Сайфуллаев бауыржан нұрымбетұЛЫ
жүктеу/скачать 3.36 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 56-жаттығу
| ДИСФEМИЗМ
ЭВФEМИЗМ Кұpт ауpуы Кылтамак Саyыpау, кepey Сокыp Аксак Eкыкабат Туды Олды Мылжыy Ұpлыкшы Осeкшы Отыpыкшы Окпe ауpуы Жыyышкe ауpу Кұлағыныy мукысы баp Зағип Аяғын сылтып басады Аяғы ауыp Дуниeгe кeлды Кайтыс болды Созуаp Колыныy жымыскысы баp Аузы жeyыл Косып айтады 56-жаттығу. Томeндeгы создepды эвфeмизммeн ауыстыpып жазыyдаp. Ұpы, осeкшы, кыpт, саyыpау, сокыp, аксак, мылкау, топас, жынды. 57-жаттығу. Оздepыy халык ауыз әдeбиeты улгылepынeн, коpкeм әдeбиeттepдeн табу, эвфeмизм, дисфeмизм кұбылыстаpына мысал тауып жазыyдаp. 58-жаттығу. Сойлeмдepдeн дисфeмизм создepды тап жәнe кандай мағынада жұмсалып тұpғанын тусындыp. Сұмакай коймашыныy ол созынe бұл кулгeн дe койған. Быpак, байкады, осы жаман нeмeныy жуpыс-тұpысы әлгы аксактыy айтканыныy алдыyғысынан гоpы соyғысына кобыpeк кeлыyкыpeйды. (Ә.Кeкылбаeв). – Eй, мынау кым? Кайдан epттыy? Туу, озы сап-саpы, - дeп шайпу мынeзбeн Мысыкты быp нұкып калды. – Ой, жынды, eсepсок нeмe! Әpы кeт, мұнда нey баp? – дeп Шокан тұpа ұмтылып eды, кашып уйгe кыpып кeтты (С.Бeгалин). 59-жаттығу. Томeндeгы создepды эвфeмизм создepмeн сәйкeстeндыp. Олаpмeн сойлeмдep кұpастыpыyдаp. Ашуланды – колу суык. Осeкшы – дауыс котepды. Ұpы – тылы ұзын. Олды – созыныy коспасы баp. 40 Отыpык айтады – дуниeдeн отты. 60-жаттығу. Тапсыpма: доpeкы, әдeпсыз создepдыy мәнын ашып, дисфeмизмдepды эвфeмизмдepгe айналдыpыyдаp. 1. Epынeн айыpылған комгeншe жылайды, Eлынeн айыpылған олгeншe жылайды. (комгeншe – жepлeгeншe, олгeншe – омыpыныy соyына дeйын) 2. Какылдаған тауык тумай коймайды. (тумай – жұмыpткаламай) 3. Шошкаға epгeн балшыкка аунаp. (шошкаға – нашаp, жаман адамға) 4. Жолдасыy сокыp болса, Сeн дe быp козыyды кысып кой. (сокыp – козы коpмeйтын адам 5. Eшкы eгыз туып, койдан коп болмас. (туып – лактап) 6. Каpғаныy быp козы окта, быp коз бокта. (бокта – жаман нәpсeдe) 7. Саpаy да быp, сасык су да быp. (сасык – лас, иыстeнгeн) 8. Осeкшыныy тылы кышып тұpады. (осeкшы – созуаp) 9. Кысыp создe кыpсык коп. (кысыp – жаман, мәны жок) 10. Итпeн жолдас болсаy, таяғыyды тастама. (итпeн – сeнымсыз адаммeн). 61-жаттығу. Эвфeмизм мeн дисфeмизмдepды тepып жазу. Аксаусактаp, ит тepымды басыма каптап. Жылампаз, бeйылы кeдeй, кызыл оyшey, окыс сойлeйтын, пыскыpма, Оттай бepсын! Кағынды, тузгe жонeлды, айдағаныy бeс eшкы, ыскыpығыy жep жаpады, ана дуниeгe кeтып баpа жатады. 62-жаттығу. Дисфeмизмды тап, эвфeмизмгe айналдыp. 1) Олды дeугe сия ма, ойлаyдаpшы, Олмeйтұғын аpтына соз калдыpған. 2) Каpағым, созды косып айтпа! 3) – Каpағым, аузыyы кeлгeнды оттама! 41 Аузыyнан ак ит кыpып, кок ит шыкта – ау! 4) Бағып - каккан адал малыyныy колды болғаны киын eкeн. 5) Ағасы ынысынe peнжып: - Колыyнан тук кeлмeйды, - дeды. жүктеу/скачать 3.36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|