Почвоведение и агрохимия
Почвоведение и агрохимия, №4, 2020
жүктеу/скачать 4.83 Mb. Pdf көрінісі
|
|
Почвоведение и агрохимия, №4, 2020 Сурет 7 – Топырақтағы pH мәнінің салыстырмалы көрсеткіштері Зерттелген топырақ кесінділері жоғарыдан төменгі қабаттарға қараи барлық микроэлементтердің мөлшері азаяды. Мырыш, марганец және темір- дің мөлшері литосферадағы Кларктан жоғары болды, ал мыс керісінше төмен. Топырақ олар қалыптасқан топырақ тү- зуші жыныстардың элементтік құра- мын иелене алады (кесте 1). Грануло- метрлік құрамы бои ынша зерттелген топырақ кескіндері бір-бірінен аи тар- лықтаи ерекшеленбеді (кесте 2). ҚОРЫТЫНДЫ Жүргізілген зерттеулер нәтиже- сінде Кеген асуы мен Теріскеи Алатауы топырағы жамылғысының қазіргі жағ- даи ына баға берілді. Кеген асуы мен Теріскеи Алатауы топырақтарының морфологиялық, химиялық, физикалық және физика-химиялық қасиеттері зерттелді. 1.Топырақтың келесі типтері анықталды: 1) Таулы-дала зонасындағы әлсіз сілтілі қара топырақ (Кеген асуы); 2) Таулы-дала зонасындағы оңтүстік қара топырақ (Теріскеи Алатауы). 2. Зерттелген аумақтың топыра- ғындағы гумустың мөлшері (0-10 см қабаты) жоғары қамтамасыз етілу санатына жатады (9,13 % деи ін). pН мәні бои ынша 2 кесіндідегі топырақта сілтілі, жоғарғы қабаттары әлсіз сілтілі, ал төменгі қабаттарға қараи орта сілтілі және қатты сілтілі, олар 7,1 ден 8,4 аралығында өзгереді. 3. Бірінші кесіндіде (Кеген асуы) қоректік заттардың мөлшері келесі аралықта өзгереді: азот 0,49 %-дан 0,05 %-ға деи ін; фосфор 0,21-ден 0,17 %-ға деи ін; калии 2,75-тен 2,33 %-ға деи ін. Ал Теріскеи Алатауы кесіндісінде: азот 0,54 %-дан 0,36 %-ға деи ін; фосфор 0,2-ден 0,15 %-ға деи ін; калии 3,37-ден 2,96 %-ға деи ін. NPK паи ызы төменгі қабаттарда төмендеи ді. Сондаи -ақ, екі кесіндіде де калии дің жоғары қамтамасыз етілуі сипатталады. Екінші кесінді - салыстырмалы түрде қоректік заттармен жоғары қамтамасыз етілген. 4. Кеген асуы және Теріскеи Алатауында 25 тен астам өсімдік түрлері анықталды. Олардың ішіндегі доминант түрлер: Artemisia glauca, Artemísia vulgaris, Festuca valesiaca, Dracocephalum integrifolium. Сонымен бірге, зерттеуде алынған нәтижелер бои ынша және осыған деи інгі жасалынған топырақ қарта- ларын паи далана отырып қаи та топы- рақ картасы сызылды. |