С. О. Ахметова, М. С. Сериккызы сапа менеджменті жүйелері

28 
Сапаны басқару дегеніміз - қызмет көрсету немесе өнімнің қажетті 
сапасын қамтамасыз ету мақсатымен өндірістік процеске әсерін 
айтамыз. 
Сондықтан, сапаны тиімді басқару үшін біз мұндай әсерде 
«технология» қандай екенін және өнім сапасы қандай негізгі 
факторларға байланысты екенін және сапаны басқару кезінде қалай 
жасау керектігін білу үшін нақты көрсетуіміз қажет. 
2.1 Өнімді сапамен қамтамасыз ету принциптері 
Сапа деп өнімнің қасиеті мен сипаттамасының жиынтығын 
айтамыз, яғни деңгейімен байланысы бойынша әртүрлі болуы мумкін. 
Сондықтан қазіргі кезде біз сапаның түрлі деңгейлерімен жумыс 
жасаймыз, онда өнімнің жоғары немесе төменгі сапасы туралы, сорты 
туралы, шығарылатын бұйымның моделі немесе нұсқалары туралы 
айтылады. 
Сапамен қамтамасыз ету деп өнімнің қажетті қасиеттері мен 
сипаттамасын жасау процесін айтамыз. 
Кәсіпорында сапа мәселесін талқыланғанда онда көптеген әртүрлі 
факторлар жүргізіледі, олар осы мәселелерді шешуге кедергі жасайтын: 
технология деңгейі, жобалау сапасы, сатып алынған материалдар мен 
бұйымның сапасы, жұмысшылардың жалақысы мен мамандығы, жұмыс 
шарты және т.б. Егер сапаға әсер ететін барлық факторларды санап 
шығып жене көрсетуге тырыссақ, онда кәсіпорынның барлық өндірістік 
қызметі, оны қамтамасыз ететін, түзу немесе қиғаш, үлкен және кіші 
деңгейде сапаның қалыптасуына әсер етеді. 
Сондықтан сапамен қамтамасыз етудің жалпы принципін өзімізге 
анық түсіну үшін, ол үшін бәрінен бұрын сапаға әсер ететін негізгі 
факторларды, дәлірек айтсақ осындай фактордың негізгі топтары қажет. 
Сапамен қамтамасыз ету үшін ИСО 9000 халықаралық 
стандартында келесілер талап етіледі: 
1. Қажетті материалдық база (сатып алынған бұйымдар мен 
материалдар, технологиялық және сынақ жабдықтары, өлшеу 
құралдары, ғимарат, көлік, қүрылыс және т.б.); 
2. Мамандандырылған персонал, жақсы жұмысқа деген 
қызығушылық (адамдық фактор); 
3. Терең ойластырылған ұйымдық құрылым және кәсіпорынның 
басқару және сапаны нақты басқару. 
Мамандандырылған персонал мен материалдық база осы екі 
фактор белсенді - жоғары сапалы өнімді шығару үшін қажетті құрамын 
анықтайды. Сондықтан осы факторлар сапа базасының негізі болып 
саналады. 

29 
Үшінші сапаның қажетті факторы - кәсіпорынды басқару мен 
ұйымдастыру - осы фундаментті толықтырады, қажеттілігін жүзеге 
асырады, яғни онда материалдық база мен адамдық факторлар 
жасалады, немесе адамдар және материалдар бар өнімді шығаруға 
болмайды. Сонымен басқаруды жөндеу және қажетті құрылымды жасау 
жұмыстарын ұйымдастыру қажет. Осыдан көрсетілген үш факторды 
бекітуге болады: онда қажетті материалдық база, сонымен бірге өнімді 
сапамен қамтамасыз етудің нақты шарттарын, белсенді және 
мамандандырылған персонал мен нақты жұмысты ұйымдастыру 
жиынтығында қажеттілікті ғана құрамайды. 
Мұны 3 суретте сапаның мәселелерін шеше бастауда бірінші ретті 
фактор болып адам факторы табылады, онда өнім сапасын жоғарлатуда 
жұмысшылардың қызығушылығы кіреді. 

жүктеу/скачать 1.17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: