52
Əдістеме. Элодеяның үлкен
бұтағын қырқып алып, кесілген
жерін жоғары қаратып пробиркадағы суға салады. Пробиркадағы
суды CO
2
байыту үшін оған скальпель ұшымен ас содасын салып
ерітеді. Осылай дайындаған пробирканы түрлі жағдайларда ұстап,
ондағы элодея өсімдігінен бөлініп
шыққан оттегі көпіршіктерін
санайды. Жарықты электр шамымен (100-200 Вт) түсіреді.
1) Жарықтың əсері. Су (t 20
о
С) құйылған цилиндрге элодея
өсімдігі бар пробирканы салып, əр 3 минут сайын шамды түрлі
қашықтықта (5, 10, 20 см)
ұстай отырып, 5 минутта өсімдіктен
бөлініп шыққан газ көпіршіктерін санайды.
2) Жарық спектрі құрамының əсері.
Фотосинтез қарқынын
анықтауды қызыл экранда жүргізу үшін цилиндрдегі суды 1%
K
2
Cr
2
O
7
ерітіндісімен (t 20
о
С) алмастырады. Шаммен 5 см қашық-
тықта жарық түсіреді. K
2
Cr
2
O
7
ерітіндісі жарықтың қызыл,
қызғылт жəне сары спектрін өткізіп, көгілдір күлгін сəулені өткіз-
бейді. Бұл жағдайда да 5 минут бойы
бөлінген оттегі көпіршік-
терін санайды.
Фотосинтез қарқынын анықтауды көк экранда жүргізу үшін
цилиндрдегі ерітіндіні аммиакпен қанықтырылған күкіртті қыш-
қыл мыс тұзының 4% ерітіндісімен алмастырып,
бөлінген газ
көпіршіктерінің саны анықталады. Бұл ерітінді жарықтың көк-
шіл күлгін сəулелерін өткізіп,
ұзын толқынды спектрларды
өткізбейді. Бұл жағдайда да бақылау жүргізу кезінде электр шамы-
ның қашықтығы 5 см болуы тиіс.
3) Температураның əсері. Цилиндрге ең алдымен жылы су
құйып, одан кейін салқын сумен алмастырады.
Екі жағдайда да
бөлінген оттегі көпіршіктерінің саны анықталады. Алынған мəлі-
меттерді 17-кестеге тіркейді. Тəжірибені орындап тиісті қоры-
тындылар жасайды.
17-кесте
Достарыңызбен бөлісу: