С. Д. Атабаева биология ғылымдарының кандидаты


-жұмыс. Өсімдіктің тыныс алу



Pdf көрінісі
бет39/80
Дата03.03.2023
өлшемі0.78 Mb.
#470354
түріПрактикум
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   80
 
22-жұмыс. Өсімдіктің тыныс алу
қарқындылығын зерттеу 
 
Зерттеу мақсаты
: өсімдіктің тыныс алу қарқындылығын 
(Бойсен-Иенсен) анықтау. 
Зерттеу объектілері: бидайдың (арпа, сұлы, бұршақ) өнген 
тұқымдары жəне жерүсті мүшелері мен тамырлары. 
Қысқаша түсініктеме. Өсімдіктің 
тыныс алуы деп фото-
синтез нəтижесінде пайда болған заттардың оттегінің əсерінен 
тотығып, қарапайым аралық заттарға жəне ең соңында бейорга-
никалық заттарға айналу процесін айтады. Органикалық күрделі 
қосылыстардың біртіндеп ыдырауы нəтижесінде пайда болған 
энергия клетканың бөлінуіне, өсуі мен дамуына жəне көбеюіне, 
судың жəне қоректік заттардың сіңірілуіне, таралуына, т.б. про-
цестерге жұмсалады. Сонымен қатар пайда болған аралық заттар 
өсімдік организміндегі əртүрлі зат алмасу процестеріне пайда-


57 
ланылады. Біріншіден, организм тіршілігі үшін қажетті энергия-
ның ішкі көзі, екіншіден, негізгі зат алмасу процестерін өзара
байланыстырушы орталық болып табылады. 
Өсімдіктің тыныс алуына, негізінен, көмірсулар пайдаланы-
лады. Бірақ өсімдіктің табиғатына, жас ерекшелігіне қарай, 
сондай-ақ сыртқы орта жағдайларына байланысты басқа да 
органикалық қосындылар (май, белок) пайдаланылуы мүмкін. 
Тыныс алудағы химиялық өзгерістердің теңдеуі: 
 
С
6
Н
12
О
6
+6О

→ 6СО
2
+6Н
2
О+2721,8 кДж. 
 
Бұл əдіс тұқымдардың тыныс алу кезінде бөліп шығарған СО
2
мөлшерін есептеуге негізделген. Бариттің көмір қышқыл газын 
сіңіру процесін төмендегі формуламен бейнелеуге болады:
 
Ba(OH)
2
+CO
2
=BaCO
3
+H
2
O. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   80




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет