Сабақтың тақырыбы: Ж. Аймауытовтың «Әнші» әңгімесінің композициялық ерекшелігі
жүктеу/скачать 0.6 Mb.
|
| Жетісуда су суреті
Ыстықкөл жер айнасы мөлтілдейді, Балқашты қамыс қамап желкілдейді. Аттанған алты өзені Жетісудің Балқашқа бауырымдап еңкілдейді. Балқаштан өзенді өрлей жүзген балық, Тұмсығын тас қаққанша еркіндейді. Бұлқынса анда - санда ала бура, Жетісу желпең қағып селкілдейді. Шу әне, тауды тарпып шыққан шулап, Ойнақтап, ырғи, жосып таудан тулап, Асқардың ақтарылған ағы емес пе, Қарқ болған қырғыз - қазақ суын сулап: Шуылдап жүйткіп жатқан Шудың үні: «Қолың бер, күт, береке» дейді «тұмақ!» Ертеден ірге теуіп өскен Шуда, Ұлысы Ұлы жүздің Үйсін - Дулат. Шымырлап Іле қайнап құмды кезген, Қас қақпан ұйық, дойыр, долы безген, Алыстан арып көшкен керуендей, Тоңмойын, томсарулы тұнжыр көзбен, Елге де, егінге де қарайласпай, Жылысып жылжып жатыр бір мінезбен. Ел шайқап, ердің қанын ішкен Іле, Естісең ертегіні ескі сезден. Арқырап асау Шелек орыпты тас, Бурадай бұлқынады көк ала бас, Ол баста Күншығысқа шыға шауып, Жалт беріп етекке еңсей сапты құлаш. Айдынды айдағардай күміс көл бар, Алысқан таумен, таспен алып болмас. Қожыр тас қопарыла құмға айналып, Жарпымен көшіп жатыр боп жым - жылас. Қысылып қыспақтағы қыл көпірден, Албандар өтеді азар деп «ақ сарбас». Көпірген Көксу көл бар басы бастау, Тау жуып, тасты қуған содыр суы, Дегенге көшпелі әйнек суы ұйқастау, Ақылдайды арнасында меруерт астау. Жалбасы, Шаған, Бұғы мүлгиді оған, Шалдуар шалдай қалғып шала мастау. Жар жарып, жерді жиған Көксу көл бар, Бейне бір Жалайырға шабатын жау. Ақырап айқай салған Көксу алып, Жазыққа шыға келсе үркіп ағып. Егінші, ылғи диқан Жалайырлар Үлеседі үй басына тоған алып. Сол елдің қыдырынды қыдыры сол, Сар бала, қарақазан болып қарық. Мөлтеңдеп мойнақты орай Қаратал да, Көксуға қойындасады жарды жанып. Қосылып екі ерке су, екі сұлу, Балқаштан қалың құмға кетеді лағып. жүктеу/скачать 0.6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|