Дәріс № 30 Элементар бөлшектерді хаос теориясы тұрғысынан зерттеу

1. 
   Лептондар, адрондар.
   
2. 
   Кварктер.
   
3. 
   Күшті, электромагниттік, әлсіз, гравитациялық өзара әсерлесулер.
   
4. 
   Өзара әсерлесуді тасымалдаушылар.
   
5. 
   Қазіргі физиканың және астрофизиканың негізгі проблемалары туралы түсінік.
   

Белгілі көп таралған элементар бөлшектерден (протон, нейтрон, электрон) басқа атомдық процесстерге қатысатын басқа да бөлшектер бар: позитрон, нейтрино және антинейтрино, мезондар т.б..

Позитрон негізгі сипаттамалары электрон сияқты элементар бөлшек, бірақ та заряды оң электрон зарядына тең. Позитронды алғаш рет теориялық тұрғыдан электронға антибөлшек (антиэлектрон) ретінде болжаған Дирак болды. Электрон мен позитрон кездескенде олар жоғалып кетеді немесе фотон шығара отырып аннигиляцияланады, және де бұл процесс жартылай өткізгіштердегі электрондар мен кемтіктердің рекомбинациясына ұқсас.

Сондай-ақ, электрон сияқты жарты бүтін спинді барлық бөлшектер үшін антибөлшек болуы керек (антибөлшектерді де негізгі бөлшектер сияқты әріптермен белгілейді, бірақ та әріптің үстінде сызықша немесе толқын белгісін қою керек.). Осыған сәйкес, мысалы: антипротон және антинейтрон анықталған.

Паули 1932 жылы радиоактивтік -ыдырау кезінде энергияның сақталу заңының орындалуын түсіндіруде мынадай тұжырымдама жасады:, бұл ыдырау кезінде тағы да өзімен бірге энергияның біраз бөлігін алып кететін жеңіл бөлшек бөлінеді. Бұл бөлшекті Ферми нейтрино деп атады, себебі ол нейтронға ұқсас электр зарядына ие емес. Кейінірек тағайындалғандай, нейтриноның тыныштық массасы нөлге тең, оның (сол сияқты антинейтриноның да) спині жартыға тең (). Затқа өте тез жұтылып кету қасиетіне байланысты нейтрино бірден анықталған жоқ, тек 1956 жылы ғана тәжірибе негізінде тіркелген. Бұл тәжірибелерде тек қана нейтрино емес сондай-ақ антинейтринолар да анықталды. Сонымен қатар, протон мен нейтронның өзара түрленулері нәтижесінде де антинейтрино пайда болады.

Бөлшек ретінде нейтрон бос күйде орнықты емес. Ол ? жартылай ыдырау периодымен өздігінен протон мен электронға антинейтрино шығара отырып ыдырайды:

Қайтымды реакция да жүреді, протон антинейтриномен реакцияға түскенде нейтрон мен позитрон пайда болады:

Сонымен, екі ядролық бөлшектер – протон және нейтрон -өзара бір-біріне айнала алады.

1. 
   Лептондар, адрондар.
   
2. 
   Кварктер.
   
3. 
   Күшті, электромагниттік, әлсіз, гравитациялық өзара әсерлесулер.
   
4. 
   Өзара әсерлесуді тасымалдаушылар.
   
5. 
   Қазіргі физиканың және астрофизиканың негізгі проблемалары туралы түсінік.
   

1. 
   Жанабаев З.Ж., Жангунов О.Н., Бигожаев О.Д. Бейсызык физика бастамалары. Қазақ университеті. 2002 ж.
   
2. 
   Мукушев Б.А. Изучение основ синергетики в высшей школе. Семей 2009.
   
3. 
   Абдуллаев Ж. Физика курсы. Алматы: Білімі, 1994.
   
4. 
   Жұбанов М. Физиканың негізігі заңдары. Алматы: Мектеп, 1989.
   

1.Қозғалыс заңы. Траектория теңдеуі.

2. Жылдамдық пен үдеу радиус-вектордың уақыт бойынша туындылары.

3. Айналмалы қозғалыстың кинематикасының элементтері. Қисық сызықты қозғалыстағы жылдамдық пен үдеу. Бұрыштық жылдамдық пен бұрыштық үдеу.

1. 
   Материалық нүкте дегеніміз не?
   
2. 
   Орын ауыстыру, траектория, радиус вектор ұғымдары.
   
3. 
   Жылдамдық, үдеу
   
4. 
   Айналмалы қозғалыс кезіндегі жылдамдық пен үдеу
   

1. 
   Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.
   
2. 
   Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйегек келтіру керек.
   
3. 
   Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.
   

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

1. 
   Үйкеліс күштері.
   
2. 
   Инерциалды санақ жүйелері.
   
3. 
   Салыстырмалылықтың механикалық принципі.
   

1. 
   Бүкіл әлемдік тартылыс заңы.
   
2. 
   Серпімділік күштері. Гук заңы.
   
3. 
   Үйкеліс күштері.
   
4. 
   Инерциалды санақ жүйелері.
   
5. 
   Салыстырмалылықтың механикалық принципі.
   

1. 
   Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.
   
2. 
   Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйегек келтіру керек.
   
3. 
   Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.
   

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

Машықтану сабағының мазмұны:

1. 
   Механикалық жүйенің массалар центрі (инерция центрі) және оның қозғалыс заңы.
   
2. 
   Импульстің сақталу заңы.
   

1. 
   Импульстің сақталу заңы.
   
2. 
   Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.
   
3. 
   Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйегек келтіру керек.
   
4. 
   Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.
   

1. 
   Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.
   
2. 
   Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйегек келтіру керек.
   
3. 
   Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.
   

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

1. 
   Молекула - кинетикалық теорияның элементтері.
   
2. 
   Молекула-кинетикалық көзқарас тұрғысынан газдың қысымы.
   
3. 
   Идеал газ молекулаларының орташа кинетикалық энергиясы.
   
4. 
   Термодинамикалық параметрлер.
   
5. 
   Идеал газ заңдары. Идеал газ күйінің теңдеуі.
   
6. 
   Максвелл таралуы. Бөлшектердің жылулық қозғалысының жылдамдығы.
   
7. 
   Сыртқы потенциялық өрістегі бөлшектер үшін Больцман таралуы.
   
8. 
   Идеал газдың ішкі энергиясы. Идеал газдың жылу сыйымдылығының молекула-кинетикалық теориясы және оның шектелуі.
   

1. 
   Молекула - кинетикалық теорияның элементтері.
   
2. 
   Молекула-кинетикалық көзқарас тұрғысынан газдың қысымы.
   
3. 
   Идеал газ молекулаларының орташа кинетикалық энергиясы.
   
4. 
   Термодинамикалық параметрлер.
   
5. 
   Идеал газ заңдары. Идеал газ күйінің теңдеуі.
   
6. 
   Максвелл таралуы. Бөлшектердің жылулық қозғалысының жылдамдығы.
   
7. 
   Сыртқы потенциялық өрістегі бөлшектер үшін Больцман таралуы.
   
8. 
   Идеал газдың ішкі энергиясы. Идеал газдың жылу сыйымдылығының молекула-кинетикалық теориясы және оның шектелуі.
   

1.Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.

2.Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйегек келтіру керек.

3.Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

1. 
   Тұрақты электр тогы, ток күші, ток тығыздығы.
   
2. 
   Ом және Джоуль-Ленц заңдары.
   
3. 
   Кирхгоф ережелері
   

1. 
   Тұрақты электр тогы.
   
2. 
   Ток күші.
   
3. 
   Ток тығыздығы.
   
4. 
   Ом және Джоуль-Ленц заңдары.
   
5. 
   Кирхгофтың І ережесі.
   
6. 
   Кирхгофтың ІІ ережесі.
   

1.Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.

2.Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйегек келтіру керек.

3.Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

6. Сивухин Д.В. Общий курс физики. М, Наука, 1977-1986 г.

7. Естекбаев М.Қ., Жумагулов А.Ж., Турысбекова Б.Ш. Электромагнетизм, Семей 1991 ж.

1. 
   Тербелмелі контур. Еркін және еріксіз электромагниттік тербелістер.
   
2. 
   Резонанс. Айнымалы электр тогы.
   
3. 
   Айнымалы ток үшін Ом заңы.
   
4. 
   Кернеулер мен токтардың резонансы.
   

1. 
   Тербелмелі контур. Еркін және еріксіз электромагниттік тербелістер.
   
2. 
   Резонанс. Айнымалы электр тогы.
   
3. 
   Айнымалы ток үшін Ом заңы.
   
4. 
   Кернеулер мен токтардың резонансы.
   

1.Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.

2.Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйегек келтіру керек.

3.Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

6. Сивухин Д.В. Общий курс физики. М, Наука, 1977-1986 г.
Машықтану сабағы № 7 «Жарық толқындарының дифракциясы»

Машықтану сабағының мазмұны:

1. 
   Жарықтың дифракциясы.
   
2. 
   Дифракцияның максимум шарты.
   
3. 
   Дифракцияның минимум шарты.
   

1. 
   Жарықтың дифракциясы.
   
2. 
   Дифракцияның максимум шарты.
   
3. 
   Дифракцияның минимум шарты.
   

1. 
   Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.
   
2. 
   Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйеге келтіру
   

3. 
   Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.
   

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж.

1. 
   Заттағы электромагниттік толқындар.
   
2. 
   Заттағы жарықтың таралуы.
   
3. 
   Жарық дисперсиясы.
   
4. 
   Жарықтың жұтылуы.
   

1. 
   Жарық дисперсиясы дегеніміз не?
   
2. 
   Қалыпты дисперсия лдегеніміз не?
   
3. 
   Аномальді дисперсия дегеніміз не?
   

1. 
   Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.
   
2. 
   Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйеге келтіру керек.
   
3. 
   Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.
   

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

1. 
   Жылулық сәулелену.
   
2. 
   Дененің сәуле шығарғыштық қабілеті.
   
3. 
   Дененің сәуле жұтқыштық қабілеті.
   
4. 
   Кирхгоф заңы.
   
5. 
   Стефан-Больцман заңы.
   
6. 
   Вин заңы.
   

1. 
   Жылулық сәулелену дегеніміз не?
   
2. 
   Дененің сәуле шығарғыштық қабілеті дегеніміз не?
   
3. 
   Дененің сәуле жұтқыштық қабілеті дегеніміз не?
   
4. 
   Кирхгоф заңы.
   
5. 
   Стефан-Больцман заңы.
   
6. 
   Вин заңы.
   

1. 
   Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.
   
2. 
   Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйеге келтіру керек.
   
3. 
   Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.
   

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

1. 
   Толқындық функция.
   
2. 
   Шредингер теңдеуі.
   

1. 
   Неліктен толқындық функция қолданамыз?
   
2. 
   Ықтималдық тығыздығы дегеніміз не?
   
3. 
   Ықтималдылықты нормировкалау шарты.
   
4. 
   Толқындық теңдеу –Шредингер теңдеуі.
   
5. 
   Стационар күйге арналған Шредингер теңдеуі.
   

1. 
   Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.
   
2. 
   Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйеге келтіру керек.
   
3. 
   Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.
   

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

1. 
   Кванттық теориядағы атомның энергиясы.
   
2. 
   Кванттық сандар.
   
3. 
   Электронның спині.
   
4. 
   Ұқсас бөлшектерді ажырата алмау принципі.
   

1. 
   Кванттық теориядағы атомның энергиясы.
   
2. 
   Кванттық сандар.
   
3. 
   Электронның спині.
   
4. 
   Ұқсас бөлшектерді ажырата алмау принципі.
   

4. 
   Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.
   
5. 
   Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйеге келтіру керек.
   
6. 
   Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.
   

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

1. 
   Қатты денелердің зоналық теориясы.
   
2. 
   Зоналық теория бойынша металдар, диэлектриктер және жартылай өткізгіштер.
   
3. 
   -типті өткізгіштік
   
4. 
   -типті өткізгіштік.
   
5. 
   Кристталдардың кристоллографиялық белгілері.
   
6. 
   Кристалдардың физикалық белгілері.
   

1. 
   Зоналық теорияны қалай түсінесің?
   
2. 
   Зоналық теория бойынша металдар, диэлектриктер, жартылай өткізгіштерді түсіндір.
   
3. 
   Кристаллографиялық жүйелер немес сингониялар түрлері.
   

1. 
   Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.
   
2. 
   Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйегек келтіру керек.
   
3. 
   Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.
   

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж..

1. 
   Атом ядросы.
   
2. 
   Ядро массасы және байланыс энергиясы.
   
3. 
   Ядроның спині.
   
4. 
   Ядролық күштер.
   
5. 
   Радиоактивтілік.
   
6. 
   Радиоактивті ыдырау заңы. Ығысу ережесі.
   
7. 
   ыдыраулар.
   
8. 
   Ядролық реакциялар.
   
9. 
   Элементар бөлшектер.
   

1. 
   Атом ядросы.
   
2. 
   Ядро массасы және байланыс энергиясы.
   
3. 
   Ядроның спині.
   
4. 
   Ядролық күштер.
   
5. 
   Радиоактивтілік.
   
6. 
   Радиоактивті ыдырау заңы. Ығысу ережесі.
   
7. 
   ыдыраулар.
   
8. 
   Ядролық реакциялар.
   
9. 
   Элементар бөлшектер.
   

4. 
   Берілген есептің мазмұнын мұқият оқып шығу керек.
   
5. 
   Есепте берілген физикалық шамалардың бірліктерін бір жүйегек келтіру керек.
   
6. 
   Керекті формулаларды жазып, есепті шығару керек.
   

1. Трофимова Т.И. Курс физики. М, Высшая школа, 1981-1999 г.

2. Савельев И.В. Жалпы физика курсы I, II. Алматы Мектеп 77ж.(аударма)

3. Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики, М, Высшая школа, 1989 г.

4. Волькенштейн В.С. Жалпы физика курсының есептер жинағы Алматы, Мектеп, 1974 ж.

5. Абдуллаев Ж. Жалпы физика курсы, Ана тілі, 1991 ж.

4. 
   СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНЫҢ ТАҚЫРЫПТАРЫ
   
   1. 
      Инерциалды санақ жүйесі және бейсызықтық.
      
   2. 
      Консервативті және консервативтік емес кұштерді бейсызықтық теория тұрғысынан зерттеу.
      
   3. 
      Резонанс. Автотербелістер.
      
5. 
   5.4 Тепе-теңдіксіз термодинамикалық жүйелердегі тасымалдау құбылыстары. 5.5 Электр өрісін бейсызықтық теория тұрғысынан зерттеу.
   
6. 
   6 Газдар мен плазмадағы электр өрісі.
   
7. 
   Өзара индукиця коэффициенті.
   
8. 
   Динамикалық хаос..
   
9. 
   Голография.
   
10. 
    Поляризацияланған жарықты алу әдістері. .
    
11. 
    Лазерлер.
    
12. 
    Кристалдардың жылу өткізгіштігіндегі өлшемдік эффект.
    
13. 
    Ферромагнетиктердің магниттелінуін бейсызықтық теория тұрғысынан зерттеу.
    
14. 
    Ядролық күштердің ауыспалы сипаты.
    
15. 
    Қазіргі физиканың және астрофизиканың негізгі проблемалары туралы түсінік.