Сабақ соңында студент қабілетті болады: Дəрілердің өнеркəсіптік өндірісін ұйымдастырудың негізгі қағидаларын зерттеу. ҚТ

ОП: ФӨТ
Кафедра: Фармацевтикалық технология
Практикалық сабаққа арналған əдістемелік ңұсқаулар
Тақырыб: Пластырлер. Қышалар. Сипаттамасы. Жіктелуі. Теріге арналған желімдер (сұйық
пластырлер).Жаңа дəрілік қалыптар жасауда фармацевтикалық технологияның жетістіктері.
Терапевтикалық жүйелер (ТТЖ, МС).
Курс: 3
Пəн: Дəрілердін өндірістік технологиясы

САБАҚ №10
Пластырлер. Қышалар. Сипаттамасы. Жіктелуі. Теріге арналған желімдер (сұйық пластырлер).
Жаңа дəрілік қалыптар жасауда фармацевтикалық технологияның жетістіктері. Терапевтикалық
жүйелер (ТТЖ, МС).
Пластыр (Emplastra) - теріге жабысу қабілеті бар, теріге, тері астындағы тіндерге əсер ететін
жəне кейбір жағдайларда денеге жалпы əсер ететін сыртқы қолдануға арналған дəрілік форма.
Пластыр-ежелгі дəрілік формалардың бірі, ежелгі заманнан бері белгілі, қазіргі заманғы
төртінші буын препараттарының ата - бабалары-ағзаға жүйелі əсер ететін дəрілік заттарды тері
арқылы тасымалдауды жүзеге асыратын трансдермальды терапевтік жүйелер.
Бөлме температурасындағы Пластыр қатты масса түрінде болады, дене температурасында
олар жұмсарады. 65-100 оС температурада олар ериді, оларды əртүрлі дəрілік жəне көмекші
заттармен біріктіріп, ұнтақ материалдармен араластыруға болады. Сонымен қатар, Пластыр шыны
бөтелкелерге, алюминий түтіктерге, аэрозоль баллондарына салынған сұйықтықтар түрінде
шығарылады.
Медициналық мақсатқа байланысты Пластыр эпидермиялық,эндерматикалық жəне
диадерматикалық болып бөлінеді.
Эпидермиялық Пластыр теріні зиянды əсерлерден қорғау, тері ақауларын жабу, жаралардың
шеттерін жақындату жəне тері бетіндегі таңғыштарды бекіту үшін қолданылады.
Эндерматикалық Пластырда ауру теріге əсер ететін дəрілік заттар бар.
Диадермалық Пластырда теріге енетін жəне терең жатқан тіндерге əсер ететін немесе денеге
жалпы əсер ететін дəрілік заттар бар.
Эпидермиялық Пластыр жақсы жабысқақ болуы керек, теріге мықтап жабысып, оны
тітіркендірмеуі керек. Олардың құрамында таңғыш материал ретінде əрекет ететін дəрілік заттар
болмауы мүмкін. "Парниктік" əсерге байланысты эпидермиялық Пластыр терінің жұмсаруына
ықпал етеді, қан айналымы мен резорбция процестерін күшейтеді.
Эндерматикалық жəне диадермалық Пластыр консистенциясы жағынан жұмсақ, өйткені олар
дəрілік заттардың жақсы бөлінуін жəне олардың тіннің əртүрлі тереңдігіне енуін немесе
резорбциялық əсер етуін қамтамасыз етуі керек.
Пластыр субстратта пластикалық масса түрінде шығарылады (кенеп, шифон, коленкор, қағаз
жəне т.б.); қатты патч массалары (цилиндрлер, барлар, плиткалар, таяқшалар); сұйық ерітінділер
(тері желімдері).
Патч массасының құрамына дəрілік заттар мен негіз кіреді. Дəрілік заттар ретінде
антибиотиктер, күкірт, салицил қышқылы, сығындылар, тұнбалар жəне т. б. қолданылады.
Патч негізі құрамында табиғи (канифоль) жəне синтетикалық шайырлар, балауыз, парафин,
церезин, вазелин, ланолин, жоғары май қышқылдарының қорғасын тұздары (қорғасын сабыны),
майлар, резеңке, нитроцеллюлоза, винил ацетаты бар винилпирролидон сополимерлері,
полиметакрилаттар мен акрилаттар, Ұшпа еріткіштер (эфир, бензин, этанол) болуы мүмкін. Оның
құрамына пластификаторлар (линетол, өсімдік майлары, дибутиДНталат, цетил спирттері жəне т.
б.), антиоксиданттар, толтырғыштар жəне т. б. кіреді.
Құрамына қарай Пластыр Қорғасын (Қорғасын-Шайыр жəне қорғасын-балауыз); шайыр
балауыз; резеңке; сұйық (тері желімдері) болып жіктеледі.
Патч технологиясы олардың қай топқа жататынына байланысты.
Қорғасын Пластыры
Қорғасын Пластыры құрамында қорғасын сабыны бар. Қорғасын сабындары шайырлармен,
балауыздармен, əртүрлі дəрілік заттармен қорытылады, гигиеналық, сақтау кезінде тұрақты.
Қарапайым қорғасын патч (Emplastrum Plumbi simplex). Біркелкі қатты масса сұр немесе
сарғыш түсті, қызған кезде Тұтқыр жəне жабысқақ болады. Препарат жанасуға майлы болмауы
керек жəне иісі ащы болуы керек.
Терінің іріңді-қабыну аурулары, қайнатулар, карбункулдар жəне т. б. үшін Пластырдың басқа
түрлерін дайындауға негіз ретінде қолданылады.
Құрамы: қорғасын оксиді (қорғасын глеті) 10,0 г; күнбағыс майы 10,0 г; Тазартылған шошқа
майы 10,0 г; Тазартылған су жеткілікті.
Химиялық тұрғыдан патч қорғасын тұздарының қоспасы болып табылады. Патчты өндірудің
өнеркəсіптік əдісі массаның қайнау температурасында судың қатысуымен қорғасын майларының

оксидпен сабындану реакциясына негізделген. Реакторлар ретінде бу жейдемен жəне
араластырғышпен жабдықталған эмальданған қазандықтар немесе тот баспайтын болаттан
жасалған қазандықтар (мыс жəне мыс қалдықтарын пайдалану алынып тасталды) қолданылады.
Қарапайым қорғасын патчын дайындау. Шошқа майы мен күнбағыс майының есептелген
мөлшері қазандыққа салынып, саңырау буды беру арқылы температураны реттейді. Қазандықтың
көлемі реакция массасының көлемінен кем дегенде 4-5 есе асуы керек, өйткені пісіру кезінде масса
қатты көбіктенеді. Қорғасын глетін ең кішкентай ұнтаққа езеді, Жібек електен өткізеді жəне
тазартылған жаңа қайнатылған судың 2 бөлігімен араластырады. Майлардың балқытылған, бірақ
қызып кетпейтін қоспасына судағы қорғасын оксиді суспензиясы тұрақты араластыру жəне
қыздыру кезінде қалдықсыз бөліктерде енгізіледі. Сабындану реакциясы жүреді, нəтижесінде
қорғасынның майлы тұзы (қорғасын сабыны) пайда болады. Қорғасын патч-бұл олеин, пальмитин
жəне стеарин қышқылдарының қорғасын тұздарының қоспасы, біріншісі басым.
Пісіру 1,0,0-11,0 ос температурада 2-3 сағат бойы жүргізілуі керек.əр 5 минуттан кейін
реакциялық массаға кішкене бөліктерде ыстық су қосылады жəне ол қайнатылмайтындығына көз
жеткізіледі, бұл ұсақ көпіршікті көбіктің болуымен анықталады. Масса үнемі араластырылады,
өйткені реакция май-қорғасын оксиді шекарасында жүреді, тығыздығы əртүрлі жəне бөлінуге
бейім. Судың көп мөлшерін қосу процесті баяулатады, бұл жүйенің стратификациясына ықпал
етеді.
Массаны үздіксіз қыздыру кезінде көбіктің болмауы судың қайнағанын жəне қоспаның
температурасы 11,0ос-тан асуы мүмкін екенін көрсетеді. Судың келесі бөліктерін қосу массаның
шашырауына əкеледі, сондықтан абай болу керек.
Пісіру процесінде қоспаның бастапқы қызыл түсі біртіндеп ақшыл-сұрға, ал пісірудің
соңында ақшылға айналады.
Егер суық суға құйылған кішкене сынама иілгіш масса болса, таңбаланбаған жəне
саусақтарға жабыспайтын болса, патчты пісіру аяқталды деп саналады. Дайын патч глицериннен
массаны жылы суға, қыздырылған илегішпен бірнеше рет араластыру арқылы босатылады.
Осылайша жуылған патч қайтадан реакторға ауыстырылады жəне су толығымен жойылғанша 1,05-
11,0 оС дейін қызады. Шпательдегі кептірілген қорғасын патчының сынамасы жұқа мөлдір жіпке
созылуы керек. Нашар кептірілген жəне глицериннен аз босатылған патч сақтау кезінде қатты
жəне сынғыш болады, күйіп кетеді жəне көгереді.
Патчтың сапасына бастапқы майлардың сапасы əсер етеді. Мəселен, мысалы, қорғасын
оксиді құрамында сурцк қоспалары болмауы керек (RZO4) бұл майларды əрең сабындайды.
Пайдаланылатын суда қорғасын оксидін майларды тотықтырмайтын сульфаттар мен қорғасын
карбонаттарына айналдыратын карбонаттар, сульфаттар жəне көмірқышқыл газы болмауы керек.
Дайын препаратты стандарттау қорғасын тотығының түпнұсқалығы мен сандық
құрамының реакциялары бойынша жүргізіледі. Препаратта пероксид, қорғасын карбонаты жəне
қорғасын оксиді болмауы керек. Кептіру кезінде массаның жоғалуы 3% - дан аспауы керек.
Қарапайым қорғасын патчын тəуелсіз форма ретінде қолдануға болады, сонымен қатар басқа
қорғасын имази (диахил) Пластырының бөлігі болып табылады.
Қарапайым қорғасын патчына негізделген Пластыр қорғасын-Шайыр жəне қорғасын-балауыз
болып бөлінеді.
Күрделі қорғасын патч (Emplastrum Plumbi compositum) - келесі құрамдағы қорғасын-шайыр
патч: қарапайым қорғасын патч 85 бөлік; канифоль 10 бөлік; терпентин майы 5 бөлік.
Қорғасын патч пен Розин бумен жылытылатын қазандықта балқытылады. Скипидар үнемі
араластыра отырып, еденге салқындатылған массаға қосылады. Алынған массадан таяқшалар
сығылады немесе домалатылады.
Жеңіл тітіркендіргіш ретінде қолданылады.
Эпилин 4% патч (Emplastrum Epilini) қорғасын-балауыз Пластырына жатады жəне
келесі құрамға ие: эпилин цитраты 4,0 бөлік; қорғасын қарапайым патч 51,0 бөлік; сусыз ланолин
20,0 бөлік; балауыз 5,0 бөлік; тазартылған су 20,0 бөлік.
Жұмсақ консистенциядағы ашық сары немесе қоңыр-сары түсті біртекті жабысқақ масса.
Патчтың ащы иісі болмауы керек.
Ол терінің саңырауқұлақ ауруларына депилятор ретінде қолданылады.
Эпилин патчын дайындау. Бу жейдесі мен араластырғышы бар қазандыққа алдын ала ілінген
қарапайым қорғасын патч, балауыз жəне сусыз ланолин қойылады. Қоспа үнемі араластырылған
кезде балқытылады, Нейлон торы арқылы ыстық сүзіледі. Эпилин цитраты судың өлшенген
мөлшерінде ериді, балқымаға енгізіледі жəне біртекті масса пайда болғанша жəне оны толық
салқындағанша араластырғанда эмульсияланады. Дайын патч қара шыны банкаларға салынған.
Дайын өнімді стандарттау эпилин цитратының түпнұсқалығы мен сандық құрамы (3,8-4,2%),
органолептикалық көрсеткіштер бойынша жүргізіледі.
"Уреапласт" патчында (Emplastrum" Ureaplastum") мыналар бар: мочевина 20,0 бөлік; су 10,0
бөлік; балауыз 5,0 бөлік; ланолин 20,0 бөлік; қорғасын патч 25,0 бөлік.
Ол онихомикозды емдеуде кератолитикалық агент ретінде қолданылады.
Шайырлы балауыз Пластыры
Шайыр-балауыз Пластырының негіздері шайыр мен балауыздың қорытпаларынан тұрады,
құрамына майлар мен көмірсутектер де кіруі мүмкін. Ең көп қолданылатын каллус патч.
Каллус патчының (Emplastrum ad clavos) құрамында: салицил қышқылы 20,0 бөлік; канифоль
27,0 бөлік; парафин 26,0 бөлік; петролатум 27,0 бөлік бар.

Біртекті жұмсақ, жабысқақ, бірақ тұтқыр емес массасы сары немесе қою сары. Балқу
температурасы 60ОС жоғары емес. Балқытылған патчта розиннің ерекше иісі бар.
Ол каллусты кетіруге арналған құрал ретінде қолданылады (кератолитикалық).
Каллус патчын дайындау. Бу жейдесі мен араластырғышы бар қазандыққа Розин,
парафин жəне петролатумның өлшенген мөлшері салынып, балқытылады. Қорытпа Нейлон торы
арқылы жылы сүзіледі жəне салицил қышқылы араластырылған кезде сүзгіде ерітіледі. Алынған
біртекті масса 3,0 г қалыптарға құйылады, салқындатылады. Патчтың əр бөлігі парафинделген
қағазға оралып, картоннан жасалған қарындаш қораптарға оралады.
Дайын өнімді стандарттау салицил қышқылына (1921 %), органолептикалық көрсеткіштерге,
балқу температурасына сапалық жəне сандық реакциялар бойынша жүргізіледі.
Резеңке Пластыр
Резеңке немесе резеңке Пластыр алғаш рет 1888 жылы ұсынылған. Пластырдың бұл тобы
шайырлармен, дəрілік заттармен жəне көмекші заттармен резеңке қоспасы болып табылады. Олар
басқа Пластырмен салыстырғанда көптеген артықшылықтардың арқасында кең таралды. Резеңке
Пластыр ұзақ уақыт бойы жабысқақтығын сақтайды; оларға консистенциясын өзгертпестен дəрілік
заттарды едəуір мөлшерде араластыруға болады; олар адам ағзасына зиянсыз; дəрілік заттармен
өзара əрекеттеспейді жəне қолдануға ыңғайлы.
Резеңке Пластырға жабысқақ патч, бактерицидті жабысқақ патч, каллус "Салипод", бұрыш,
қыша сылақтары жатады.
Жабысқақ 
Сылақ 
(Leucoplastrum). 
Жабысқақ 
патч 
серпімді 
жағылған
(Emplastrumadhaesivumelasticumextensum). Патч келесі құрамға ие: табиғи резеңке 25,7 бөлік;
канифоль 20,35 бөлік; мырыш оксиді 32 бөлік; сусыз ланолин 9,9 бөлік; сұйық парафин 11,3 бөлік;
неозон Д 0,75 бөлік.
Барлық бастапқы заттар сусыз болуы керек. Материалдардағы қалдық ылғал 0,5% - дан
аспауы керек, өйткені патч бастапқыда жабысқақ жəне маркалы болады, содан кейін матадан
қабыршақтанып, құлап кетеді. Розин патч массасына үлкен жабысқақтық береді; жəне құрамында
теріге тітіркендіргіш əсер ететін шайыр қышқылдары бар. Осы қышқылдарды бейтараптандыру
үшін массаға мырыш оксиді енгізіледі, нəтижесінде резеңке пайда болады. Мырыш оксиді кептіру
əсеріне ие, осылайша патчтың шамадан тыс маркасына жол бермейді. Ланолин мен вазелин майы
Пластификатор рөлін атқарады.
"Қартаюдың"алдын алу үшін массаға резеңкенің тотығуын бəсеңдететін антистар
енгізіледі. Бұл неозон Д (фенил-β-нафтиламин), параоксидефиниламин, эджрайт (алдол-α-
нафтиламин). Еріткіш ретінде бензин қолданылады.
Жабысқақ сылақтар резеңкеден бөлек дайындалған (6 сағат ішінде) ұзақ уақыт
араластыру арқылы алынады:
- резеңке желім (Розин мен резеңке бензиніндегі ерітінді);
- қартаюға қарсы пасталар (ланолиннің антистарентпен гомогенизацияланған
қоспасы);
- мырыш негізі(ланолин, балауыз жəне мырыш оксидінің біртекті қоспасы).
Дайындалған сылақ массасы шифонның қозғалатын таспасына желім жағатын машинаның
көмегімен қолданылады. Шифон ағаш роликке оралған 2. Таспаның ұшы бумен қыздырылған қуыс
плиталары бар жоғарғы кептіру камерасы арқылы тартылады 1, төменгі салқындату камерасы
арқылы қайтарылады жəне қабылдау ролигіне бекітіледі 3. 5 пышақ тығыздалған таспаға түсіріліп,
0,35-0,40 мм Саңылау орнатылады.пышақтың алдындағы матаға бункерден патч массасы
қолданылады. Таспа қозғалған кезде пышақ лейкомассаны матаның бүкіл еніне біркелкі таратады.
Таспаның қозғалыс жылдамдығы 7,5-8,5 м / мин.
Таспаны қыздырылған плитаның үстінен (температура 100-105ос) өткенде лейкомассаның
жағылған қабатынан бензин буланады, оның буы құбыр арқылы сорылады 6. Бензиннің толық
булануы үшін таспаның қозғалысына қарай ыстық ауа қысыммен беріледі. Əрі қарай, 4-ші
қозғалтқыш білігі арқылы таспа 8-ші желдеткіштің көмегімен 7-ші тесік арқылы берілетін суық
ауа ағынының (4-16ОС) үстінен өтеді, содан кейін ол қабылдау ролигіне оралады. Таспаны 3-
роликке қабылдағаннан кейін машина өшіріледі жəне роликтер матаға лейкомассаны қолдану
процесін қайталай отырып ауыстырылады. Сылақ массасының қажетті қабаты 5-6 жағу
нəтижесінде қол жеткізіледі. Сылақ массасының қабаты қалыңдығы болуы керек, салмағы 5 х 5 см
болатын шифонның бір бөлігі 85-ші шифон үшін 0,64-0,65 г массаға ие болуы керек.
Роликтен таспалар орау машиналарының көмегімен картон орамдарына ұзындығы 1 м жəне
5,2 м орамдарға оралады, содан кейін орамдар əртүрлі мөлшердегі катушкаларға кесіледі.
Сорылатын бензин булары адсорбер арқылы өтеді, онда олар сіңеді, содан кейін
десорбцияланады. Регенерацияланған бензин өндіріске қайта енгізіледі.
Жабысқақ сылақ 4 х 10 см жəне 6 х 10 см жолақтар түрінде, целлофанның қорғаныс
қабатымен жабылған, 10 дана дəріханада болуы мүмкін.
Дайын патчта мыналар анықталады: жағылған қабаттың біркелкілігі (патчтың 1 м2 үшін
кемінде 120 г лейкомасса болуы керек); бөлінетін жабысқақтық - кемінде 100 г/см2; қышқыл саны
32-37; мырыш оксидінің мөлшері - 29-34%.
Жабысқақ патч дəрілік заттарды қолдануға негіз бола алады. Мəселен, мысалы, жабысқақ
сылақбактерицидтік (emplastrum adhaesivum bactericidum) антисептикалық ерітіндімен сіңдірілген

дəке төсемінен тұрады (құрамы: фурацилин - 0,02%; синтомицин - 0,08%; Гауһар жасыл - 40%
этил спиртінде 0,01%) жəне жабысқақ сылақ таспасы бар. Жоғарғы жағында патч крахмал дəкесі
мен целлофанның қорғаныш қабатымен жабылған. Патч əртүрлі мөлшерде келеді.
Бұрыш патч (Emplastrum Capsici). Қағазға немесе матаға 12 х 18, 10х 18,8 х 18 см көлемінде
жағылған сары-қоңыр түсті, ерекше иісі бар біртекті жабысқақ масса пакетке целлофанның
қорғаныш қабатымен төселген екі жұп патч салынады.
Ол подагра, артрит, сіатика, лумбаго үшін анальгетиктер ретінде жəне суық тиюге арналған
алаңдаушылық ретінде қолданылады.
Бұрыш патч технологиясыкаучук желімін, бұрыш пастасын жəне ұн негізін дайындау
процестерінен тұрады.
Бу жейдесі мен араластырғышы бар реактор резеңке Желімді бензинде резеңке, канифоль
жəне антиоксидантты еріту арқылы дайындайды. Бұрыш пастасы бөлек дайындалады. Ол үшін
11% капсикумның қалың сығындысын балқытылған жəне 40-50 ° C температураға дейін
салқындатылған ланолиннің бір бөлігімен араластырыңыз, белладонна сығындысы қалың 0,3%
жəне 0,3% арника тұнбаларын қосыңыз. Бұрыш пастасы резеңке желімге енгізіліп, 30 минут
араластырылады. бұрыш пастасы мен резеңке желімі бар реакторға бензиндегі Розин ерітіндісі
қосылып, 60 минут араластырылады.
Ұн негізін дайындау үшін бидай ұны қыздырылған ланолинмен, вазелин майымен жəне
бензиндегі Розин ерітіндісімен араласады. Мадаполамнан, миткалдан немесе каликодан жасалған
мата таспасы осы негізмен праймерленеді, содан кейін USPL-l қондырғысына бұрыш
лейкомассасы қолданылады. Кептіру камерасындағы таспаның қозғалысының негізі-кохлеарлық
траектория. Кептіргіш компам, кішкентай жəне технологиялық циклде үш аймақ бар. Алғашқы екі
аймақта қыздырылған ауа қолданылады(сəйкесінше 35-40 ос жəне 65-75 ос, кенептің қозғалыс
жылдамдығы 0,8-1 м / с). Үшінші аймақта патч салқындатылады. Таспаның ұзындығы - 250-300 м.
сылақ массасын кептірудің жалпы ұзақтығы - 60 мин.кез-келген субакутты материалдарды (қағаз,
тоқыма емес материалдар) пайдалануға мүмкіндік беретін камералық ілмекті кептіру қондырғысы
одан да перспективалы. 1 патчты массасы бар қозғалмалы таспа 3 тірек роликтерінің көмегімен 4
кептіру блоктарынан өтіп, 2 газ тарату кассеталары арқылы қыздырылған ауамен жылытылады.
Бу-ауа қоспасы бензинді қалпына келтіру үшін адсорберге түседі.
"Салипод" (Emplas.trum adhaesivum ad clavos «Salipodum»). Жабысқақ сылақтың құрамына
салицил қышқылы мен күкірт кіреді.
Ол целлофанмен қорғалған 6 х 10 см жəне 2 х 10 см тікбұрышты мата жолақтары түрінде қол
жетімді.
"Феракрил" гемостатикалық патч (Emplastrum haemostaticum "Feracrylum" феракрил
ерітіндісіне малынған дəке қабаттарынан тұратын тығыздағышы бар жабысқақ патч таспасының
түріне ие. Феракрил-полиакрил қышқылының толық емес безді тұзы, ол қан ақуыздарымен тромб
түзуге қабілетті.
Қыша сылақтары
Қыша сылақтары (Sinapismata) - қалыңдығы 0,3-0,55 ММ майсыз қыша тұқымының
ұнтағымен қапталған, өлшемі 8 х 12,5 см тікбұрышты қағаз парақтары түрінде шығарылатын
резеңке Пластырдың бір түрі.
Қыша сылақтарының құрамына мыналар кіреді: 98,0 бөліктен тұратын қыша ұнтағы;
100,0 бөліктен тұратын массаны алғанға дейін табиғи резеңке; б-70 100 бөліктен тұратын
авиациялық бензин; қағаз.
Олар алаңдататын қабынуға қарсы агент ретінде қолданылады.
Майсыз қыша тұқымының ұнтағы үшін шикізат-сарептикалық (Semina sinapis junceae) жəне
қара (Ѕемипа Sinapis nigrae) қыша тұқымдары, олардың құрамында мирозин ферментінің
глюкозаға, калийге əсер ететін синигрин гликозиді бар.гидросульфат жəне қыша эфир майы
(аллилизотиоцианат). Эфир майы терінің қатты тітіркенуін жəне гиперемиясын тудырады.
Қабықты құлатқаннан (алып тастағаннан) кейін тұқымдар ұсақталады жəне олардан майлы май
гидравликалық престерде сығылады. Торттан алынған майлы майдың қалдықтары Сокслет типті
аппараттардан алынады. Майлы майдың болуы қыша сылақтарының сапасына теріс əсер етеді-
терапевтік əсер баяулайды жəне сақтау кезінде олардың беріктігі төмендейді (қыша ұнтағы күйіп,
қағаздан қабыршақтанады).
Қыша сылақтарын өндіру. Технологиялық процесс 5 кезеңнен тұрады:
Резеңке желімді дайындау
↓
Қыша массасын дайындау
↓
массаны қағазға жағу, кептіру, орамды кесу жəне қыша сылақтарын аяққа салу
↓
Орау
↓
Бензинді қалпына келтіру
Алдымен резеңке желім дайындалады. Ол үшін 24-36 сағат бойы буға пісірілген жəне
кесектерге кесілген резеңке желім араластырғышқа салынып, бензин қосылып, 30-40 минутқа

қалақ араластырғыш қосылады.содан кейін масса сүзіледі. Алынған желім (бензиндегі каучуктың
1,352% ерітіндісі) - бензин ұшып бара жатқанда желе тəрізді массаға оңай айналатын қалың,
отырықшы масса.
Қыша массасын дайындау. Қыша массасы - 1:1-1,1: 1 қатынасында резеңке желім мен қыша
ұнтағының қоспасы. Торттағы эфир майының мөлшері кем дегенде 1,11 % болуы керек .
Резеңке желім араластырғышқа салынып, еленген (ірі бөлшектер мен бөгде қоспалар алынып
тасталады) қыша ұнтағы қосылып, біртекті масса алынғанша араластырылады. Сорғымен дайын
қыша массасы жайылатын ванна бөлмесімен бірге беріледі.
Тарату, кептіру жəне кесу процесі үздіксіз қондырғыда жүзеге асырылады. Орамға оралған
қағаз үстел плитасы мен ванна арасындағы алшақтықтан өтеді. Жуынатын бөлменің астынан өтіп,
жоғарыдан қағаз қалыңдығы 0,3-0,5 мм қыша массасының қабатымен жабылады, содан кейін
кептіру камерасына түседі (кептіру уақыты 45 мин, ауа температурасы 80ОС). Камерада пайда
болған бу-ауа қоспасы бензинмен біртіндеп сорылады
жəне бензинді қалпына келтіруге беріледі.
Кептірілген лента жапырақ кескіш машинада 75 х 76 х 90 см парақтарға кесіледі, олар 24
сағат бойы салқындатылады, содан кейін парақтар жеке қыша сылақтарына кесіліп,
қабылданбайды.
Қыша сылақтары 10 дана пакеттерге салынған. əрбір оныншы қыша сылағының бір жағында
қолдану əдісі туралы жазба бар.
Пакеттер 600 дана пакеттерге салынып, құрғақ жерде сақталады. Сақтау мерзімі 8 ай. Болуы
ылғал 
синигриннің 
гидролизін 
тудырады, 
ал 
қыша 
сылақтары 
белсенділігін
жоғалтады.
Дайын өнімді стандарттау аллилизотиоцианаттың сандық құрамы бойынша жүргізіледі,
қыша сылақтарында (100,см2) ол 0,0119 Г кем болмауы тиіс, 37 ос температурада 5-10 с суға
батырылған жəне қолдың терісіне мықтап жағылған қыша сылағы 5 минуттан кешіктірмей терінің
қатты жануы мен қызаруын тудыруы тиіс.
Қазіргі уақытта "қыша қапшығы" да шығарылады, ол екі немесе бір жағында
ылғалданбайтын кеуекті қағаздан жəне екінші жағында полимермен қапталған қағаздан жасалған
термиялық дəнекерленген пакет. Сөмке қыша қоспасымен толтырылған. Қыша пакеті 11х10 см
өлшемде шығарылады жəне төрт бірдей пакетке бөлінеді. Əр пакет қыша қоспасымен біркелкі
толтырылған.
Тері желімдері немесе сұйық Пластыр
Тері желімдері немесе сұйық Пластыр (Emplastra liquida) - бұл тұтқыр сұйықтықтар, олар
Ұшпа еріткіш буланғаннан кейін серпімді, жабысқақ, берік пленка қалдырады. Олар көбінесе
эпидермиялық жəне эндерматикалық Пластыр ретінде қолданылады. Олардағы патч пленкасы
органикалық еріткіштердегі (эфир, этанол, ацетон, аз хлороформ, диметиДНормамид) канифоль,
нитроклетчатка (коллодий түрінде), перхлорвинил жəне формальдегид шайырларының
ерітінділерін кептіру кезінде пленка түзілуіне байланысты түзіледі. Пленкаға икемділік беру үшін
өсімдік майлары, линетол, дибутиДНталат, триацетин, цетил спирті желімдердің құрамына
енгізіледі. Сұйық Пластыр бөтелкелерде жəне бүріккіш қаптамада шығарылады. Олар
гинекология, Дерматология жəне хирургияда стационарлық жəне амбулаториялық емдеуде
стерильді таңғыш материал ретінде кеңінен қолданылады.
Желімдер шартты түрде коллодий желімдеріне бөлінеді, оларға коллодий,
серпімді коллодий, каллус сұйықтығы, Новиков сұйықтығы, коллапласт жəне микропласт жəне
шайырлар - клеол, фурапласт, BF-6 желімі, церигель жатады.
Коллодий (Collodium). Препарат мыналардан тұрады: коллоксилин 4,0 бөлік; этил спирті 96%
20,0 бөлік; медициналық эфир. 76,0 бөлік. Бұл түссіз немесе сəл сарғыш түсті, мөлдір немесе сəл
опалесцентті, эфир иісі бар сироп тəрізді сұйықтық. Құрамында 4% коллоксилин бар.
Ол тері бетіндегі хирургиялық таңғыштарды бекіту жəне ұсақ жаралар мен абразияларды
жабу үшін қолданылады.
Коллодия дайындау. Алкогольдің қажетті мөлшері реакторға өлшенеді. Коллоксилинді
Мұқият ұнтақтайды, өйткені бұл жарылғыш зат (целлюлоза моно - жəне динитроклетчаткасының
қоспасы), өлшеніп, реакторға салынып, оны спиртпен сулайды, қалған алкоголь мен эфирдің
өлшенген мөлшері қосылады. Коллоксилин толығымен ерігенше жақсы жабық реакторда
қалдырыңыз.
Коллоксилин жарылғыш зат болғандықтан, ол көбінесе қауіпсіз су желе түрінде
тасымалданады. Патчты дайындау кезінде желе суын этанолменесыстырады жəне нəтижесінде
пайда болған коллоксилин спирті эфирде ериді. Коллодий 5 жəне 15 мл бөтелкелерде қол жетімді,
ол теріге хирургиялық таңғыштарды бекіту жəне ұсақ жаралар мен абразияларды жабу үшін
қолданылады.
Дайын өнімнің сапасын бақылау тазалыққа жүргізіледі. Ол үшін 5 мл препаратқа 20 мл су
қосылады, шайқалады жəне алынған тұнбадан сүзіледі. Сүзгі керек
бейтарап реакцияға ие болыңыз. Құрғақ қалдық 3,8-ден болуы керек . 4,2% дейін.
Серпімді Коллодий (Collodiйm elasticйm) - Пластификатор ретінде 3% кастор майы қосылған
коллодий.
Каллус сұйықтығы (Liquor ad clavos) құрамында: салицил қышқылы 1 бөлік; 96% этанол 1
бөлік; коллодия 8 бөлік; алмас жасыл 0,01 бөлік.
Новиков сұйықтығында (Liquor Novicovi) 2 бөліктен тұратын танин бар; Алмаз жасыл 0,2

бөлік; 96% этанол 0,2 бөлік; кастор майы 0,5 бөлік жəне коллодия 20 бөлік.
Ол абразиялар мен жарықтарды емдеу үшін қолданылады.
Əдебиет, сонымен қатар электронды ресурстар:

жүктеу/скачать 4.65 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: