 
құбылту мен айшықтаудың (троп 
пен фигура) түрлерін талдай 
отырып, автор стиліне баға беру; 
9.2.4.1 автор стиліне сүйене 
отырып, шығармашылық жұмыс 
жазу 

264 
Ж. 
Баласағұн 
«Құтты 
білік», 
Шешендік 
өнер: 
Майқы би 
мен Мөңке 
бидің 
шешендік 
сөздері, 
Әнет баба 
«Не арсыз? 
Не ғайып? 
Не 
даусыз?», 
Төле би 
«Ердің 
бақыты –
әйел», 
Әйтеке би 
«Қасқакөл 
дауы»,
Қазыбек би 
«Кім 
жақын?Не 
қымбат? Не 
қиын?», 
Сырым 
Датұлы 
«Балаби мен 
Сырым», 
Бұқар 
жырау 
«Тілек», 
«Әй, 
Абылай, 
Абылай», 
«Асқар 
таудың 
өлгені», 
«Біржан-
Сара» 
айтысы 
Бағалау және 
салыстыру 
9.3.1.1 шығарманы басқа өнер 
түрлеріндегі осы мазмұндас 
туындылармен салыстырып, 
тарихи және көркемдік 
құндылығын бағалау; 
9.3.2.1 шығармадағы ұрпақтар 
сабақтастығы көрінісін заманауи 
тұрғыда салыстырып, 
жаңашылдығына баға беру; 
9.3.3.1 шығарманың идеясын 
ғаламдық тұрғыдан талдап, әдеби 
эссе жазу; 
9.3.4.1 әдеби шығарманы қазақ 
әдебиеті мен әлем әдебиеті 
үлгілерімен салыстыра талдап, 
шағын сын мақала жазу 

265 
«Қазақ әдебиеті» пәнінен оқу процесін ұйымдастырудағы әдістемелік 
ерекшеліктер
- білім алушыларды креативті ойлауға бағыттау;
- олардың ойларын ауызша еркін жеткізуіне және жаза білуіне қолдау 
көрсету;
- дәлелдер келтіру, салыстыру және анализ жасау, бағалау, алған білімін 
өмірде қолдану дағдыларын қалыптастыру; 
- жанрларды меңгерту;
- көркем шығармаларды толық оқуға міндеттеу;
- кітап оқуға қызығушылығын арттыру;
- қосымша әдебиеттер оқуға ынталандыру болып табылады. 
Сонымен, бастауыштан енді орта буынға өткен оқушылардың халық ауыз 
әдебиеті бойынша әдеби материалдарды оқуында бастауыш сыныптардағыдай 
өміртанымдық мақсаттан өзге көркем сөзге эстетикалық талғамы қалыптасып, 
әдеби білімі: шындық болмыстан көркем болмыстың ерекшелігі, көркем сөз образы, 
кейіпкер ұғымы т.б. көркем әдеби білімі қалыптастырылады. Бұл сыныптарда 
берілген оқу материалы сыныпта оқылып талқыланады. Ауыз әдебиеті үлгілерінен 
ертегілер, көрнекті қаламгерлердің өлеңдері мен шағын әңгімелерін сыныпта оқу 
бірқатар білім, білік, машықтарын қалыртастырады, оқушыларды мәнерлі оқуға, 
ауызша, жазба тілін дамытуға, көркем шығарманы талдауға, сөз мәнін зерделеп, 
сөздік қорын қалыптастыруға ықпал етеді. Әдеби білім алумен қатар эстетикалық 
талғам қалыптастыруға, образды ойлауға, өзіндік ой-пікірге баулып, 
шығармашылық жағынан шыңдай түседі.

жүктеу/скачать 5.2 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: