Құрастырушы: Тагабаева Л. М. Шымкент 2013

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады.

Н-1,2 - бөлім, 154 – 173 бет

қабілеттілігін дамыту.

Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  Науқаспен әнгімелесу кезінде қолайлы жағдай жасау
  
• 
  Анамнез жинау
  
• 
  Мейірбикенің негізгі мақсаты
  

Жоспар:

• 
  Этика және деонтология ұғымына түсінік.
  
• 
  Қабылдау бөліміндегі этика және деонтологияның негізгі қағидалары.
  
• 
  Ынтымақтастық және өзара көмек корсету кағидалары
  
• 
  Орта буынды медицина кызметкерлерінің құқығы
  

Әрбір медицина қызметкерлерінің науқаспен өзара – қарым қатынасы жақсы жағымен көзге түсіп, биязы мінезімен, парасаттылығымен, адамгершілігімен, жылы сөздерімен, тартымды әңгімесімен сырқат адамды көңілдендіріп отырса, оның ойын ауруынан басқа бағытқа аудара білсе, онда науқастын қабылдап жатқан дәрі – дәрмектері бойына дарып шипасын тигізуі сөзсіз.

Этика – адам баласын адамгершілік, кішіпейілділік , әдептілікке оқытады.

Медициналық деонтология дегеніміз – медицина қызметкерлерінің адам алдындағы, қоғам алдындағы атқаруға кәсіптік парызы мен өтеуге тиісті борышы.

Қабылдау бөлімшесі медбикесінің этика және деонтологиясының негізгі қағидалары:

1. 
   Әділдік
   
2. 
   Адалдық
   
3. 
   Рахымдылық
   
4. 
   Адамгершілік
   
5. 
   Қайырымдылық
   
6. 
   Қамқорлық
   
7. 
   Қайғысына ортақтасу
   
8. 
   Еңбекқорлық
   
9. 
   Кішіпейілділік
   

Пациенттердің күтімі және емделуінің нәтижесі қабылдау бөлімшесі медбикесінің және орта буынды медицина қызметкерлерін бір – бірімен , дәрігерлермен кіші медицина қызметкерлерімен, мекеменің басшыларымен қарым –қатынастарының дұрыстығы ұжымның жайлы климатымен кадрлар тұрақтылығына тікелей байланысты.

• адамгершілік кағидасы;

• медицинаның мәселелері мен мақсаттарымен медицина кызметкерлерінің кылыктарының сәйкестендірілуі кағидасы;

• ұлтына, нәпсіне, жынысына тәуелсіз медициналык көмек көрсету барлык медицина қызметкерлерінің арасындағы ынтымактастық және өзара көмек көрсету кағидасы;

1. Қандай да бір теорияның, ілімнің, ғылымның бастапкы негізгі ой желісі;

2. Заттарға деген көзқарас, сенімдері. Қатаң кағиданы ұстану. Басқа бір жағдайдан кағидадан бас тарту.

3. Қандай да бір кұрылғының негізгі ерекшелігі.

Кағидалар, бір максатпен көзделген тәрбие беруде жеке тұлғаның ішкі кажеттіліктеріне айналады. Жоғары өнеге және адамгершілік кағидалар жеке тұлғаның Отанына деген адалдыққа, ұжымдык ұлттык, адамгершершілікке қойылған мақсатка жетуге тәрбиелейді.

Адамгершілікке кайшылық — адамға карсы бағытталған — түсік түсіру, еңбектегі адамдардың кұкығын сақтамау (мүгедектер, кант диабетімен, жүрек ауруларымен ауыратын аурулар, және т.б. ), адамдарға жасалатын тәжірибелер еңбек ақысының, жәрдем ақысының, тұрмыстык жағдайдағы жеңілдіктерінің берілмеуі, түрме камауындағы адамдарға жағдай жасамау, емделудің жэне дәрігерлік тексерілудің кымбатшылығы.

Ынтымақтастық және өзара көмек корсету кағидалары — кандай да бір көлемдегі жұмысты аткарудағы медицина кызметкерлерінің белсенді катысулары. Ол үшін аралас орта буынды медицина кызметкерлерін мамандықтарын игеруі керек (мысалы, процедура кабинетінің, физиотерапия кабинетінің кызметтері және т.б.).

Ұжымдык қағидасы-пациенттерге көмек көрсетуде медицина кызметкерлерінің бірігіп жұмыс аткаруы.

Сонымен, медициналык этиканың негізгі мэселелері болып ауру адамға жэне коғам игілігіне адал кызмет корсету, кандай да іс-әрекетгерде адамгершілік кағидаларын ұстану, өз еңбегіндегі ізгі салт-дәстүрлерді жаңғыртып отыру, медицина кызметкерлерінің еңбектегі тәрбиеленуінің амалдарын өңдеп және талқылауы болып табылады.

- Мейірбике (акушер, фельдшер) өзінің жұмысын бөлім меңгерушісі бекіткен кесте бойынша аткарады;

- Пациенттің "ауру тарихына" орындаған іс шараларын тіркейді, қажет болған жағдайда жедел көмек көрсетеді, дәрігерді шақыртады;

- Палатанын, бөлмелердің, ваннаның, дәретхананың, тумбочкалардың санитарлық-эпидемиологиялық режимін, тағамдардың дұрыс сақталуын қадағалайды;

- Аға мейірбикеден (акушер, фельдшер) керек дәрілерге талап кағазын жаздырып алады;

- Дәрігермен бірге пациенттердің ем алу шарасына қатысып, пациенттердің қал жағдайын хабарлап, әрі қарай пациенттерді күту және емдеу туралы нұскаулар алады;

- Пациенттердің ауру тарихындағы дене кызуын, процедураларын, анализдерге дұрыс жолдама жазу және жапсыру барысын кадағалайды;

- Жаңадан түскен пациенттерді аурухананың ережесімен таныстырады;

- Бөлмеде пациентке керек тамақ, диета туралы талаптарды уақытында толтырып аға мейірбикеге береді;

- Бөлім меңгерушісіне күнде пациенттің жағдайы туралы, шықкан пациенттердің кұжаттарын толтыруға көмектесу.

- Кезекшілікті тапсыру кезде жаңадан түскен пациенттермен танысып, олардың жағадайлары туралы жалпы мәлімет алады;

- Кіші медицина кызметкерлерінің жұмысын кадағалайды;

- Санитарлық-ағарту жұмысын жүргізіп, пациентке арналған денсаулык бұрышын ұйымдастырады;

- Мейірбике (акушер,фельдшер) әрдайым өз білімін дамытып, санатын жоғарлатады.

• Медициналык документтерді дайындап толтыруға;

• Халык жэне пациенттердің арасына авторлык ағарту жүмысын жүргізуге;

• Пациенттерге дәрігерге дейінгі шүғыл жәрдем беруге;

• Зерттеуге керек материалдарды дұрыс жинауға;

• Пациенттерге күтім заттарын тазалау үшін антисептикалық ертіндісін даярлауға, пациенттердің жеке басының тазалығын сактауға арналған ертінділер мен амалдарды атқаруға;

• Жағдайы ауыр пациенттерді күтіп-бағуга, дене кызуын өлшей білу және кызуы өте жоғары пациенттерді күтіп, бакылауға;

• Оңқа, шипа кағазын, компресс, жылыткыш, мұзды мұйык, сүлік коюға:

• Дәрілерді жаздырып алу, есепке алып отыруға, сактауға;

• Пациенттердің ауру тарихынан дәрігердің тағайындаған дәрілердің дұрыс жазып алып, оны таратуға;

• Тері астына, тері ішіне, бұлшык етке , көк тамырға ине егуге, бір рет колданатын жүйені кұрастыру және ол арқылы тамшылап дәрі жіберуге;

• Көк тамырдан кан алуға, канның тобын анықтауға;

• Қан кеткенде оны уакытында анықтауға;

Дәрінің бір-бірімен үйлеспейтіндігінің белгісін аныктап, шұғыл көмек көрсетуге даяр болуға;

• Тамырдың соғуын анықтап, тыныс алуын санауға, қан қысымын өлшеуге;

• Он екі ішектен сөл алып, асқазанды тазартуға;

• Клизма жасауға, тәуліктік диурезді есептеп отыруға;

• Ренимациялык іс шаралар көрсетуге

• Медицина кызметкерлері жүмыс орнында тәртіп сақтап, сабырлык танытып, мейіріммен жұмыс аткаруға;

Орта білімді медицина кызметкерлері жұмыс барысында жіберген қателері үшін, этикалык принциптерді орындамағаны үшін және жұмысқа кешігіп, калып келгендіктері үшін әкімшілік алдында жауап береді.

Жалпы орта буынды медицина кызметкерлері адал, әділетті, қайырымды болуы керек.

Медицина кызметкерлерінің келбетіне ертеден көңіл бөлген Гиппократ II былай деген: «жаксы маман болумен қатар медицина кызметкерлері мәдениетті, денесі, киімі таза болуы керек».

Сырт тұлғасы:

1) Үстінде таза ақ халат, ақ калпак болуы керек

2) Жайлы өкше, былғары аяк киім болу керек

3) Қолдың тырнағы кыска алынған, косметика жағылмаған (иіс май керек емес, өйткені кейбір пациенттердің аллергиясы болуы мүмкін).

4) Пациенттерді мұқият тыңдап, сыпайы сөйлесуі керек.
10. Оқушылардың өз бетінше атқаратын жұмысы: 62 мин. ( 35%)

Аудиториялық жұмыс: Қабылдау бөлімшесінің құрылымымен, қабылдау бөлімшесінде толтырылатын құжаттармен таныстыру кезіндегі этика және деонтологиялық қағидалармен таныстыру.

1. Ауруханаға жататын наукасқа кабылдау бөлімінде қандай күжаттар толтырылады?

А) науқасты кабылдау журналы

Б) науқастын медициналык картасы

В) ауруханадан шыгарылған статистикалық карта

Г) температура қағазы

Д) бырлық аталғандар
2. Көп профильді аурухананың кабылдау бөлімі күрылысына кіреді:

1. 
   функциональді диагностика кабинеті
   
2. 
   ас дайындау блогы
   
3. 
   санузел
   
4. 
   егу кабинеті
   
5. 
   физиотерапевтикалык кабинет
   
6. 
   наукастын жеке загғарын сактау кабинетгері
   

3. Аурухананың қабылдау бөлімінде өткізу шараларының тәртібі кандай?

1. 
   квалифкациялык медиииналык көмек көрсету
   
2. 
   түскен наукастарға санитарлык - гигиеналык өңдеуді жургізу
   
3. 
   наукасты қабылдау және тіркеу
   
4. 
   емдеу бөлімшелеріне наукастарды тасымалдау
   
5. 
   карау, наукасты алгашқы тексеру жөне диагностика
   

4. Адам денесін әдістері мен тәсілдерінін жиынтығы аталады: ... .

Сәйкестігін тап:

а) толык санитарлык өндеу

б) жартылай санитарлык өндеу

1. наукасты сүрту

2- гигиеналык душ

3. 
   наукасты жуындыру
   
4. 
   гигиеналық ванна
   

5. Бөлімшелерге тасымалдау түрлерін атаңыз.

А) жаяу

Б) велосипедте

Г) вертолетте

Д) креслода

Дұрыс жауапты таңдаңыз:

1) а,б,г;

2)в,г,д;

4) барлығы дұрыс.

1. 
   медбике
   
2. 
   дәрігер
   Сәйкестігін табыңдар:
   

Б) квалификациялык медициналык көмек көрсетеді

В) ауру тарихынын алғашкы бетін толтыру

Г) «наукастарды кабылдау журналына» тіркеу

Д) наукастарға бірінші тексеру өткізу

Е) тасымалдау түрін тағайындайды

жіберілген мекеме диагнозы

1. 
   кайдан және кім наукасты әкелді
   
2. 
   наукастын аты-жөні, туган жылы, мекен-жайы
   
3. 
   наукас кайда жіберілді (кандай бөлімшеге)
   
4. 
   кабылдау бөлімінін диагнозы
   

8. Қабылдау бөлімінін медбикесі педикулез табылғандағы әрекеті кандай?

1. 
   шашты 6% сірке кышқылы ерітіндісімен шаю
   
2. 
   бастын шашын қарау
   
3. 
   СЭС-ка педикулез табылғанын хабарлау
   
4. 
   педикулезге қарсы дәрілермен шашын өндеу
   
5. 
   жылы сумен шашын жуу
   
6. 
   бит тарақпен тарау
   

10. Қандай медициналык кұжат кабылдау бөліміде болмауы керек?

1. 
   «наукастарды кабылдау журналы»
   
2. 
   «ауруханадан бас тарту журналы»
   
3. 
   «дәрілік заттарды тіркеу А және Б тізімі»
   
4. 
   «алфавитті журнал»
   
5. 
   «амбулаторлы наукастарды тіркеу журналы».
   

1. 
   Қабылдау бөліміне наукас түсті, жедел көмек көрсетілгеннен кейін ауруханаға жатудан бас тартгы. Науқаска қандан кұжаттар толтырылады?
   
2. 
   Медбике қабылдау бөлімінде науқасты карағанда педикулез табылды. Медбикенің тактикасы қандай?
   
3. 
   Қабылдау бөліміне ессіз жаткан наукас түсті. Қүжатгары жок. Медбикенің наукасты тіркеутактикасы.
   
4. 
   Қабылдау бөлімінін дәрігері наукасты бөлімшеге кресло-каталкада отырғызып тасымалдауды тағайындады. Кресло-каталка сынған, тек кана каталка бар. Берілген жағдайдағы сіздін тактикаңыз.
   

Оқытушымен кері байланыс, теориялық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады.

Н-1,2 - бөлім, 154 – 173 бет

• 
  оқыту: Оқушыларды ауыр халдегі науқастарға күтім жасауға, физиологиялық қажеттіліктерін өтеуге жайлы жағдай жасауға арналған функционалдық кереует қолдануға үйрету.
  
• 
  тәрбиелік: Оқушыларды ауыр халдегі науқастарға күтім жасау кезінде, физиологиялық қажеттіліктерін өтеуге жайлы жағдай жасауға арналған функционалдық кереует қолдану кезінде этикалық – деонтологиялық принциптерді сақтауға тәрбиелеу.
  
• 
  дамыту: Оқушыларда ауыр халдегі науқастарға күтім жасау, физиологиялық қажеттіліктерін өтеуге жайлы жағдай жасауға арналған функционалдық кереует қолдану
  

Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

• 
  Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
  
• 
  Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
  
• 
  Сабақтың мақсаты мен міндеті.
  

• 
  Науқастарға санитарлы-гигиеналық тазартуды жүргізу
  
• 
  Науқастың терісін, шашын, көрінетін сілемейлі қабықтарын қарау
  
• 
  Науқастың тырнақтарын алу, қырындыру
  
• 
  Науқастардың гигиеналық ваннаны қабылдауы
  

Жоспар:

• 
  Қабылдау бөлімінің құжаттары
  
• 
  Қабылдау бөлімінде толтырылатын негізгі медициналық қүжаттар
  
• 
  Қабылдау бөлімшедегі мейірбикенің лауазымды міндеттері
  

Қабылдау бөлімшедегі мейірбикенің лауазымды міндеттері:

- жұмыс орнын дайындау, процедуралық кабинетіне арналған барлық қажетті заттарын аға мейірбике алады;

- науқастың бағытымен танысу және кезекші дәрігердің кабинетіне апару;

- өзі келіп түскен науқастың шағымдарын тыңдау жөне кезекші дөрігерге жіберу;

- түскен науқастардың дене қызуын өлшеу, (стационарлық 003 формасы);

- науқас картасын төлқұжаттық бөлімін толтыру, науқастарды педикулезге қарау;

- дәрігердің бағыттарын орындау;

- процедуралық қарау және таңу кабинеттерінде жұмыс істегенде асептика және антисептика ерітінділерін сақтау;

- нұсқауларға сәйкес шприцтерді, аспаптарды және материалдарды залалсыздандыруы;

- оңашалау бөлімдерінде табылатын науқастардың жағдайын байқау және оларды зерттеуіне және емдеуіне байланысты дәрігердің көрсеткіштерін уақытымен орындау;

- дәрігердің көрсеткіштері бойынша консультант және зертханашыны шақыруын жүзеге асыру;

- жедел консультациялардың кедергі жағдайларына тиісті шараларын орындау үшін кезекші дәрігерге хабарлау;

- санитарлық-эпидемиологиялык станциясына жұқпалы аурулар және педикулез жайлы уақытында телефонограммаларды, белсенді шақыруларды беру;

- жедел және реанимациялық дәрігерге дейінгі көмек көр­сете білу;

- зертханалық зерттеулеріне арналған зәр, нәжіс, құсық массаларын және жуу суларын алуын іске асыру;

- нашақорлық және қуаттылығы бар заттарын қолдануын тіркеу, сақтау және жазба жасау ережелерін сақтау;

- медициналың құжаттамаларын анық жүргізу;

- кіші медицина қызметкерлердің жұмысын басқару, кабинеттерін жинастыру, санитарлық өңдеуін өткізу, науқастарды тасымалдау ережелерін сақтау, т.б. бойынша кіші медицина қызметкерлердің жұмысын бақылау;

- медициналық мүліктердің, аппаратуралардың, тану материалдарының сақтығын камтамасыз ету;

- идеологиялық-саяси деңгейін котеруге жүмыс істеу (оз ісін жетік білу, коршілес мамандықтарын үйрену, жұмыс тәртібі бұзылуын болдырмауы).
Қабылдау бөлімінің құжаттары:

• 
  Науқастарды қабылдау журналы
  
• 
  Педикулезі барын тексеруге арналған журналы
  
• 
  Кездейсоқ жағдайларды тіркеу журналы
  
• 
  Гопитализацияға қарсылық білдірушілерді тіркейтін журнал
  
• 
  СЭС-қа жедел хабарландыру
  
• 
  Ауруханадан шығатын статистикалық картасы
  
• 
  № 003/у ауру тарихы
  
• 
  № 001/у науқастарды қабылдау журналы және госпитализацияға
  қарсылық білдірушілерді тіркейтін журнал
  

Қабылдау бөлімінде толтырылатын негізгі медициналық қүжаттар:

Науқастардың қабылдау бөлімінде толтырылатын негізгі медициналық құжаттарын толтыруды орындап, меңгеру.

Тесттер:

1. 
   науқасты кабылдау журналы
   
2. 
   науқастын медициналык картасы
   
3. 
   ауруханадан шыгарылған статистикалық карта
   
4. 
   температура қағазы
   
5. 
   бырлық аталғандар
   

1. 
   функциональді диагностика кабинеті
   
2. 
   ас дайындау блогы
   
3. 
   санузел
   
4. 
   егу кабинеті
   
5. 
   физиотерапевтикалык кабинет
   
6. 
   наукастын жеке загғарын сактау кабинетгері
   

1. 
   квалифкациялык медиииналык көмек көрсету
   
2. 
   түскен наукастарға санитарлык - гигиеналык өңдеуді жургізу
   
3. 
   наукасты қабылдау және тіркеу
   
4. 
   емдеу бөлімшелеріне наукастарды тасымалдау
   
5. 
   карау, наукасты алгашқы тексеру жөне диагностика
   

Сәйкестігін тап:

а) толык санитарлык өндеу

б) жартылай санитарлык өндеу

1. 
   наукасты сүрту
   
2. 
   гигиеналык душ
   
3. 
   наукасты жуындыру
   
4. 
   гигиеналық ванна
   

1. 
   наукасты қабылдау
   
2. 
   емдеу
   
3. 
   профилактика
   
4. 
   емдік дене шынықтыру
   
5. 
   физиотерапия
   

А) жаяу

В) носилка

Г) вертолетте

Д) креслода

Дұрыс жауапты таңдаңыз:

1. 
   а,б,г;
   
2. 
   в,г,д;
   
3. 
   а,в,д;
   
4. 
   барлығы дұрыс.
   

1. 
   медбике
   
2. 
   дәрігер
   

1. 
   А) наукастарға санитарлык өңдеу өткізеді
   
2. 
   Б) квалификациялык медициналык көмек көрсетеді
   
3. 
   В) ауру тарихынын алғашкы бетін толтыру
   
4. 
   Г) «наукастарды кабылдау журналына» тіркеу
   
5. 
   Д) наукастарға бірінші тексеру өткізу
   
6. 
   Е) тасымалдау түрін тағайындайды
   

1. 
   кайдан және кім наукасты әкелді
   
2. 
   наукастын аты-жөні, туган жылы, мекен-жайы
   
3. 
   наукас кайда жіберілді (кандай бөлімшеге)
   
4. 
   кабылдау бөлімінін диагнозы
   
5. 
   жіберілген мекеме диагнозы
   

1. 
   шашты 6% сірке кышқылы ерітіндісімен шаю
   
2. 
   бастын шашын қарау
   
3. 
   СЭС-ка педикулез табылғанын хабарлау
   
4. 
   педикулезге қарсы дәрілермен шашын өндеу
   
5. 
   жылы сумен шашын жуу
   
6. 
   бит тарақпен тарау
   

1. 
   «наукастарды кабылдау журналы»
   
2. 
   «ауруханадан бас тарту журналы»
   
3. 
   «дәрілік заттарды тіркеу А және Б тізімі»
   
4. 
   «алфавитті журнал»
   
5. 
   «амбулаторлы наукастарды тіркеу журналы».
   

1.Қабылдау бөліміне наукас түсті, жедел көмек көрсетілгеннен кейін ауруханаға жатудан бас тартгы. Науқаска қандан кұжаттар толтырылады?

2.Медбике қабылдау бөлімінде науқасты карағанда педикулез табылды. Медбикенің тактикасы қандай?