Булгакова Д. А. Мемлекет жəне қҰҚЫҚ теориясы
жүктеу/скачать 0.85 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2. Құқық нормаларын қолданудың түсінігі, белгілері жəне кезеңдері.
| 25 тақырып.
ҚҰҚЫҚТЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ 1. Құқықты жүзеге асырудың түсінігі жəне нысандары. 2. Құқық нормаларын қолданудың түсінігі, белгілері жəне ке- зеңдері. 3. Заңды коллизиялар. 4. Құқықтағы олқылықтар. 5. Құқықтық нормаларды қолдану актілері. 1. Құқықты жүзеге асырудың түсінігі жəне нысандары. Құ- қықтық нормалар адамдардың санасы мен еркіне мақсатты түрде əсер ете отырып, оларды заңнамаға сəйкес жүріп-тұруға итерме- леу үшін қажет. Қоғамдық қатынастардың қатысушыларының жүріс-тұрыстары арқылы кез-келген заңшығарушы қалайтын нə- тижелерге жетуге болады. Құқықтық нормаларды жүзеге асыру – құқықтық нормалардың ережелері көрініс тапқан адамдардың жүріс-тұрысы, олардың құ- қықтарды жүзеге асыру мен заңды міндеттерді орындаумен байла- нысты тəжірибелік қызметі. Субъектілердің əрекеттерінің сипатына қарай құқықты жүзеге асырудың төрт нысанын бөліп қарасты- рады: 1) сақтау – қолданыстағы құқықпен тыйым салынған əрекет- терден бас тарту; 2) орындау – оң мазмұнды заңды міндеттерді орындауға байла- нысты белсенді əрекеттерді жүзеге асыру; 3) пайдалану – олар арқылы тұлғаның өз мүддесін қанағат- тандырылатын субъективтік құқықтарды жүзеге асыру; 4) қолдану – құзіретті органдардың нақты бір заңды істі шешуге байланысты биліктік қызметі, нəтижесінде сəйкес жеке акт қабылданады. 2. Құқық нормаларын қолданудың түсінігі, белгілері жəне кезеңдері. Құқықты қолдану – бұл құқықты жүзеге асырудың ерекше нысаны. Ол субъектілердің билік органдарының көмегінсіз өз құқықтары мен міндеттерін жүзеге асыра алмауы жағдайында қажет. Қолдану мына белгілермен сипатталады: - құқықты тек осыған өкілетті құзіретті органдар ғана қол- данады; - биліктік сипатқа ие; - іс жүргізушілік нысанда жүзеге асырылады, - сəйкес жеке, биліктік (құқыққолданушы) актіні қолданумен байланысты; - үш кезеңнен құралады: 1) істің іс жүзіндегі негізін анықтау; бұл кезде іс бойынша объективтік шындық анықталып, барлық заңды маңызы бар ақпараттарды жинау жүзеге асырылады; 2) істің заңды негізін анықтау; бұл кезде құқыққолданушы осы қоғамдық қатынасты реттейтін құқықтың саласын, институтын жəне нормасын таңдайды; 3) істі шешу; бұл кезде құқық нормасының негізінде ресми мағынадағы биліктік сипаттағы жеке акт қабылданады. Шешім қабылдау қорытынды əрі негізгі кезең болып табылады. Бұдан кейін шешім орындалуы жəне нақты қоғамдық қатынас іс жүзінде реттелуі тиіс. жүктеу/скачать 0.85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|