Кодексіне түсіндірме жалпы және Ерекше бөліктер алматы «жеті жарғЫ» 2015
жүктеу/скачать 7.26 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Түзеу жумыстарын орындауга кедергі келтіретін мән-жайлар туындаган жагдайларда, қылмыстық теріс қылық үшін тагайындалган жазаның орындалмаган бөлігі - осы
- Кодекстің43және45-баптарыныңережелеріескерілеотырып, бірайлықесептіккөрсеткіш үшін қогамдық жумыстардың бір сагаты есебімен қогамдық жумыстарга тартуга не төрт айлық
| 42-
6 а п. Түзеу жүмыстары 1. Түзеу жумыстары дегеніміз - соттапған адамның жалақысынан Қазақстан Республи- касының заңнамасында белгіленген және қылмыстық қуқық бузуиіылық жасалган кезде қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің белгілі бір санына сәйкес келетін мөлшерде мемлекет кірісіне ақша өндіріп ала отырып, оны негізгі жумыс орны бойынша еңбекке тарту және ол сотталган адамның жалақысының (ақшалай үлесінің) жиырмадан қырық пайызга дейінгісін ай сайын мемлекет кірісіне аударып отыру арқылы орындалады. Түзеу жумыстары қылмыстық теріс қылықтар үшін - айлық есептік көрсеткіштің жиыр- ма бестен бес жүзге дейінгі шегінде, қылмыстар үшін айлық есептік көрсеткіштің бес жүзден он мыңга дейінгі шегінде белгіленеді. 2. Еңбекке қабілетсіз деп танылган, турақты жумысы жоқ немесе өндірістен қол үзіп оқу орындарында оқитын адамдарга түзеу жумыстары тагайындала алмайды. 3. Түзеу жумыстарын орындауга кедергі келтіретін мән-жайлар туындаган жагдайларда, қылмыстық теріс қылық үшін тагайындалган жазаның орындалмаган бөлігі - осы Кодекстің43және45-баптарыныңережелеріескерілеотырып, бірайлықесептіккөрсеткіш үшін қогамдық жумыстардың бір сагаты есебімен қогамдық жумыстарга тартуга не төрт айлық есептік көрсеткіш үшін бір тәулікке қамаққа алу есебімен қамаққа алуга, ал қылмыс үшін тагайындалган жазаның орындалмаган бөлігі осы Кодекстің 46-бабының ережелері ескеріле отырып, төрт айлық есептік көрсеткіш үшін бас бостандыгынан айырудың бір күні есебімен бас бостандыгынан айыруга ауыстырылады. Түзеу жүмысы сотталған адамды мәжбүрлеп еңбекке тартаотырып, үкімде көрсетілген мерзімде оның ай сайынғы табысының бір бөлегін мемлекет пайдасына үстауды біл- діретін қылмыстық жазаның бір түрі болып табылады. Бүл жазаның тек негізгі түрі ретінде Қылмыстық кодекстің Ерекше бөлімінің санкцияларында арнаулы көрсетілген реттерде ғана қолданылады. Түзеу жүмысына сотталған адам бас бостандығынан айырылмайды, отбасынан, еңбек үжымынан бөлінбейді, өзінің жүмысын, қызметін сотталғанға дейін еңбек еткен үжымында жалғастыра береді. Оның түзелуі осы өзі істеген еңбек үжымы шеңберінде, қоғамнан оқшауланбай жүзеге асырылады. Мүның өзі сотталған адамға еңбек ұжымы әкімшілігінің, отбасы мүшелерінің, жакындарының бақылау жүргізуіне толық мүмкіндік береді. Сонымен бірге түзеу жүмысы бас бостандығынан айыру жазасы сияқты сотталған адамға белгілі бір дәрежеде жазалау ыкпалы аркылы да әсер етеді. Түзеу жүмысы тағайындалган сотталған адамның түзелуі міндетті түрде қоғамға пай- далы еңбекке қатыстырыла отырып, бұрынғы немесе басқа үйымда жүзеге асырылады. Жазаны өтеу мерзімінде сотталған адамның еңбегі мэжбүрлі сипатқа ие болады. Жаза өтеу мерзімінде оның жалақысының белгілі бір бөлігі мемлекет пайдасына өндіріледі. Түзеу жүмысы, жазасын өтеу мерзімі жеңілдіктер мен жалақыға қосымша алуға негіз болмайды. Бұл жазаға сотталған адамдар өз бетінше жүмыстан кетіп қалуға қақысы жоқ. Мүндай ретте жұмыстан босану үшін жазаның орындалуын іске асыратын - қылмыстық орындау инспекциясының келісімі кажет. Қазақстан Республикасының жаңа Қылмыстық кодексі бойынша түзеу жұмыстары адамның жұмыс орны бойынша гана отеледі. Түзеу жүмысын жүмыс орнында өтеу деген сөз сотталған адам бүрынгы сотталганга дейін лауазымында немесе кэсібімен шұғылдана беруге болады деген магынаны 163 білдірмей- ді. Егер қылмыс лауазымды жағдайына немесе кәсіби қызметіне байланысты жасалған болса, онда сотталған адам басқа жүмысқа немесе басқа жүмыс орнына ауыстырылуы мүмкін. Бірақ үкім сотталған адамның жүмыс орнында өтелуі тиіс. Қылмыстык кодекстің 42-бабының 1-бөлігіне сәйкес: 1. Түзеу жүмыстары дегеніміз - сотталган адамның жалақысынан Қазақстан Рес- публикасының заңнамасында белгіленген жэне қылмыстық қүқық бұзушылық жасалган кезде қолданыста болатын айлық есептік көрсеткіштің белгілі бір санына сэйкес келетін мөлшерде мемлекет кірісіне ақша өндіріп, оны негізгі жұмыс орны бойынша еңбекке тарту және ол сотталган адамның жалакысының (ақшалай үлесінің) жиырмадан кырық пайызга дейінгісін ай сайын мемлекет кірісіне аударып отыру арқылы орындалады. Түзеу жүмыстары қылмыстық теріс қылықтар үшін - айлық есептік көрсеткіштің жиырма бес- тен бес жүзге дейінгі шегінде, қылмыстар үшін айлық есептік көрсеткіштің бес жүзден он мыңга дейінгі шегінде белгіленеді. 2. Еңбекке қабілетсіз деп танылған, тұрақты жүмысы жоқ немесе өндірістен қол үзіп оқу орындарында оқитын адамдарға түзеу жұмыстары тагайындала алмайды. Бүрынгы 1997 жылғы Қылмыстық кодексте түзеу жүмыстары екі айдан екі жылга дейінгі мерзімге белгіленеді жэне сотталган адамның ай сайынғы табысынан 20 пайыз- дан 40 пайызга дейінгісі мемлекет кірісіне ұсталады деп көрсетілген. Жаңа Кодексте мүндай мерзім көрсетілмеген. Жаңа Кодекс бойынша еңбекке жарамсыз деп танылган, түрақты жүмысы жок немесе оку орнында өндірістен кол үзіп оқитын адамдарға түзеу жүмыстарын тағайындауга бол- майды. Мүндай адамдарга, егер осы Кодекстің Ерекше бөліміндегі тиісті баптың санк- циясымен айыппүл түрінде жаза көзделмеген болса, бір ай түзеу жүмысы үшін заңмен белгіленген бір айлық есепті көрсеткішке тең айыппүл сомасының есебінен сот түзеу жүмыстарының орнына айыппүл тагайындауы мүмкін. Егер аталған мэн-жайлар жазаны отеу кезінде пайда болса, сот түзеу жұмыстарын айыппұл салумен де ауыстыра алады. Жаңа Қылмыстық кодексте түзеу жүмыстарына сотталган адамның жазасын өтеуден әдейі бүлтарганы үшін жауаптылық белгіленген. Түзеу жүмыстарын орындауға кедергі келтіретін мән-жайлар туындаган жағдайларда, қылмыстык теріс кылық үшін тагайындалған жазаның орындалмаған бөлігі - осы Кодекстің43және45-баптарыныңережелеріескерілеотырып,бірайлықесептіккөрсеткіш үшін қоғамдык жүмыстардың бір сагаты есебімен қогамдык жүмыстарға тартуға не төрт айлық есептік көрсеткіш үшін бір тәулікке камаққа алу есебімен камаққа алуга, ал қылмыс үшін тағайындалган жазаның орындалмаған болігі осы Кодекстің 46-бабының ережелері ескеріле отырып, төрт айлык есептік көрсеткіш үшін бас бостандыгынан айырудың бір күні есебімен бас бостандыгынан айыруга ауыстырылады (ҚК-тің 42-бабы, 3-бөлігі). Мұндай жагдайда сот түзеу жұмыстарының өтелмеген мерзімін нақ сол мерзімге бас бостандыгын шектеу алу немесе бас бостандыгынан айыру түрінде жазалауга ауыстыра алады. Қылмыстык орындау заңы бойынша: 1) сотталган адамга инспекцияның жүмысқа кірі- су туралы берген ескертпесінен 15 күн өтіп кетсе; 2) инспекцияга жазбаша ескертпеден кейін себепсіз жағдайлармен келмесе; 3) белгіленген міндеттерді жэне тыйым салынган әрекеттерді жазбаша ескертуден кейін бүзса; 4) бүрыні ы ескертуге карамастан тагы да жұмысқа мас күйінде келсе немесе жұмыска мүлдем келмей калса; 5) сотталған адам түзеу жұмысын өтеуден бас тарту максатында бой тасалап қалса, олар әдейі жалтарған деп саналады. Түзеу жүмыстары түріндегі жазаны орындау қылмыстық орындау инспекцияларына жүктелген. Оны орындаудың тэртібі Қазақстан Республикасының Қылмыстык-аткару ко- дексімен реттеледі. жүктеу/скачать 7.26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|