48
РЕСУРСТАР ЖӘНЕ МАТЕРИАЛДАР
ОҚУ/ОҚЫТУ ҚЫЗМЕТІНІҢ ДӘЙЕКТІЛІГІ
Бастау/Белсендіру:
Орта/Әрекет/Қолдану/Зерттеу:
Қорытындылау/Бекіту/Байланыс:
РЕФЛЕКСИЯ
Дереккөз: Nipissing University. (2023).
Lesson Planning.
https://www.nipissingu.ca/academics/schulich-
school-education/practicum-and-community-leadership-experience/practicum/lesson-planning
Финляндияда сабақ жоспары мұғалімдердің
құзыреттілігі мен
қабілеттеріне сәйкес жасалады, өйткені олар Ұлттық негізгі оқу
бағдарламасы аясында өздерінің оқу жоспарларын жасайды. Осылайша,
сабақты жоспарлау жергілікті немесе аймақтық ерекшеліктерді ескере
отырып жүзеге асырылады.
Алайда, барлық жергілікті оқу бағдарламалары құндылықтарды,
негізгі
қағидаларды, сондай-ақ жалпы білім беру және педагогикалық
мақсаттарды анықтауы керек
6
. Оқытудың мақсаттары мен мазмұны
Ұлттық негізгі оқу бағдарламасына негізделген
жағдайда мұғалімдер
оқыту әдістері мен тәжірибесін өздері таңдай алады. Сол себепті ҚМЖ
құрылымы бірдей болып қалса да, мұғалімдер жоспарларды өздерінің
білімдері мен оқыту әдістеріне, сондай-ақ білім алушының / сыныптың
ерекшеліктеріне сәйкес толықтыруға және бейімдеуге құқылы болады.
Финляндиядағы сабақ жоспарының үлгісі «мазмұн стандарттары»
және «оқыту стандарттары» сияқты тармақтарды қамтиды. Ол жерде
6
https://www.oph.fi/sites/default/files/documents/finnish_education_in_a_nutshell.pdf
49
оқушылар сабақ соңында меңгеретін негізгі және қосымша дағдылар
көрсетіледі. Сонымен қатар ҚМЖ-да мұғалім мен оқушылардың қызметі
үш бөлікке бөлінеді, мысалы:
сабақ алдындағы іс-шаралар, сабақты
дамыту/сабақты дайындау және сабақтан кейінгі іс-шаралар.
Оқыту
мақсатында
мұғалімдер
21
ғасырдағы
табыс
өлшемшарттары мен оқыту стратегияларын жаза алатын тармақшалар
бар. «21 ғасырдағы оқыту» тармақшасы сабақтағы сараланған жұмысқа,
оқушыға бағытталған оқыту және оқу мақсаттарын қоғамның талаптары
мен қажеттіліктерімен біріктіру сияқты стратегиялар арқылы өмір бойы
оқу дағдыларын (lifelong learning) дамытуға бағытталған.
Сондай-ақ, сабақ жоспары оқытудың сараланған тәсілін
қарастырады, сондықтан көптеген ҚМЖ тармақтарында оқытуды
саралаудың әртүрлі тәсілдерін қолдануға көп көңіл бөлінеді.
Сонымен қатар сабақ жоспарында «үздіксіз
және жан-жақты
бағалау» тармағы бар, онда білім алушылардың оқу материалдары,
ойлау үдерісі және олардың жоғары дәрежелі ойлау дағдылары (HOTS)
туралы жаңа білімдері көрсетіледі. Сабақты жоспарлаудың бұл тармағы
мұғалімдерге әртүрлі бағалау шаралары арқылы оқушылардың мықты
және әлсіз жақтарын анықтау үшін қолданылады.
Бағалау дамудың
барлық салаларында, соның ішінде білім алушылардың академиялық,
психоәлеуметтік және психомоторлық дағдыларында жүргізілуі мүмкін.
«Үздіксіз және жан-жақты бағалауды» қолдана отырып, мұғалімдер
құнды кері байланыс ала алады, өйткені бағалау бүкіл оқу үдерісінде
және басқа да қорытынды, ресми және бірлескен бағалауларда
жүргізілетін мұғалімдердің әртүрлі
бейресми бағалауларының
арқасында үздіксіз деп сипатталады.
Сондай-ақ, әр сабақтың соңында мұғалімнің өзіндік рефлексиясы
жүргізіледі, оны мұғалім еркін түрде толтырады және өткен сабақтың
мықты және әлсіз жақтары туралы мұғалімнің жеке ойларын қамтиды.
Сабақ жоспарының соңында мұғалімдер рефлексиядан кейін жаңа
идеялар мен ойларын жаза алатын қосымша «Кейінгі қызмет/Бекіту»
тармағы бар (9, 10 - кестелер)
7
.
7
https://ru.scribd.com/document/469313175/WEEK-2