«Адамгершілік қарым-қатынас» мектебінің ерекшелігі шағын топтар деңгейінде, одан да жиі жеке тұлғалар деңгейінде талдау болып табылады. Майо мен оның ізбасарларының кемшіліктері, Л.Урвиктің пікірінше, ең алдымен, майонистер ірі әлеуметтік және технологиялық жүйелердің ерекшеліктерін білудің жоғалуынан, жұмысшыларды басқару үшін айла-шарғы жасауға болады деген алғышарттарды ұстануынан көрінеді. Олар әлеуметтік қақтығыстардың анағұрлым күрделі мәселелерін айналып өтіп, ынтымақтастық пен ынтымақтастықтың табиғи және қажет екендігіне негізделген. Оның үстіне олар мақсаттар мен құралдарды шатастырды, болашақта ләззат пен бақыт жұмысшыларды үйлесімді тепе-теңдік пен ұйымдық табысқа жетелейді деп болжайды.
Бихевиористік мінез-құлық мектебі (1950 жылдан күні бүгінге дейін)
Екінші дүние жүзілік соғыстан кейін психология мен социологияның даму, зерттеу әдістерінің жетілдіру жұмыс орнында мінез-құлықты зерттеуді ғылыми жолға қойды. Крис Арджирис, Ренсис Лайкерт, Дуглас Мак Грегор, Фредрик Герцберг, бихевиористік мінез-құлық мектебінің басқа да өкілдері әлеуметтік өзара әрекеттесудің, мотивацияның, билік пен бедел сипаттың, ұйымдық құрылымдардың, ұйымдастырудағы жетекшіліктің, жұмыс мазмұнын ескертудің және еңбек тұрмысы сапасының алуан түрін жайларын зерттеді.
Бихевористің мектеп адамгершілік қатынас мектебінен едәуір ауытқып, адамдар арасындағы қатнасты орнықтыру тәсілдеріне назар аударды. Бұл жаңа бағытта көбінесе адамдардың өз мүмкіндігіне ықпал етуге, ұйымды құруға және басқаруға негізделген. Тұтастай алғанда, бұл мектептің басты мақсаты адам ресурстарын тиімділігін арттыру арқылы ұйымдастыру тиімділігін арттыру болады.
Мұндағы басты мәселе мынада: мінез-құлық туралы ғылымды дұрыс қолдану жеке жұмыскерлерді де тиімділігін акртыруға ықпал етеді. Алайда, менеджментті зерттеушілердің атап көрсеткендей, жұмыс мазмұнын, өзгертудің және жұмыскерлердің басқаруға қатысуы секілді амалдар тек кейбір жұмыскерлерге ғана, әрі кейбір жағдайда ғана тиімді болады екен.
Достарыңызбен бөлісу: |
