С. А. Козлова, Т. А. Куликова

1. Мектепке дейінгі мекемелерге арналған әр түрлі бағдарламаларда эстетикалық тәрбие беру мазмнын оқыңыз. Бағдарламаларды салыстыру нәтижелері бойынша өз қорытындыңызды жасаңыз.

2. 
   Өнерлерді біріктіру қағидасы негізінде ересек жастағы балалармен сабақ ұйымдастырыңыз.
   

2. 
   Ресейдің Тәуелсіздік күніне арналған мерекенің сценарийін жасаңыз.
   

2. 
   Өз тобыңыздағы балалардың қабілетін көркем өнердің әр түріне қатысты зерделеңіз.
   

Энциклопедиялық сөздікте «еңбек» ұғымы «адамның өз қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін табиғат заттарын түрлендіруге және бейімдеуге бағытталған тиімді қызметі» деп түсіндіріледі.

Халық педагогикасында еңбекке адамзат қызметі ретінде көп көңіл бөлінген. Еңбек және адамдардың еңбекке деген көзқарасын еске алайық («Жұмыссыздық – барлық жамандықтың анасы», «Ештеңе жасамай, адамдар жаман істер жасауды үйренеді», «Еңбек қамқорлықты елеусіз етеді»). Еңбек туралы көптеген пікірлерді философиялық еңбектерде, әдебиет классиктерінің шығармаларынан табуға болады («Егер сенде аз уақыт болғанын қаласаң, ештеңе істеме!»- А.Чехов; « Адамды адам еткен - еңбек. Еңбексіз адам өзінің адамдық қадірін оңай

А. С. Макаренко, Н.К.Крупская,В. А. Сухомлинский де еңбекке үлкен мән берген. Октябрь революциясынан кейінгі алғашқы жылдары мектептің жаңа түрін құру туралы мәселе туындаған кезде жасөспірімдерді, соның ішінде мектеп жасына дейінгі балаларды еңбекпен тәрбиелеу мәселесі өте өткір болды. Бүгінде біз үшін, ең болмағанда жалпы тұрғыдан алғанда, бұл жылдардағы еңбек тәрбиесінің даму беталысын зерттеу маңызды, себебі олар қоғамдық мектепке дейінгі мекемелерде балаларды тәрбиелеуге шешуші әсер етті.

Сонымен, мектеп жасына дейінгі бала еңбек ете ала ма? Егер ол еңбек ете алса, онда оның еңбегінің ересек адамның еңбегінен айырмашылығы неде?

Бала еңбегінің айрықша ерекшелігі ойынға деген жақындығы болып табылады. Балалар еңбек міндеттерін орындай отырып, көбінесе ойын ойнап кетеді - суға түсіп жатып, сумен ойнайды, еңбек әрекетін ойынға айналдырады және т.б.

Кіші мектеп жасына дейінгі кезеңде жұмыс үдерісін ойынға айналдыру ниеті анық көрінеді, бірақ тіпті үлкен мектеп жасына дейінгі балалар да еңбек әрекеттерін немесе құралдарын меңгермейінше, олармен ойнап, оларды ойынға айналдырады. Және әрдайым еңбекпен байланысты ойын жағдайын қуана қабылдайды.

Еңбек үдерісінде балалар еңбек дағдылары мен шеберлігін үйренеді . Бірақ бұл кәсіби дағдылар емес (мысалы, металл жонушы немесе темір ұстасы сияқты), бұл - балаға ересектен тәуелсіз, өздігінше қалыптасуға көмектесетін дағдылар. Сонымен қатар, мектеп жасына дейінгі балалардың еңбегі тұрақты материалдық сыйақыға ие емес.

Баланың еңбегі ситуациялық, міндетті емес сипатқа ие, оның болмауынан баланың дамып келе жатқан адамгершілік бейнесі зардап шегеді, өйткені еңбек тұлғаның өмірлік маңызды қасиеттерін дамытады.

Ю.К.Бабанскийдің, В.И.Логинованың, В. Г. Нечаеваның жіктемесінің негізінде міндеттердің екі тобын бөліп қарауға болады: балаға еңбек қызметін игеруге көмек (қызмет құрылымдарын игеру, еңбек дағдыларын, іскерлігін меңгеруге); еңбек арқылы бала тұлғасын дамыту (тұлғаның қасиеттерін, сапасын дамыту, өзара қарым-қатынасты қалыптастыру және өзара әрекеттің әлеуметтік тәжірибе жинау) .

Бүгін де мұғалім-зерттеушінің алдында түрлі жастағы балаларға арналған еңбек мазмұнының тәжірибелік тексеру және әзірлеу, еңбекті ұйымдастыру құралдары, әдістері мен нысандарын әзірлеу, бала дамуына әсер етуші механизмді зерттеу сынды ауыр және жауапты міндеттер тұр. Осы мәселелермен ғылым әрқашан жұмыс істеді, және бүгінгі күні ол олардың көпшілігі жауап берді.

өзекті болып табылады. Кіші топтарда тәрбиеші іс-әрекеттерді қалай жүргізу керектігін көрсетеді: шұлықтарды, көйлектерді киюге ыңғайлы болу үшін қалай ұстау керек екенін үйретеді. Көрсету біртіндеп, түсіндіре отырып, көрсетілуі керек. Балаға: «Міне, шұлықтар, оларды осылай ұстап, киіңдер», -деп жай айта салуға болмайды. Бала үшін барлығы қиын: резеңкені алып, оны созу да, аяқтарын бір шұлыққа емес, екі шұлыққа кіргізу де қиын. Алдымен ересек адам оған әр сатыда көмектеседі, уақыт өте келе ол өз көмегінің, қолдауының, кеңестерінің үлесін азайтады.

Өзіне -өзі қызмет көрсету еңбегін оқытқанда, тәрбиеші суреттер қарауды қолданады.Олар әрекеттер реті бойынша пікір қалыптастыру үшін пайдалы. Сондай-ақ, балаларға өздерінің түймелерін тағуды, аяқ-киімінің бауын тағуды үйретуге көмектесетін арнайы оқу құралын қолдануға кеңес беріледі (М.Монтессоридің материалдарына жүгініңіз). Балаға оң әдістерді көрсету, белгілі бір іс-әрекеттерді орындауын жеңілдететін «кішкентай құпияларды» таныстыру (жейденің түймелерін үстінен бастап емес, төменнен бастап тағу керек, онда сіз қалай тағып жатқаныңызды байқайсыз, соңғы түймесін және соңғы ілмектерді көре аласыз) керек.

Балаларды тамашалайтын және оларды оқытатын қуыршақ театрының кейіпкерлері, ойыншықтар оқу үдерісін тартымды етеді, эмоциялық жағынан қанықтырады. Балаға поэтикалық сөздер де, әндер де, әзілдер де көмектеседі.

Өзіне-өзі қызмет көрсету бойынша еңбектің мазмұны әртүрлі жас кезеңдерінде және балалардың еңбек дағдыларын игеру өлшеміне қарай өзгереді. Егер бала өз бетінше киіну әдісін игерген болса, онда оны ұқыпты, әдемі, тез арада жасауға, сыртқы көрінісін, шаш үлгісін қарауға үйрету керек. Балалардың бойында заттарға мұқият қарау, киімді кірлетпеу, жыртып алмау, оны дұрыстап жинау әдебін тәрбиелейді.