«Түзелетін брак» және «Түзелмейтін брак» терминдеріне /п.49, 50/

Бракты түзелетін және түзелмейтін жатқызу бірнеше факторларға байланысты болады, мысалы, қолданған өнімді дайындау технологиясынан, бракты жөндеуге кеткен қаржы көлемінен және т.б.

Өнімнің кейбір түрлері көлеміне, түрлеріне және жіберілетін ауытқулар мәніне байланысты сорттарға бөлінеді. Сонымен бірге бірдей жетіспеушіліктер оның ақаулары болып саналады да жоғарылау сыртқа жатқызылады және жіберілетін ауытқуларға жатып кішілеу-жоғары сортқа жатқызылады.

Мұндай жағдайларда өнім сорты алдын-ала жоспарланбайды, керісінше оның дайындалуы аяқталғаннан кейін бекітіледі, ең бастасы, ол өндірістің технологиялық үрдісінің сапасына байланысты болады. Мысалы, мұндай жолмен эмальданған ыдыстың сортын бекітеді. Мұндай жағдайларда әр сорттағы өнім дайындаушы кәсіпорынның жұмысының сапасын сорттану коэффициенті көмегімен бағалау тиімдірек. Басқа жағдайларда белгілі-бір өнім сортының шығарылуы кәсіпорынмен алдын-алажоапарланады. Бұл кезде ішкі және сыртқы нарықтық қажеттілігімени ескеріледі.

Жоспараланатын сорттар, өнімнің белгілі түрлерінің маркаларына және кластарына амалды түрде кей кезде біртекті өнімнің параметрлік қатарларын құрайды.