Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия
ұлттық университеті
Пәннің оқу-әдістемелік кешені
Басылым:
алтыншы
Педагогикалық жобалаудың обьектісі: педагогикалық жүйелер, педагогикалық процесс,
педагогикалық жағдаяттар Педагогикалық процесс мұғалім үшін жобалаудың басты
обьектісі. 2 Педагогикалық жобалаудың кезеңдері мен формалары Педагогикалық жүйелерді,
процесстерді, жағдаяттарды жобалау – күрделі көпсатылы іс-әрекет. Жобалаудың үш кезеңін
қарастырады: I кезең — модельдеу; II кезең – жобалау; III кезең — құрастыру.
Педагогикалық модельдеу (модельді құру) – мақсат қою, педагогикалық жүйелерді,
процесстерді, жағдаяттарды, оған жетудің негізгі жолдарын құрастыру. Педагогикалық
жобалау (жобаны құру) құрылған модельді ары қарай жүзеге асыру және практикалық
қолдану деігейіне жеткізу. Педагогикалық құрастыру — құрылған жобаны ары қарай
жетілдіру, нақты жағдайда тәрбиелік қатынастың шынайы қатысушыларымен қолдануға
жақындығымен сиаптталады. Педагогикалық жобалаудың формалары – педагогикалық
жүйелерді, процестерді, жағдаяттардың әрекеті сипатталатын құжаттар болып табылады.
Тұжырымдама – педагогикалық жүйелер мен процесстерді құрудығ теориялық принциптері,
жетекші ой, басты көзқарас баяндалатын жобалаудың негізгі формасы. Ереже бойынша
тұжырымдама ғылыми зерттеулер нәтижесінде құрылады. Ол жалпыланған, абстрактылы
болғанымен, практикалық мәнге де ие. Тұжырымдаманың бағыттылығы – теорияны
қолданбалы, конструктивті формасында баяндау. Жобалау барысында мұғалім өзін
оқушының орнына қойып көру керек.
Болашақ педагогтарды кәсіби даярлау процесінде олардың жобалау іс-әрекетіне
даярлығын қалыптастыру мәселесінің орны ерекше. Себебі жалаң білімдер, іскерліктер және
дағдылар қалыптастырудан құзыреттіліктер қалыптастыруға көшіп отырған бүгінгі күнгі
білім парадигмасына сәйкес ең алдымен педагогты шығармашылықпен жұмыс жасауға
дайындау қажеттігі туады. Ал оның шығармашылықпен жұмыс жасай алуы аталған
даярлықтың, яғни жобалау іс-әрекетіне дайындығының, қалыптасуымен тығыз байланысты.
Білім беру процесінің тиімділігін арттыру мәселесін шешуде педагогикалық жобалаудың
маңызы зор. Психологиялық-педагогикалық әдебиеттерде ол оқытушының маңызды кәсіби-
педагогикалық функциясы ретінде қарастырылады және педагогтың өзінің әрекеттерін және
әдістемелік даярлығын талдау негізінде көрсетіледі.
Ғалымдардың айтуынша, «жобалау» деген атқа ие болған жаңа идеяларды іске асыру
және жаңа білімдерді берудің құралы – жаңа үлгілерді құруға байланысты теориялық іс-
әрекет болып табылады. Кәсіби педагогтарды даярлауда оқу процесін жобалау жаңа
технология жасаудың теориялық негіздерін зерттеп дайындауда, оқу процесі жөнінде әр
түрлі ойлар жүйесінің принциптері негіздерін қалыптастыруда оқу процесін басқарудың
үлгісі мен атқару тәртібін қайта қарау; ұйымдастыру және басқаруда оны үйлесімді, қолайлы
түрде күшейтуде дамытудың басым ұтымды бағытына сүйену; оқу жүйесін ұйымдастыру
кезеңіндегі жоспарлы бағдарламалар, оқулықтар, оқыту әдістемесінің түпкілікті және сапалы
болмауын, соның нәтижесінде оқыту уақытының мақсатсыз жұмсалмауын қадағалау және
түпкілікті болдырмау сияқты нәтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Жоғары оқу орны оқытушысының педагогикалық кәсіпқойлығына сенім білдіру; оқу
процесінің қандай кесіндісінде болмасын оқушыларды дайындауға деген кепілдіктің болуы;
оқыту технологиясын жасауда стандарттық нормаларды сақтау қажеттігі; оқу процесін
тақырыптық жобалау сияқты педагогикалық технологияны жүзеге асырудың негізгі
принциптерін сақтау қажет.
Оқыту мазмұнын жобалау, оқыту процесін басқаруды жобалау, оқыту нәтижесін
бақылау жобасы, оқыту әдістерін жобалау, білім беру жобасы, білім беру технологиясын
классификациялау
т.б
ұғымдарын
оқытудың
технологиясы,
ал
«шәкірттердің
дүниетанымдары мен қабілеттерінің мазмұнын жобалау, даму процесін жобалау», «даму
нәтижелерін жобалау», «даму әдіс-тәсілдерін жобалау» ұғымдарын дамыту технологиясы
біріктіреді. Оқу үрдісін жобалау, ұйымдастыру және жүзеге асыру бойынша бірігіп қызмет
етуіне қолайлы жағдай туғызатын, әбден ойластырылған педагогикалық қызметтің бірлескен
|