ПӘні бойынша 050607 – биология мамандығының студенттері үшін обсөЖ ТАПСЫРМАЛАРының

Қолданылған әдебиеттер тізімі.

Негізгі:

1.А.К.Бродский. Жалпы экологияның қысқаша курсы. Оқу құралы. Алматы, Ғылым.1997ж.

2.Е.Мамбетказиев. Қ.Сыбанбеков. Табиғат қорғау. Оқу құралы. Аматы Қайнар.1990ж.

3. Жамалбеков Е. Ү., Білдебаев Р. М. Жалпы топырақтану және топырақ географиясы мен экологиясы. А. Қазақ университеті 2001 ж.

4.А.Б.Бигалиев, Е.У.Джамалбеков. Қазақстан топырақ экологиясы. Алматы. 1998ж.

5.Г.К. Сагимбаев. Экология и экономика. Алматы. 1997ж.

6.И.А.Шилов. Экология. Москва. Высшая школа. 2000ж.

7. А.А.Грелова. Экология. Москва. 1997ж.

8.В.И.Фурсов.Экологические проблемы окружающей среды. Алматы. 1991ж.

9.Ю.М.Одум. Экология в 2-х томах. Москва. Мир, 1986ж.

10.В.А.Радкевич. Экология. Минск. Высшая школа.1997ж.

Қосымша:

2.А.С.Бейсенова, Ж.Б.Шілдебаева, Г.З.Сауытбаева, Экология. Алматы. Ғылым. 2001ж.

3. А.К.Саданов, З.С.Сванбаева. Экология. Алматы.1999ж.

4. В.А.Алексеенко. Экологическая геохимия. Учебник. М. Логос. 2000ж.

5. Ф.И.Гиренок. Экология. Цивилизация. Ноосфера. М. 1987ж.

6.М.И.Будько. Глобальная экология. М. Мисль. 1997ж.

7.Л. А.Муравей. Экология и безопасность жизнедеятельности. М. ЮНИТИ, 2000ж.

8.Э.В. Гирусов. Экология и экономика природопользования. М. ЮНИТИ, 1998ж.

9. Г.С.Оспанова, Г.Т. Бозшатаева.Экология.Алматы .Экономика.2002ж.

Бірінші аралық бақылау

1.Экологиялық білімдердің қалыптасуының қысқаша тарихи очеркі.

2. Экологиялық биологияның негізгі бөлімдері.

3. Экология пәндердің осы күнгі классификациясы.

. “Экология” терминін гылымға 1866 жылы неміс ғалымы Э.Геккель енгізді. Грек тілінен аударғанда ол үй туралы ғылым деген мағынаны береді. Оның түсініктемесі бойынша “Экология”-деп біз табиғат экономикасына қатысты барлық білімдерді – жануарлардың оны қоршаған органикалық және бейорганикалық ортамен , әсіресе, өзімен тікелей немесе жанама қатынаста болатын жануарлармен және өсімдіктермен өзара ынтымақтастық немесе қастастық, жаулық әрекеттерінің бүкіл жиынтығын зерттеуді түсінеміз”.

Қазіргі кезеңде экология кең, әлі толық қалыптасып бітпеген іргелі және қолданбалы пәндер комплексіне айналып отыр. Оны Н.Ф. Реймерс (1992ж) “Үлкен экология” деп атады. (1-сурет).

Н.Ф. Реймерс: “Қазіргі жағдайда экология қазіргі заманғы кең мағынада алғанда биоэкологияның шеңберінен шықты. Ол қоғамдық маңызы мен ішкі мазмұны бойынша жер туралы физика-математикалық, химия-биологиялық және қоғамдық ғылымдар цикліне тең келетін білімдер цикліне айналады”-деп есептейді.

Н.А.Воронков: Қазіргі заманғы экологияны ағзалардың, соның ішінде адамның қоршаған ортамен өзара қатынасын, адамзат қоғамының қоршаған ортаға әсерінің шекті дәрежесін, осы әсерлерді кеміту немесе оларды толық нейтралдау мүмкіндіктер және олардың ауқымын анықтай отырып, зерттеулермен айналысатын ғылым ретінде қарастыру қажет дейді.

Стратегиялық тұрғыдан алғанда экология адамзаттың өзінің тіршілігін сақтауы және экологияның дағдарыстан шығуы туралы ғылым.

Ф.Дре: “Экология болшақтың ғылымы, себебі адамның біздің планетамызда өмір сүруінің өзі оның прогресімен анықталуы мүмкін”-дейді. Олай болса, қазіргі заманғы экология тек жеке ғылым ретінде ғана қарастырылып қоймай , ол дүниге көзқарасқа, адамзаттың тіршілігін сақтауы туралы ғылымға айналып отыр.

Жалпы алғанда экологияның негізгі міндеті студенттерде қоғам мен табиғаттың қарым-қатынасын оптимизациялаудың негізі ретінде табиғи және техногенді процестерге жүйелік көзқарасты қалыптастыру болып табылады.

Білімнің барлық салалары сияқты экология да бірқалыпты емес, бірақ үздіксіз дамиды.

Жануар мен өсімдіктердің таралу сипаты, өмір салты, қоршаған ортамен байланысы туралы мәліметтердің жиналуы адамның табиғатты терең меңгеруінен басталды. Ертедегі философтардың еңбектерінде бұл мәліметтерді қорытындылау мен жүйеге келтіруге алғашқы қадамдар жасала бастады. Аристотель (384-322 ж.б. э.д.) жануарлардың 500-ден астам түрлерінің мінез құлқын сипаттап жазды. Аристотельдің шәкірті, ботаниканың әкесі Теофраст (б.э.д. 372-287 ж.) әр түрлі жағдайдағы өсімдіктердің ерекшеліктері, олардың пішіні мен өсуінің топырақ пен ауа – райына тәуелділігі туралы мәліметтер келтірді.

1-апта

ОБСӨЖ№2

(2 балл)

ОБСӨЖ тақырыбы Қолдағы экологиялық ортаның ерекшелігі.
ОБСӨЖ жоспары

1. Қазақстан ғалымдарының экобиология ғылымын дамытуға қосқан үлесі.

2.Қоршаған ортаны қорғау мен табиғатты ұтымды пайдалану салаларындағы жаңа көзқарастар мен жаңа техиологиялардың бағыты және олардың іске асырылуы.