3.Туляремия қоздырғышы
Туляремия (Калифорниядағы Tulare жерінің атымен байланысты) – табиғи ошағы бар, Francisella tularensis McCoy et Chapin туғызатын, қызбамен және лимфа түйіндерінің зақымдалуымен сипатталатын зоонозды жұқпалы ауру. 1912 жылы Калифорнияда Г. Мак – және Х. Чепин ашқан, Э. Френсис зеттеген. Тұқымдасы анықталмаған.
Таксономиясы. F.tularensis Cracillicutes бөлімі, Francisella туыстығына жатады.
Морфологиясы мен дақылды өсіру. Ұсақ, грамтеріс бактериялар, грациликуттар, талшықтары жоқ, спора түзбейді, бактерия айналасында капсула тәрізді шырыш жабынын ажыратады. F.tularensis-факультативті анаэроб, қарапайым қоректік орталарда өспейді, сарыуыз немесе цистин қосылған орталарда өседі. Өсуі кезінде бактерияның аттенуациясы және олардың вирулентті S- түрінің авирулентті R- пішінге айналуы іске асады. Туляремияның көптеген штамдары глицериннегативті (глицеринді ыдыратпайды) және голарктикалық түрлік айырмашылығына жатады. Қазақстандық ғалым М. А. Айқымбаев Francisella tularensis-тің жаңа түрастын – Francisella tularensis mediaasiatica Aikimbaevi, 1960ж.ашты, бұл глицеринді ыдыратады, глюкоза, мальтоза қанттарын ыдыратпайды, құрамында цитрулинуреидаза бар.
Антигендік қасиеттері мен патогенділік факторлары. F.tularensis-тің қабықшалық Vi- және соматикалық 0- антигені бар, бруцеллаларға антигендік туыстығы анықталған. Ауру туғызатын және иммуногенді қасиеттері Vi- антигенмен, эндотоксин типті токсикалық заттармен байланысты.
Francisella tularensis-тің вируленттік факторлары
Вируленттік факторлары
|
Биологиялық әсері
|
Жасушаішілік паразитизм
Капсула
Эндотоксин
|
Фагоциттердің лизосомалды қызметін басу, осының нәтижесінде бактериялар ретикулоэндотелиалды жүйенің макрофагтарында ұзақ уақыт болады.
Фагоцитоздан қорғау.
Басқа грам теріс таяқшалардың эндотоксинімен салыстырғанда белсенділігі төмен.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
