Р. С. Касымова Әлеуметтік педагогтың ЖҰмыс технологиясы оқу құралы Алматы, 2020
жүктеу/скачать 3.57 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- «Қиын баланың жеке басын зерттеу» әдістемесі.
- Түрлі қызмет түрлеріне қатысу
- Уәж” жаттығуы.
- Тұлғааралық қатынастар” жаттығуы.
- Даму бағдарламасы” жаттығуы.
- Келісім шарт” жаттығуы.
| Практикалық жұмыс
«Кейіпкерлер портреті» жаттығуы а) девиантты мінез-құлықты баламен әңгіме жүргізіп, мінез-құлықты портрет қойыңыз. б) педагогикалық тұжырымдарда әлеуметтік педагог, психолог, педагог, ата-ана, сынып ұжымы, сондай-ақ жасөспірімнің өзі тарапынан осы баламен тәрбие жұмысында түзетудің ықтимал жолдарын көрсетіңіз. «Қиын баланың жеке басын зерттеу» әдістемесі. ( П.А.Шептенко, Г.А. Воронина) 1. Бала туралы жалпы мәліметтер. 2. Денсаулық жағдайы, дене дамуының ерекшеліктері, дене дамуының жасына сәйкестігі ( бойы, салмағы, көру, есту кемістігі, дене бітімінің бұзылуы және т. б.). 3. Тұлғаның бағыттылығы (өзімшілдік, іскерлік, қоғамдық; саналы дәлелдердің сипаттамасы; көзқарастар мен нанымдар, мүдделер, сана мен мінез-құлық бірлігінің болуы; қажеттілік, ниет, ұмтылу, арман, идеалдар, құндылықтар). 4. Өзін-өзі бағалау ( төмен, жоғары, адекватты), талаптану деңгейі, ара қатынасы; өзіне талап қою; мұғалімдер мен жолдастардың сыни ескертулеріне қатынасы; өзін-өзі тәрбиелеу және оның көрінісі. 5.Темперамент.Темпераменттің қандай түрінің ерекшеліктері сангвиникалық, холерикалық, флегматикке, меланхоликкке басым. 6.Эмоциялық-ерік саласының ерекшеліктері. Педагогикалық әсерге эмоционалдық реакцияның сипаты. Сезімдердің дамуы: моральдық, зияткерлік, олардың тереңдігі мен тұрақтылығы эмоционалдық қозу дәрежесі, эмоционалдық күйзелістің сыртқы көрінісі; ерік ерекшеліктері, мақсатқа талпынушылық, дербестік және т. б 7. Қабілеті ( жалпы және арнайы). 8. Сипаты. Мінез-құлқындағы қандай оң және теріс қасиеттер оқу, еңбек, белсенділік, тәртіптілік , адалдық, жауапкершілік, жеңіл ой, мазасыздық, қиянат, адамдарға ( үлкен және кіші адамдарға) қатысты жалған : сыйластық, ілтипат, сезімталдық, мейірімділік, дөрекілік, өзімшілдік, қатыгездік; өзіне: кішіпейілдік, қадір-қасиет және т.б. жаман әдеттер бар ма: темекі шегу, тынығу, спирт ішімдіктерін, есірткі заттарын пайдалану. 9. Тәрбиеленушінің тұлға аралық қарым-қатынасының сипаттамасы: а) отбасында ( отбасы тәрбиесінің жағдайы, құрылымы, материалдық қамтамасыз етілуі, тәрбие әлеуеті бойынша отбасының сипаттамасы, ересек отбасы мүшелерінің, ересектермен баланың өзара қарым-қатынасының ерекшеліктері , отбасындағы баланың ұстанымы ). б) сынып ұжымында (сынып ұжымының сипаттамасы, оқушының әлеуметтік мәртебесі, оның ұжымда орналасуы,(көшбасшы, танымал, қабылданған, оқшауланған), тәрбиеленушінің ұжымның пікіріне қатынасы, симпатия, антипатия, сыныптағы өз позициясына қатынасы). в) еркін байланыс саласында (бос уақытында кіммен сөйлеседі, қай топқа кіреді, топтың бағыты қандай, бос қарым-қатынаста топ қандай позицияға ие, ол қандай қажеттіліктерді қанағаттандырады; бос уақытты қалай және кіммен өткізуді жөн санайды). 10. Түрлі қызмет түрлеріне қатысу: а) оқу іс - әрекетіне қарым-қатынас ( үлгерім, білім деңгейі, дәрежесі, оқу дағдысының қалыптасуы; оқудың негізгі себептері, қандай да бір пәнге ерекше қызығушылық таныту; есте сақтау, ойлау ерекшеліктері , зейіннің даму деңгейі); б) еңбекке деген көзқарас (еңбек дағдыларының болуы, еңбек түрлерінің болуы; белсенді еңбек күштері; әлеуметтік пайдалы жұмысқа қатысу, үйдегі еңбек міндеттері) в) кез-келген қызмет түріне тұрақты қызығушылықтың көрінісі (кез-келген секция, үйірме, клуб мүшесі); г) кәсіби бағыттың болуы (ниет, бағдар, Болашақ мамандықты таңдау себептері). 11. Мінез-құлқындағы ауытқулардың себептері: а) денсаулық жағдайындағы нормадан ауытқулар( физикалық және психикалық денсаулықтағы бұзылулар , физикалық дамуға сәйкес келмеуі, бойдағы артта қалу, мінез-құлықтың акцентуациясы, невроздар, есте сақтау, ойлау ақаулары ); в) педагогтардың қателіктері ( педагогикалық билікті асыра пайдалану; баланың жеке ынталарын ойлау; оқушының жеке тұлғасын кемсітуге байланысты жазалау; айтылған талаптардың қарама-қайшылығы; оқушының ерекшеліктерін беттік білу, педагогтар мен бала арасындағы жанжалды қарым-қатынас және т. б. ); г) отбасы тәрбиесіндегі қателіктер ( "лайықталған балалық шақ", “қуылған балалық шақ" , "жалғыз балалық шақ" , "немқұрайлы балалық шақ"); қарапайым психологиялық - педагогикалық білімді шатастыру, алаңдаушылыққа қамқорлық жасау; жасөспірімді дене еңбегінен қорғау; отбасындағы жанжалдар және т. б.; д) әлеуметтік себептер ( қоғамдағы , социумдағы қарама-қайшылықтар); е) психотравмалық жағдайлар; “ Уәж” жаттығуы. Тексеру жүргізіп, мектептегі баланың мінез-құлқының ауытқушылық себептерінің психологиялық-педагогикалық диагнозын құрастырыңыз. Оқушының мінез-құлқының ауытқуы себептерінің психологиялық-педагогикалық диагнозын қою сызбасы. (Л.А. Грищенко и Б.И Алмазов) 1.Мектепшілік есепке қоюға себеп( құқық бұзушылық, девиантты мінез-құлық, оқудан жалтару, жанжалдар.) 2. Жанжалды жағдайда қалыптасқан қатынастар саласы ( отбасы, мектеп, бейресми қарым-қатынас). 3. Тұлғаның қалыптасуына әсер ететін орта жағдайларды бағалау: отбасылық қолайсыздық түрі көрсетілген отбасылық асқыну (эмоционалды диссоциацияланған, бұзылған, аморальды, педагогикалық біліксіз); оқу ұжымындағы қарым-қатынас мәселелері ( педагогтармен жағымсыз, жасөспірім қарым-қатынасының дүлей күштерімен қабылдамайтын құрдастарымен оқшауланған); бейресми қарым-қатынас ортасындағы жағдай ( өзін-өзі бекіту мәселелерінсіз жасөспірімдер тобына іргелес, топтан ығыстырылатын оқшауланған, құрдастарымен қудаланатын жасөспірімдер тобының белсенді ядросының көшбасшысы, мүшесі). 4. Ауытқып бара жатқан мінез-құлықтың мақсатқа ұмтылуы( басқаларды тартатын ұйымдастырушы; көтерілу шаралары бойынша жағдайларды пайдаланады, басқалардың соңынан ішкі қарсыласынсыз өз нанымдарына қарсы орта қысымымен әрекет етеді, импульсивті әрекет етеді). 5. Тәрбиеге қатысты сипат. 6. Тәрбие жағдайларына сәйкес емес реакциялардың пайда болуына бейімді тұлғаның жеке қасиеттері (ақыл-ой дамуының артта қалуы, мінез-құлықты акцентациялаудың психикалық инфантилизмі, жауап беруге патологиялық-тәндік тілегі, ауру). 7. Бас тартуға уәждемелік ниеттер ( Көшбасшының рөлін алуға немесе ұстап тұруға тілек, өзін-өзі бекіту мақсатында құрдастарының ортасында байқалған мінез-құлқындағы психологиялық оқшаулауға наразылық реакциясы. Ауытқушылық мінез-құлықтың жетекші себебі туралы қорытынды. 8. Жанжалды жағдайға эмоциялық ден қою ерекшелігі (фрустрациялық бағыт, көңіл-күй депривациясы, ішкі психоизоляция ). 9. Тәрбие жұмысының негізгі бағыттары: а) әлеуметтік бақылауды ұйымдастыру; ә) әлеуметтік қолдауды жүзеге асыру; б) педагогикалық оңалту. ”Тұлғааралық қатынастар” жаттығуы. Балалар мен жасөспірімдердің ауытқушылық мінез-құлқын қалыптастыру факторларының бірі тұлғааралық қарым-қатынастың бұзылуы болып табылады. Баланың социуммен конструктивті өзара әрекеттесуі бойынша жаттығуларды таңдап алыңыз. Балалармен девиантты мінез-құлықты өткізудегі тренинг бағдарламасын құрыңыз. ”Даму бағдарламасы” жаттығуы. Шағын топтарда жасөспірімдерге арналған тренингтерді дайындаңыз: бейәлеуметтік мінез-құлықтың алдын алу. 1 блок. Жасөспірімдер үшін коммуникативтік дағдыларды дамыту бойынша тренингі. 2 блок. Құқықтық білімнің бейәлеуметтік мінез-құлқының алдын алу бойынша тренингі. 3 блок. Жағымды өмірлік мақсаттарды қалыптастыру бойынша тренингі. 4 блок. Жас өспірімдердің ата-аналарымен тренингі. “ Келісім шарт” жаттығуы. Мінез-құлықты тәрбиелеу және реттеу құралдарының бірі сынып кеңестігіндегі қауіпсіздікті қамтамасыз ету шарты ретінде шарт болып табылады. Келесі сипаттамаларды қоса алғанда, баламен шарт жасаңыз: 1. Адам белгілі бір әрекеттерді жасауға( немесе жасамауға) құқылы жағдайларды белгілеу. 2. Іс-әрекеттерді тұжырымдаудың ұсынымдық сипаты. 3. Күзетуді, оларды іске асыру кепілдігін қамтамасыз ететін қолданыстағы ережелерді жеке және ұжымдық қабылдау. 4. Ереже бұзылған жағдайда және қандай айыппұл санкциялары қарастырылған. жүктеу/скачать 3.57 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|