Қр денсаулық сақтау министрлігі с. Д. Асфендияров атындағЫ



жүктеу/скачать 1.56 Mb.
бет1/7
Дата22.06.2016
өлшемі1.56 Mb.
#153707
  1   2   3   4   5   6   7


ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ

С.Д.АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ



МИНИСТЕРСТВО ЗДРАВООХРАНЕНИЯ РК

КАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С.Д.АСФЕНДИЯРОВА



Патофизиология-2. «НЕСЕПТІК - ЖЫНЫСТЫҚ ЖҮЙЕ» модулі
Модулдің жалпы мақсаты: Студенттерді іргелі және клиникалық пәндердің біріктірілуі негізінде несеп шығару және жыныстық жүйелердің жұмысын қамтамасыз ететін басты физиологиялық үрдістер мен негізгі клиникалық синдромдарды қалыптастыратын патофизиологиялық тетіктерді түсіне отырып қалыпты және патологиялық жағдайларды клиникалық зерттеу негіздеріне үйрету.
Патофизиология -2 модулінің міндеттері: несептік-жыныстық жүйенің патологиялық жағдайларының негізгі синдромдарының патогенезін түсінуді үйрету.
ДӘРІС ЖИНАҒЫ

№ 1. Тақырып «Бүйрек қызметі бұзылуының жалпы этиологиясы мен патогенезі»



Мақсаты: бүйрек қызметі бұзылысының патогенезі мен этиологиясын меңгеру.

Дәріс жоспары:

  1. Бүйрек түтікшелері мен шумақтары қызметі бұзылыстарының этиологиясы., патогенезі

  2. Бүйрек түтікшелері мен шумақтары қызметі бұзылыстарының клиникалық көріністерінің патогенезі және қызметін зерттеу ұстанымдары (диурез өзгерістері, несептің сапалық құрамы, несептің салыстырмалы тығыздығы)


Дәріс тезистері

Шумақ қызметінің бұзылыстары:

  1. Шумақтық сүзілу азаюы мыналардың әсерінен дамиды:

а) пәрменді сүзілулік қысымның төмендеуі (ПСҚ)

ПСҚ = шумақ қылтамырларындағы қанның гидростатикалық қысымы - (шумақ қылтамырларындағы онкотикалық қысым + Боумен-Шумлянский қапшығының қысымы):



  • гипотензия (сілейме, естен тану)

  • бүйрек ишемиясы

  • қанның онкотикалық қысымының жоғарылауы

  • Боумен қапшығындағы қысымның жоғарылауы (несеп шығуының қиындауы)

б) қызмет атқаратын шумақтар санының төмендеуі

в) сүзгіш мембрана өткізгізштігінің төмендеуі


Шумақтық сүзілудің жылдамдығы клиренс көрсеткішімен, яғни белгілі бір уақыт ішінде бүйрек арқылы белгілі бір заттан тазаланған плазманың көлемімен сипатталады. Б9л зат тек бүйрек өзекшелерінде кері сіңірілмейтін және өзекшелерден несепке шығарылмайтын шумақтар арқылы сүзілетін болуы керек. Осы мақсатта клиникада эндогендік креатининді анықтау жиі қолданылады.

C = U/P x V,

Мұнда, С – клиренс; U – сыналатын заттың зәрдегі мөлшері; P – сыналатын заттың қандағы деңгейі; V – минөттік диурез;

Дені сау адамның шумақтық сүзілу жылдамдығы эндогендік креатиннің клиренсі бойынша 80-120 мл/мин құрайды.

2. Шумақтық сүзілудің көбеюі мына жағдайларда дамиды:

а) пәрменді сүзілулік қысымның жоғарылауы:



  • Шумақтарды әкететін артериолалары межеқуатының жоғарылауы

  • әкелетін артериолалар межеқуатының төмендеуі ( кининдер,

простагландиндер А, Е)

- қанның гипоонкиясы (гипопротеинемия)

б) шумақтық сүзгіш мембрананың өткізгіштігі жоғарылағанда

ТҮТІКШЕЛЕР ҚЫЗМЕТІНІҢ БҰЗЫЛЫСЫ - ТУБУЛОПАТИЯЛАР


Туа пайда болған

Жүре пайда болған

бүйрек өзекшелерінде заттардың кері сіңірілуін немесе шығарылуын қамтамасыз ететін ферментердің болмауынан:


-тұқым қуалайтын бүйректік фосфатты диабет:

Фосфаттың кері сіңірілуінің бұзылуы ® фосфатурия және гипофосфатемия; кәлциурия; мешел және сүйектің боркеміктенуі



- Фанкони синдромы:

Глюкозаның фосфаттардың, гидрокарбонаттардың, аминқышқылдарының кері сіңірілуінің бұзылуы, түтікшелік ацидоз (гидрокарбонаттардың жоғалуынан)

гипокалиемия


  • кері сіңірілу үрдістерінің күштенуі (бүйрек межесінен артуы)

  • ферменттердің уытты заттар әсерінен тежелуі

(нефротоксиндік улар - сынап, қорғасын)

  • қабыну, нәрсіздену кезінде бүйрек өзекшелері эпителийі құрылымының өзгеруі




Проксималды өзекшелердің зақымдануы


Дисталды өзекшелер және Генле ілмегі аймағының зақымдануы

Глюкоза, аминоқышқылы, нәруыз, зәрнәсіл, лактат, бикарбонаттар, фосфор, хлор, калий және т.б. заттардың кері сіңірілуінің бұзылуы

натрий, калий, магний, кәлций, судың кері сіңірілуінің бұзылуы.

Несеп құрамының сапалық және сандық өзгерістері


Несептің тәулік мөлшерінің өзгеруі ( Зимницкий сынағымен бағаланады):

  1. Полиурия

  2. Олигурия

  3. Анурия

ПОЛИУРИЯ – несептің тәуліктік мөлшерінің 2 литрден артық болуы.
Шығу тегі бойынша түрлері:

Пререналдық полиурия

реналдық полиурия

а) физиологиялық (сұйықтықты көп мөлшерде қабылдағаннан кейін)

б) дерттік



  • Ісінудің қайтуы

  • гипертониялық аурудың бастапқы сатысы (шумақтардың әкететін артериолаларының тарылуы)

  • гиперволемия

  • ішкі сөлденіс бездері аурулары (қантты диабет, қантсыз диабет)

Бүйрек дерті

(сүзгіш мембрананың өткізгіштігінің жоғарылауы, Өзекшелердің ағымға қарсы - көбейту жүйесі қызметінің бұзылуы)
Полиурияның патогенезі:

  1. шумақтық сүзілудің жоғарылауы

  2. түтікшелік кері сіңірілудің төмендеуі

ОЛИГУРИЯ – несептің тәуліктік мөлшері 500 мл- ден аз болуы

АНУРИЯ - несеп түзілуі мен шығарылуының тоқтауы (диурез 50-100 мл-ден аз).

Шығу тегі бойынша түрлері:

Бүйрек алдылық

Бүйректік

Бүйректен кейінгі

  • артериялық қысымның 80 мм сын.бағ. аз төмендеуі

  • гиповолемия

  • қанның онкотикаық қысымының жоғарлауы

( көп мөлшерде қан алмастырушыларын, нәруызды құю)

· бүйректің өзі немесе қантамырларының зақымдануы

· несеп шығару жолдарынан зәрдің ағып кетуінің қиындауы ® шумақ капсуласы қысымының жоғарылауы ® сүзілудің төмендеуі

Олигурияның патогенезі:

  1. шумақтарда сүзілудің төмендеуі

  2. өзеккшелерде натрий мен судың кері сіңірілуінің жоғарылауы

  3. несеп шығарылуына механикалық кедергінің болуы

ПОЛЛАКИУРИЯ –несепті жиі шығару

НИКТУРИЯ - несептің түнгі уақытта көп бөлінуі

Несеп құрамының сапалық өзгерістері

(Нечипоренко сынауымен, несептің жалпы талданымымен бағаланады):

ПРОТЕИНУРИЯ - несепте нәруыздың болуы





Шумақтық

¯

Шумақ қылтамырлары өткізгіштігінің жоғарылауы



¯

Қан плазмасының кесек молекулалы нәруыздарының несепке артық сүзілуі
өзекшелік

¯

Бүйрек өзекшелерінің зақымдануы



¯

Ұсақ молекулалы нәруыздардың кері сіңірілуі бұзылуы


Цилиндрурия – зәрде цилиндрлердің болуы. Цилиндрлер – бүйрек өзекшелерінің көшірме бедері.
ГЕМАТУРИЯ – зәрде эритроциттердің пайда болуы




Бүйректік

¯

Бүйрек шумақтарының қылтамырлары өткізгіштігінің жоғарылауы



¯

Зәрде өзгерген, сілтіленген эритроциттердің болуы
Бүйректен тыс

¯

Несеп шығару жолдарының зақымдануы



¯

Зәрде жаңа эритроциттердің болуы




Пиурия – зәрмен лейкоциттердің (іріңнің) көптеп бөлінуі

жүктеу/скачать 1.56 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7



©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет