Педагогика теориясы
Педагогикалық үдерістің заңдылықтары
жүктеу/скачать 0.77 Mb.
|
| 2. Педагогикалық үдерістің заңдылықтары
Заңдылықтар объективті, қажетті, маңызды, қайталанатын байланыстарды көрсететінін еске түсірейік. Арнайы зерттеу жүргізілмесе де, педагогикалық процесс сияқты күрделі, үлкен және динамикалық жүйеде әртүрлі байланыстар мен тәуелділіктердің көп саны көрінеді деп қорытынды жасауға болады. Мұндай жүйелер ондаған заңдылықтармен сипатталмайды. Педагогикалық үдерістің жалпы заңдылықтарының ішінде мыналар ерекшеленеді: 1. Педагогикалық үдеріс динамикасының заңдылығы. Барлық кейінгі өзгерістердің шамасы алдыңғы қадамдағы өзгерістердің шамасына байланысты. Бұл педагогикалық процестің мұғалімдер мен тәрбиешілер арасындағы дамып келе жатқан өзара әрекеттестік ретінде бірте-бірте, «кезеңдік» сипатқа ие екендігін білдіреді; аралық жетістіктер неғұрлым жоғары болса, соңғы нәтиже соғұрлым жоғары болады. Заң әрекетінің салдары әр қадам сайын көрінеді – аралық нәтижелер жоғары болған оқушының жалпы жетістіктері жоғары болады. 2. Педагогикалық үдерістегі тұлғаның даму заңдылығы. Тұлға дамуының қарқыны мен қол жеткізілген деңгейі мыналарға байланысты: 1) тұқым қуалаушылық; 2) тәрбие мен оқу ортасы; 3) оқу-тәрбие қызметіне кіріктірілуі; 4) қолданылатын педагогикалық ықпал ету құралдары мен методтарына. 3. Оқу-тәрбие үдерісін басқарудың заңдылығы. Педагогикалық әсер етудің тиімділігі мыналарға байланысты: 1) оқушылар мен мұғалімдер арасындағы кері байланыстың қарқындылығына; 2) тәрбиешілерге жасалатын түзету әрекеттерінің көлемі, сипаты және негізділігі. 4. Ынталандырудың заңдылығы. Педагогикалық үдерістің өнімділігі мыналарға байланысты: 1) оқу-тәрбие қызметінің ішкі ынталандырулардың (мотивтердің) әрекетіне; 2) сыртқы (әлеуметтік, педагогикалық, моральдық, материалдық және басқа) ынталандырулардың қарқындылығы, сипаты және уақтылылығы. 5. Педагогикалық үдерісте сенсорлық, логикалық және практикалық бірліктің заңдылығы. Оқу-тәрбие процесінің тиімділігі мыналарға байланысты: 1) сенсорлық қабылдаудың қарқындылығы мен сапасына; 2) қабылдауды логикалық тұрғыдан түсіну; 3) ұғынғанын іс жүзінде қолдану. 6. Сыртқы (педагогикалық) және ішкі (танымдық) іс-әрекеттердің бірлік үлгісі. Педагогикалық үдерістің тиімділігі мыналарға байланысты: 1) педагогикалық қызметтің сапасына; 2) оқушылардың өзіндік оқу-тәрбие іс-әрекетінің сапасы. 7. Педагогикалық үдерістің шарттылығының заңдылығы. Оқу-тәрбие процесінің барысы мен нәтижесі мыналарға байланысты: 1) қоғам мен жеке тұлғаның қажеттіліктеріне; 2) қоғамның мүмкіндіктері (материалдық-техникалық, экономикалық және басқалары); 3) процестің жағдайлары (моральдық-психологиялық, санитарлық-гигиеналық, эстетикалық және басқалар). жүктеу/скачать 0.77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|