Кітаппен жұмыс: Кітаптан шығармаларын оқып,құрылысына қарай талдайды.
Білімді бекіту:
-
Ғ.Мұстафиннің өскен ортасы,жетілген жері жөнінде не білесің?
-
Ғ.Мұстафин сондағы Ш.Берсиев бейнесі несімен қызықтырады?
-
Жазушының «Миллионер» туындысы бүгін қандай мәселелерді қозғайды?
Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: Ғабиден Мұстафиннің бір романын оқып келуге беремін.
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11
Сабақтың тақырыбы: Соғыс кезіндегі қазақ әдебиеті.
Сабақтың мақсаты:
а)Соғыс кезіндегі қазақ әдебиетіндегі шығармалардың тақырыптары басты мақсаттары ерлікті дәріптеу,ел мен жерді қорғау екендігін түсіндіру;
ә) Тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;
б) Оқушыларды сабақ барысында мәнерлеп оқуға дағдыландыру.
Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,баяндау т.б.
Сабақтың көрнекілігі: кітаптар
Пәнаралық байланыс: тарих
Сабақтың барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау.
Үйге берілген Ғабиден Мұстафиннің шығармаларын,өмірбаянын сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
1.Ғ.Мұстафиннің өскен ортасы,жетілген жері жөнінде не білесің?
2.Ғ.Мұстафин сомдаған Ш.Берсиев бейнесі несімен қызықтырады?
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
Ұлы Отан соғысы кезінде әдебиеттің басты мақсаты ерлікті дәріптеу,отансүйгіштікке баулу,ел мен жерді қорғау мәселелерін көтеру болды.Әдебиет жауынгерлік тақырыпты жаңа бір қырынан қайта көтерді.Әдебиет соғысқа қарсы тыныштықты,ізгілікті, басқыншылыққа қарсы бірлікті,туысқандықты,махаббатты,елдікті қойды.Соғыс кезінде поэзияда өлең,ән,ода,лирикалық толғаулар көп шықты.Елге,жерге деген сағыныш,басқыншылыққа,соғысқа қарсылық,лағынет айту,жан дүниесінің сезімдері өлең болып төгілді.Публицистикалық шығарамалар,очерктер жазылды.Фольклор оқиғаларының негізінде бірнеше пьеса,опера т.б. өнер туындылары жарық көрді.
Поэзия. Ұлттық өрнекті жырларымен халықты ерлікке,батырлыққа,бірлікке шақырған Жамбыл Жабаев,Нұрпейіс Байғанин,Омар Шипин,Доскей Әлімбаев,Төлеу Көбдіков,Кенен Әзірбаев жырлары жұрт назарын аудартты.Жамбылдың «Өмір мен өлім белдесті» «Ленинградтық өрендерім»,Нұрпейіс ақынның «Жанышта жауды,жанышта» «Қаһарман қала», «Қазақстан майданға» өлеңдері мен поэмалары елдегі жұртты еңбекке,майдандағы ерлерді батырлыққа шақырды.
Проза. 20-30 жылдары прозасындағы классикалық үлгілер әдебиетте көркемдік дәстүр қалыптастырып,жаңа эстетикалық кезеңнің басталуына негіз салды.1929-1937 жылдары қуғын-сүргін фольклор,жыраулар әдебиеті,Абай кезеңінен жалғасқан сабақтастықтың өрістете алмай,іркіліп қалуына да әсер етті.Дегенемен,сөзді өнер атаулының алтын өзегіне,асыл қазығына балаған қазақ әдебиетінде соғыс жылдарында да көркем дүниелер жазылды.
Драматургия.Ел мен жердің қасиетін дәріптеген,майдандағы ерлікті асқақтатқан,бірлік пен ерлік дәстүрін көрсеткен,тылдағы халықтың еңбегін ұлықтаған драмалық шығармалар жазылды.С.Мұқановтың «Гвардия,алға»,М.Әуезовтың «Сын сағатта» т.б.
Кітаппен жұмыс: Кітаптан соғыс кезіндегі жазылған шығармаларды оқиды.
Білімді бекіту: 1.Қазақ әдебиетінің соғыс кезіндегі шығармалары несімен ерекшеленеді?
2.Бұрынғы батырлар жыры мен кейінгі соғыс уақытындағы шығармалардың қандай ұқсастық пен айырмашылығы бар деп ойлайсыңдар?
3.Соғыс қазақ әдебиетіне қалай әсер етті?
Білімді бағалау: Оқушылардың жааптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: Соғыс кезіндегі қазақ әдебиетін,және шығармаларды оқып келуге беремін.
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11
Сабақтың тақырыбы: Соғыстан кейінгі әдебиет
Сабақтың мақсаты:
а) Оқушылардың ойлау қабілетін сабаққа деген қызығушылығын арттыру және негізгі мәселелерге аса көңіл бөлуге үйрету;
ә) сөйлеу тілін сөз мағынасын түсініп шапшаң ой қорыта алуға,мәнерлеп оқуға дағдыландыру;
б) Туған жердің табиғатын сүйе білетін оған құрметпен қарай алатын көзқарасқа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,баяндау т.б.
Сабақтың көрнекілігі: кітаптар
Пәнаралық байланыс: тарих
Сабақтың барысы: а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау.
Үйге берілген тапсырманы сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
1.Қазақ әдебиетінің соғыс соғыс кезіндегі шығармалары несімен ерекшеленеді?
2.Соғыс кезіндегі әдебиеттегі образдар қалай пайда болады деп ойлайсыңдар?
3.Соғыс қазақ әдебиетіне қалай әсер етті деп ойлайсыңдар?
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
1956 жылы И.Сталин өлген соң партияның ХХ сьезі жеке басқа табынушылықты сынға алды.Қоғамдағы,саясаттағы өзгеріс,орын алған бұрмалаушылықты жою мәселелерінің ашық сыналуы әдебиет пен өнерге де ықпал етті.Шығармашылық еркіндікке,тарихи шындықты,дәстүр сабақтастығын жалғауға мүмкіндік туды.Бұл әдебиеттің сапалы дамуына,көркем шығармалардың жарық көруіне мүмкіндік берді.
Прозалар: Соғыстан кейінгі жылдары еңбек тақырыбына көркем дүниелер көп жазылды.С.Мұқановтың «Сырдария» романы шөл даланы суландырған канал қазушылар еңбегін көрсетсе,Ғ.Мұстафиннің «Миллионер» повесі колхозшылар еңбегін, «Қарағанды» романы кеншілер еңбегін,Ғ.Слановтың «Кең өріс» повесі малшылар еңбегін көрсеткен.Соғыстан кейінгі әдебиетте халық тарихы,өткен өмір жайы көркем кестеленді.М.Әуезовтың «Абай», «Абай жолы»,Ғ.Мүсіреповтың «Оянған өлке»,Х.Есенжановтың «Ақ Жайық романдары қазақ елінің тарихи кезеңдерін көркемдік шындықпен суреттеуімен құнды.
Поэзия. Прозадағы еңбек тақырыбы поэзияда да жалғасын тапты.Х.Ерғалиевтің «Біздің ауылдың қызы»,Т.Жарковтың «Жапанды орман жаңғыртты» поэмалары жазылды.Бейбітшілік жайында өлеңдер көптеп жарық көрді.Тыныштық пен бақытты тұрмысты жырлап,бейбіт өмірді бейнеледі.Бұл Ә.Тәжібаевтың «Еуропаға саяхат»,Т.Жарковтың «Қазыналы Қазақстан» өлеңдерінде көрінсе,осы тақырып Қасым Аманжолов поэзиясының негізгі арнасына айналды.Ақынның «Туған жер», «Дариға»,сол бір қыз, «Өзім туралы өлеңдері қалың жұртшылыққа жақындығымен құнды.
Соғыстан кейінгі жылдарда қазақ поэзиясы көркем бейне жсау,өлең,құрылысы,тақырыбы,идеяның берілуіндегі көркемдік әдістер жағынан әдебиетке жаңа ізденіс,тың серпіліс әкелген кезең болды.Бұл Ғ.Орманов,Ә.Тәжібаев,Қ.Аманжолв,Ә.Сәрсенбаев,С.Мәуленов,Ж.Молдағалиев өлеңдерінде көрініс тауып,кейіннен 50 жылдар соңынан бергі жазылған М:Мақатаев,Қ.Мырзалиев,Т.Молдағалиев,Ж.Нәжімеденов,Т.Айбергенов т.б. шығармаларында өзгеше көркем сипат алды.
Білімді бекіту: Түсінбеген сұрақтарына толығырақ мағлұматтар беремін.
Білімді бағалау: Оқушылардың жауптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: Соғыстан кеінгі қазақ әдебиетін оқып келуге беремін..
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11
Сабақтың тақырыбы: 60-жылдар әдебиеті
Сабақтың мақсаты:
а)әдебиет пен саясат арасындағы байланыс туралы түсінік беру;
ә) мәнерлеп оқу,көркем мәтінмен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру;
б) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін Отанын сүюге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: лекция сабақ
Сабақтың әдісі: мазмұндап оқу,сұрақ-жауап.
Сабақтың көрнекілігі: әдебиеттер т.б.
Пәнаралық байланыс: тарих
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау.
Үйге берілген тапсырманы сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
1.Қазақ әдебиетінің соғыс соғыс кезіндегі шығармалары несімен ерекшеленеді?
2.Соғыс кезіндегі әдебиеттегі образдар қалай пайда болады деп ойлайсыңдар?
3.Соғыс қазақ әдебиетіне қалай әсер етті деп ойлайсыңдар?
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
1956 жылдың басында КОКП-ның ХХ съезі болып,онда жеке басқа табынушылықтың зардаптары айтылды.Осы шақтарда қазақ әдебиетінде өзгеше өзгерістер көрінді.Әсіресе,бұрынғы өткен қазақтың ұлылары,ғалымдары,ақындары,жазушылары ақталып қатарға қайта қосылды.Соның ішінде Абай,Шоқан,Ыбырай жөнінде жазылған шығармалар жарық көрді
Кітаппен жұмыс:
Кітаптан Ұлы Отан соғысынан кейінгі мол қырғыннан аман қалған жазушыларға хронологиялық таблица жасайды.
Білімді бекіту:
1.Тәуелсіз әдебиеттің басы 60 жылдардан басталады деген пікірге қалай қарайсыңдар?
2.60 жылдар әдебиеті жөнінде өз түсініктеріңді айтып көріңдер
Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: 60 жылдардағы қазақ әдебиетін оқып келуге беремін.
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11
Сабақтың тақырыбы: Шығарма
Сабақтың мақсаты:
а) логикалық ойлау қабілеттерін,өмірге деген көзқарасын дамыту.Шығармашылық белсенділіктерін шыңдау;
ә) мәнерлеп оқу,көркем мәтінмен жұмыс істеу дағдыларын қалыптастыру;
б) тәрбиелік мәні бар мысалдар келтіре отырып оқушыларды елін,жерін Отанын сүбге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: қайталау сабағы
Сабақтың әдісі: шығармашылық ізденіс т.б..
Сабақтың көрнекілігі: кітаптар
Пәнаралық байланыс: тарих
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
Шығармаға жоспар жасауға және ол бойынша жазуға үйрету.
Жоспар - өте күрделі жұмыс.Ол бүкіл шығарма жазуға тиісті
тақырыпты,туындыны,оның идеясын,құрылысын және мазмұнын толық қамтитындай
етіліп жасалуы тиіс.
Оқушы шығарманың талапқа сай жазылуы оның жоспарының дұрыс жасалуына да
байланысты.Сондықтан ең алдымен жоспарды дұрыс,жүйелі жасауға үйретіледі.
Шығармаға жоспарды дұрыс жасау оқушының сол тақырыпты,мәселе мен
туындының мазмұны мен идеясын қаншалықты түсінгеніне байланысты.Сондықтан
шығарма жаздырардан бұрын сол тақырып мәселесін немесе еңбектің мазмұнын
қаншалықты білетінін,оған керекті жағдайларды анықтап алу керек.Содан кейін шығарма
жоспарының мәні мен мазмұнының және қандай түрлері болатыны түсіндіріледі.
Қорытынды бөлім – оқушы шығармасының түйінді өзегі.Мұнда оқушы сөз етіп отырған
тақырыптан алған әсерін,тілек мақсатын жазушы я шығарма,тақырып немесе мәселе
туралы пікірін білдіреді.
Үйге тапсырма: Кез келген ақын – жазушылардың шығармаларын оқып келуге беремін.
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11
Сабақтың тақырыбы: І.Есенберлин
(1915-1983)
Сабақтың мақсаты:
а)жазушының өмірінен мәлімет бере отырып ерлікке,адамгершілікке баулу;
ә) логикалық ойлау қабілеттерін,өмірге деген көзқарастарын дамыту; б) сабақ барысында оқушыларды мәнерлеп оқуға машықтандыру.
Сабақтың түрі: баяндау
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,хрон. кестені тол.
Сабақтың көрнекілігі: кітаптар
Пәнаралық байланыс: тарих
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау.
Үйге берілген тапсырманы сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
1.Соғыс кезіндегі қазақ әдебиеті жайлы не айтасыңдар?
2.Соғыстан кейінгі әдебиетке кімдердің шығармаларын жатқызасыңдар?
б) Жаңа сабақты түсіндіру:
Әйгілі жазушы қазақ әдебиетін талай қырға шығарып тастаған,қала берді,алпысыншы жылдары қазақ санасында төңкеріс жасаған І.Есенберлин 1915 жылдың 10 қаңтарында қазіргі Ақмола облысының Атбасар қаласында дүниеге келген.Қазақ тау-кен және металлургия институтын бітірген.Жазушының алғашқы шығармалары баспасөз бетінде 1940 жылдан бастап жарық көреді.Поэзия,проза,драматургия,кинодраматургия саласында жемісті еңбек еткен жазушы алғашында ақын ретінде танылады. 1945 ж. «Сұлтан», «Айша» дастандары жарық көреді.
Бес поэма,төрт пьеса,үш киносценарий,он алты роман жазған қаламгердің берекелі таланты – қазақ халқы өмірінің ғасырлар панорамасын көрсетіп берді.Көпғасырлық тарих,ұлттық зиялы қауымның қалыптасу кезеңіндегі трагедиялар,колхоздастыру дәуірінің шындығы.Ұлы Отан соғысына қазақтардың қатысы,тың игеру жылдарының хикаясы,Маңғыстау майданы,геологтар,мүсіншілер,артистер,жазушылар тағдыры – Ілияс Есенберлиннің романдар сериясындағы өзекті тақырыптар.
Поэзиясы: «Сұлтан», «Айша», «Адамгершілік жыры», «Әлия», «Ұмытпаңыз ер қызды», «Домбыра», «Жаңа өлке», «қыз арманы», «Көк кептер», «Ақ қайың»т.б.
Повестер: «Өзен жағасында», «Толқиды Есіл»
Романы: «Алмас қылыш», «Жанталас», «Қаһар», «Көшпенділер», «Алтын орда», «Қатерлі өткел», «Ғашықтар», «»Алтын құс», «Көлеңкеңмен қорғай жүр», «Маңғыстау майданы» т.б.
Хронологиялық таблицамен жұмыс: Оқушылар елеулі жылдардағы болған оқиғаларды дәптерлеріне жазады.
Білімді бекіту: 1. І.Есенберлин өмір сүрген кезеңі туралы не білесіңдер?
2.І.Есенберлин шығармашылығы неліктен поэзиядан бастау алады деп ойлайсыңдар?
Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: І.Есенберлиннің шығармашылығын оқып келу.
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11
Сабақтың тақырыбы: І.Есенберлиннің поэзиясы.
(1915-1983)
Сабақтың мақсаты:
а)І.Есенберлин өлеңдерінің мазмұнын меңгерту,көркемдік ерекшелігін ашу.Көркем поэзияның сөз өнерінің құдіретін таныту;
ә) көркем поэзияға деген қызығушылықтарын,эстетикалық талғамдарын кеңейту;
б) Сабақ барысында оқушыларға мәнерлеп оқуға машықтандыру.
Сабақтың түрі: лекция сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру
Сабақтың көрнекілігі: кітаптар,журналдар
Пәнаралық байланыс: тарих
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау.
Үйге берілген І.Есенберлиннің өмірбаянын сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
1.І.Есенберлин өмір сүрген кезеңі туралы не білесіңдер?
2.І.Есенберлин шығармашылығы неліктен поэзиядан бастау алады деп ойлайсыңдар?
б) Жаңа сабақты түсіндіру
І.Есенберлин әдебиет әлемінің босағасын аттағанда поэзия жанырына олжа сала келді. «Сұлтан», «Айша» дастандары 1945 жылы шығып,кейіндері «Адамгершілік жыры» жинағына кірді.Оның алғашқы өлеңдері әйел тақырыбы,батыр қыздар туралы болып көрінді
Өлеңдері: «Әлия», «Ұмытпаңыз ер қызды», «Домбыра», «Жаңа өлке», «Қыз арманы», «Тыңда көрдім бір қызды», «Көк кептер», «Елге қайтқанда», «Бесік жыры», «Бөбегіме», «Жарға» т.б.
Поэмалары: «Көңіл дастаны», «Қазақ қызы», «Әділбек» т.б.
Кітаппен жұмыс: Кітаптан өлеңдерін мәнерлеп оқып,өлеңді құрылысына қарай талдайды.
Білімді бекіту: І.Есенберлиннің шығармаларындағы махаббат тақырыбы және бүгінгі күндегі махаббаттың жырлануы жайлы өз ойларыңды білдіріңдер.
Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: І.Есенберлиннің поэзиясын оқып келуге беремін.
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11
Сабақтың тақырыбы: І.Есенберлиннің прозасы.
(1915-1983)
Сабақтың мақсаты:
а) Жазушының шығармаларының тақырыбы мен идеясын оқушылардың өздеріне ашқызу; әдеби-теориялық талдау жүргізу арқылы көркем шығарманы саралай білуге жетелеу;
ә) Сын тұрғысынан ой қорытындысын жасауға үйрету,тіл мәдениетін жетілдіру;
б) адамгершілік,достық қасиеттерді бағалауға үйрету.
Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ
Сабақтың әдісі: баяндау,түсіндіру
Сабақтың көрнекілігі: кітаптар.
Пәнаралық байланыс: тарих
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау.
Үйге берілген І.Есенберлиннің поэзиясын сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
1.І.Есенберлин өмір сүрген кезеңі туралы не білесіңдер?
2.І.Есенберлин шығармашылығы неліктен поэзиядан бастау алады деп ойлайсыңдар?
б) Жаңа сабақты түсіндіру.
І.Есенберлин 1960 жылы «Өзен жағасында» 1965 жылы «Толқиды Есіл» деген повестер жазды.Бұл шығармалары қазақ әдебиетінде көп көріне қоймаған геологтарға арналған еді.Дегенмен алғаш жазған шығармаларының ішінде жазушының айбынын асырған «Айқас» 1966ж.ж. романы болды.
Романдары: «Айқас», «Көшпенділер» трилогиясы
Повестер: «Өзен жағасында», «Толқиды Есіл» т.б.
Дәптермен жұмыс: Дәптерлеріне шығармадағы кейіпкерлерді және оқиғалардың немен аяқталғаны туралы жазады.
Білімді бекіту: І.Есенберлин шығармаларындағы тарихи оқиғалар және оның басты кейіпкерлері: Абылай,Бұқаржырау,Бөгенбай,Қабанбай,Кенесары,баян,Шығыс хан туралы не білесіңдер?
Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: І.Есенберлин прозаларын оқып келу.
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11
Сабақтың тақырыбы: М.Мақатаев
(1931-1976)
Сабақтың мақсаты:
а) Ақынның өміріне қысқаша шолу,поэзияына талдау жасай отырып,ақын өлеңінің идеясын, мақсатын ұғындыру;
ә) ақиық ақынның жырларымен таныстырып,оқушылардың поэзия туралы түсініктерін сын тұрғысынан ойлау қабілетін дамыту;
б) оқушыларға поэзияны сүйе отырып сұлулық пен махаббатты тануға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,түсіндіру
Сабақтың көрнекілігі: кітаптар,газеттер
Пәнаралық байланыс: тарих
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау.
Үйге берілген І.Есенберлиннің шығармаларын сұраймын.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоя отырып,жаңа сабақты өтуге көшемін.
1.І.Есенберлин өмір сүрген кезеңі туралы не білесіңдер?
2.І.Есенберлин шығармашылығы неліктен поэзиядан бастау алады деп ойлайсыңдар?
б)Жаңа сабақты түсіндіру:
Қазақ поэзиясында өзіндік жарқын із қалдырған дарынды ақындардың бірі Мұқағали Мақатаев 1931 жылы ақпанның тоғызы күні Алматы облысының Райымбек ауданына қарасты Қарасаз деген жерде дүниеге келген.Анасы Нағиман батанқызының айтуынша: «Мұқағалидың әкесі Сүлеймен шаруа адамы еді. ... Тиын деген енем бар еді ...
Мұқағали бастауыш сыныптарды қарасаз өңіріндегі шағын ауылдарда оқып,үлкен мектепті аудан орталаығы – Нарынқолдағы интернатта бітіріп шықты.Ауқаттлардың балалары Алматы аып,үлкен оқу іздеп жатқанда,ол ауылдық кеңесте хатшы болып қызметке тұрды.Он төрт-он бес жасынан жаза бастаған өлеңінен қол үзген жоқ.Төбесі аласа үйге қалың-қалың кітаптарды үйіп тастап,бірінен кейін бірін оқитын да жататын.Ауылдың атқамінерлері сол кезде-ақ таңданатын: «нағиман шеше,сіздің тентегіңіз осынша орысшаны қайдан үйреніп жүр» - дейтін... Сөйтсем,өзін-өзі оқытыпты ғой, шырағым».
М.Мақатаевтың ақындық қабілеті бала кезінде-ақ белгі берген.Бала кезінен көптің назарына ілікен Мұқағали ауыл арасындағы қағыс-айтыстарға да түсіп,әріптестеріне алдырмайды екен.1962жылы Алматыға көшеді.Қазақ радиосында директор, «қазақ әдебиеті» газетінде, «Жұлдыз» журналында поэзия бөлімінің меңгерушісі болады.
өлеңдері «Отыздан асып барамын», «дариға,домбырамды берші маған», «Фариза», «Бір бала» т.б.
поэмалары: «Аққулар ұйықтағанда», «Райымбек! Райымбек»
кітаппен жұмыс: Кітаптан Мұқағалидың өлеңдерін мәнерлеп оқиды.
тақтамен жұмыс: Тақтаға бір шумақ өлеңін жазып құрылысына қарай талдайды.
Сен сүйген // орман // көлдерде 1 шумақ
Жыл сабып // құстар // келгенде 4 тармақ
Көк жиек // сонау // белдерден 11 бунақ
Сағынам // сағым көргенде 8 буынды.
Білімді бекіту: Оқушыларға тест сұрақтары беріледі
Білімді бағалау: Оқушыларды жауаптарына қарай бағалаймын.
Үйге тапсырма: М.Мақатаевтың өмірбаянын және поэзиясын оқып келуге беремін.
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11
Сабақтың тақырыбы: Ә.Кекілбаев
Сабақтың мақсаты:
а) жазушы туралы мәліметтерді тыңдай отырып,мағлұматтар алуына жағдай туғызу;
ә) түрлі шығармашылық жұмыстар арқылы ойлау қабілетінің дамуына,тіл байлығының артуына ықпал жасау;
б) ізденімпаздыққа,еңбексүйгіштікке баулу.
Сабақтың түрі: жаңа сабақты игерту
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,топтастыру
Сабақтың көрнекілігі: кітаптар
Пәнаралық байланыс: тарих пәні
Сабақтың барысы:
а) Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау.
Үйге берілген Ш.Мұртазаның өмірбаянын сұраймын.
1.Ш.Мұртаза шығармашылығы туралы айт.
2.Ш.Мұртаза өз шығармаларында тылдағы қазақ өмірі туралы қандай мәселелерді көтерді?
б)Жаңа сабақты түсіндіру:
Ә.Кекілбаевтың 1939 жылы Маңғыстау ауданындағы Онды деген аулында дүниеге келген.Жазушы еңбек жолын 1962 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетін бітіргеннен кейін бастайды.
Шығармалары: «Бір шөкім бұлт», «Дала балладалары», «Дәуірмен бетпе-бет» (1972), «Тырау-тырау тырналар» (1974), «Бір уыс топырақ» (1974), «Құс қанаты»
Кітаппен жұмыс: Кітаптан Ә.Кекілбаевтың өлеңдерін мәнерлеп оқиды.
Топтастыру сратегиясы
ақын жазушы
Ә.Кекілбаев
драматург прозашы
Білімді бекіту: 1. Ә.Кекілбаев кезеңі туралы не айтасыңдар?
2. Ә.Кекілбаев әңгімелерінің ерекшелігі қандай?
Білімді бағалау: Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: Ә.Кекілбаевтың өмір жолын оқып келуге беремін.
Күні: Пәні: қазақ әдебиеті Сыныбы: 11
Сабақтың тақырыбы: Ә.Кекілбаевтің өлеңдері
Сабақтың мақсаты:
а) ақын туралы мәліметтерді тыңдай отырып,мағлұматтар алуына жағдай туғызу;
ә) түрлі шығармашылық жұмыстар арқылы ойлау қабілетінің дамуына,тіл байлығының артуына ықпал жасау;
б) ізденімпаздыққа,еңбексүйгіштікке баулу.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,іздендіру
Достарыңызбен бөлісу: |